Слайды презентации

Слайд 1
аза лтты аграрлы университетіҚ қ ұ қ қ . Та

ырыбы: қ Топыра тузілу факторлары қ

Орында ан: ғ

Тексерген:

аза  лтты аграрлы университетіҚ қ ұ қ қ . Та ырыбы:	 қ

Слайд 2
Топыра - қ сімдіктерді , ө ң жануарларды климат ң жа

дайларыны ж не ғ ң ә адамдарды серімен

ң ә згерген жер бетіні ө ң сті гі борпылда ү ң

қ абаты. Топыра - қ қ литосфераны жо ар ы ң ғ ғ уе абатымен ә қ байланысатын абат, қ б кіл биосферада ы ү ғ тіршілікті тірегі. ң

Топыра  - қ сімдіктерді , 	 ө ң жануарларды  климат 	 ң жа дайларыны

Слайд 3
В.В. Докучаев аны та ан қ ғ топыра т зуді бес

факторына – қ ү ң топыра т зуші жыныстар, сімдік

қ ү ө ж не жануар организмдері, климат, ә рельеф ж не

уа ыт а кейінірек ә қ қ суды (топыра ж не грунт(еспе) ң қ ә суы) ж не адамны шаруашылы ә ң қ рекеті осылды. ә қ

В.В. Докучаев аны та ан қ ғ топыра т зуді бес

Слайд 4
Топыра т зу қ ү факторларыСу сімдіктер Ө Жер бедері Жануарла р Уа ыт қ Адамны

ң шаруашыл ы рекеті қ ә Ауа райы

Топыра т зу қ ү факторларыСу сімдіктер	 Ө Жер  бедері Жануарла р  Уа ыт қ

Слайд 5
Топыра т зуші жыныстар топыра ты алыптасуы қ ү

қ ң қ ж ретін субстрат болып келеді. Б л

жыныстар топыра ү ұ қ сия ты к рделі таби и

рылымны іргетасы ж не қ ү ғ құ ң ә каркасы т різдес. Біра та топыра т зуші жыныстар ә қ қ ү топыра та ж ріп жат ан рдістерге инертті болып қ ү қ ү келетін жай ана а а емес. Ол топыра зілу ғ қ ңқ қү рдісіне т рлі кейіпте араласатын т рлі ү ү ү минералдарды компоненттерден т рады. Оларды қ ұ ң ішінде химиялы рдістерге инертті, біра та қ ү қ топыра ты физикалы асиеттерін алыптастыруда қ ң қ қ қ ма ызды р л ат аратын б лшектер бар. ң ө қ ө Топыра т зуші жыныстарды бас а рамдас қ ү ң қ құ б ліктері о ай ыдырап, топыра ты белгілі бір ө ң қ химиялы элементтермен байытады, солайша қ топыра т зуші жыныстарды рамы мен қ ү ң құ рылымы топыра т зілу рдісіне те зор ы пал құ қ ү ү ө қ етеді.

Топыра т зуші жыныстар топыра ты  алыптасуы қ ү қ ң қ ж ретін субстрат болып

Слайд 6
: Топыра т зуші жыныстарды ма ызыны қ ү ң

ң ң лкендігіне арамастан топыра т зілуде ү қ

қ ү жетекші р лді биологиялы рекет ө қ ә ат

арады. Тіршіліксіз топыра та болмас еді. қ қ Жер бетінде топыра т зілу тіршілік пайда қ ү бол алы бері басталды. Кез келген тау ғ жынысы анша тере ыдырап, гілгеніне қ ң ү арамастан лі топыра болмайды. Тек қ ә қ аналы жыныстарды сімдік ж не жануар қ ң ө ә организмдерімен белгілі бір климат жа дайында за рекеттесуі ана ғ ұ қ ә ғ топыра ты оны тау жынысынан қ ң ерекшелендіретін зіндік асиеттерін ө қ жасайды .

: Топыра т зуші жыныстарды ма ызыны қ ү ң ң ң лкендігіне  арамастан топыра т

Слайд 7
 сімдіктер зіні тіршілік рекеті барысында Ө ө ң ә органикалы затты

синтездеп топыра а тамыр қ ққ массасы т рінде, ал

беткі б лігі лгеннен кейін ү ө ө сімдік алды тары

т рінде таратады. ө қ қ ү сімдіктер топыра т зуші жыныстарда азда ан Ө қ ү ғ м лшерде болатын, біра сімдіктерді ө қ ө ң алыпты тіршілігіне сондай ажетті жекелеген қ қ химиялы элементтерді бойына жинайды қ (аккумуляциялайды)..  Топыра ты алыптасу рдісі шін қ ң қ ү ү микроорганизмдерді де ма ызы зор. Оларды ң ң ң рекетіні ар асында органикалы алды тар ә ң қ қ қ қ ыдырап, онда ы бар элементтерді сімдік сі іре ғ ө ң алатын осылыстар а біріктіру (синтез) ж реді. қ ғ ү

 сімдіктер зіні тіршілік рекеті барысында Ө ө ң ә органикалы затты синтездеп топыра а тамыр

Слайд 8
 Жо ар ы сімдіктер мен микроорганизмдер белгілі бір ғ

ғ ө кешен райды. Оларды ы палымен рт рлі құ

ң қ ә ү топыра типтері т зіледі. рбір сімдік формациясына

қ ү Ә ө белгілі бір топыра типі с йкес келеді. Мысалы, қ ә ыл анды омандарды сімдік формациясыны қ қ ң ө ң астында тек шабынды-далалы ш птесін қ ө формацияны серінен алыптасатын аратопыра ң ә қ қ қ еш ашан т зілмейді. қ ү  Топыра т зілісі шін топыра та те к п қ ү ү қ ө ө кездесетін жануар организмдер де ма ызды. Топыра ң қ гігіштері топыра ты к п рет опарыстырады да, үң қ ө қ оны араласуына, аэрациясыны жа сы болып, ң ң қ топыра т зілу рдісіні жылдамыра ж руіне қ ү ү ң қ ү септігін тигізеді ж не зіні тіршілік алды тарымен ә ө ң қ қ топыра ты органикалы массасын молайтады қ ң қ

  Жо ар ы сімдіктер мен микроорганизмдер белгілі бір ғ ғ ө кешен райды. Оларды ы

Слайд 9
Жер шарыны климат жа дайлары ң ғ экватордан полюстерге арай, ал

таулы қ елдерде етегінен т бесіне арай за ды т

рде ө қ ң ү згереді. Осы ба ытта сімдіктер мен

ө ғ ө жануарларды рамы да за ды т рде ң құ ң ү згереді. Топыра т зілуді осынау ма ызды ө қ ү ң ң факторларыны зара байланыс ан ң ө қ згерістері топыра ты негізгі типтеріні ө қ ң ң таралуына ы пал етеді. Атап тетін бір жайт, қ ө климат элементтеріні ы палы, бас а ң қ қ барлы топыра т зілу факторлары қ қ ү сыйя ты, тек бас а факторлармен зара қ қ ө рекеттескенде ана бай алады. ә ғ қ

Жер шарыны климат жа дайлары ң ғ экватордан полюстерге арай, ал таулы 	 қ елдерде етегінен т

Слайд 10
. Топыра т зілуге қ ү топыра -грунт (еспе) қ суы да

белгілі м лшерде ы пал етеді. ө қ Су топыра

та ы к птеген химиялы қ ғ ө қ ж не

биологиялы рдістер ж ретін ә қ ү ү орта болып табылады. зенаралы Ө қ ке істіктегі топыра ты к п б лігі ң қ ң ө ө шін суды негізгі к зі атмосфералы ү ң ө қ жауын-шашын болып келеді

. Топыра т зілуге қ ү топыра -грунт (еспе) 	қ суы да белгілі м лшерде ы пал

Слайд 11
 Топыра т зілуді м лдем ерекше қ ү ң ү факторы

– уа ыт қ . Топыра та тетін қ ө барлы

рдістер уа ыт ішінде теді. қ ү қ ө Сырт

ы жа дайларды ы палы қ ғ ң қ бай алып, топыра т зілу факторларына қ қ ү с йкес топыра алыптасуы шін белгілі ә қ қ ү бір уа ыт ажет. Географиялы қ қ қ жа дайлар т ра ты болып алмай, ғ ұ қ қ згеріп т ратынды тан, топыра ты ө ұ қ қ ң уа ыт ішіндегі эволюциясы ж реді. қ ү

 Топыра т зілуді м лдем ерекше қ ү ң ү факторы – уа ыт	 қ .

Слайд 12
 ал ан барлы факторлардан топыра а Қ ғ қ ққ адамны

, д лірек айтса ң ә қ адам о

амыны қ ғ ң ы палы к рт ерекшеленеді. қ ү Таби

атты топыра а сері кездейсо ғ ң ққ ә қ т рде болса, адам зіні шаруашылы ү ө ң қ рекетіні барысында топыра а ә ң ққ ба ытты т рде рекет етеді, оны зіні ғ ү ә ө ң ажетіне арай згертеді. ылым мен қ қ ө Ғ техниканы дамуына байланысты, ң о амды арым- атынастарды қ ғ қ қ қ ң дамуына байланысты топыра ты қ пайдалану ж не оны айта ру к шейе ә қ құ ү т суде. ү

 ал ан барлы факторлардан топыра а Қ ғ қ ққ адамны , д лірек айтса

Слайд 13
 Б дан т йіндеріміз, ұ ү топыра – қ б л

рлы бетіндегі химиялы ұ құ қ қ элементтерді циклдік ң миграциясы,

ландшафт компоненттеріні арасында ы ң ғ зат алмасуы рдістері жо

ары ү ғ кернеу д режесіне жететін ә ерекше таби и т зілім. ғ ү Топыра та затты жіті қ ң таралуымен бір мезгілде к н ү энергиясы трансформацияланады (к йін згертеді) ж не жиналады ү ө ә (аккумуляцияланады).

 Б дан т йіндеріміз, ұ ү топыра – 	қ б л рлы бетіндегі химиялы 	 ұ

Слайд 14
Ты да андары ызң ғ ң ғ а рахмет!

Чтобы скачать презентацию - поделитесь ей с друзьями с помощью социальных кнопок.