Сүп-сар тауҙары

6
БЕР КЕШЕНӘН ҠЫЙ

СҮП-САР ТАУҘАРЫ

СҮП САР УТРАУҘАРЫ

Океандағы суп сар утрауҙарҙың ҙурлығы территория буйынса Канада территорияһы менән бер тиң

Кешеләр дингеҙ аҫтында ла ҡыйлыҡ эшләй

ЙӘНЛЕКТӘРГӘ, БАЛЫҠТАРҒА, ҠОШТАРҒА
СҮП – САРҘЫҢ ЗЫЯНЫ

БЫЛ БАХЫР АҢЛАМАЙ – НИ ӨСӨН
ШУЛАЙ ХӘЛГӘ ҠАЛҒАНЫН...

ҠОШТАР СҮП САРҘЫ ЙОТОП ҮЛӘ

ҺАУАҒА ЕБӘРЕЛГӘН ШАРҘЫҢ ЗЫЯНЫ

БӨГӨН РӘСӘЙҘӘ 90–95% СУП-САР ҠЫЙЛЫҠҠА ТАШЛАНА
8
ҠЫЙЛЫҠ

Бланк отчёта спецслужб. В центре нарисован мусоросжигательный завод, вокруг располагаются картинки и подписи с карточек из Приложения 1, относящиеся к сжиганию. Из кучи мусора на входе в завод получается куча токсичной золы на выходе объёмом в четверть исходной кучи.
Зелёный Агент, серьёзно взирающий на отчёт
с вниманием и интересом. А, может быть, и не нужен он здесь…
БӨГӨН РӘСӘЙҘӘ 1% ҠЫЙ ЯНДЫРЫЛА
9
ҠЫЙ
ЯНДЫРЫУ

ӘЛЕГӘ РӘСӘЙҘӘ 5–7% СҮП САР ҒЫНА ЭШКӘРТЕЛӘ
4. Сохраняются природные ресурсы для потомков
10
ҠЫЙҘЫ ЭШКӘРТЕҮ

ҠЫЙҘЫ ЭШКӘРТЕР ӨСӨН НИМӘ ЭШЛӘРГӘ?
- АЙЫРЫП ЙЫЙЫРҒА!
- АРТЫҠ ӘЙБЕР АЛМАҪҠА!
- БЕР ТАПҠЫР ҠУЛЛАНЫРЛЫҠ
ӘЙБЕРҘӘР АЛМАҪҠА!

Сереү, тарҡалыу ваҡыты: 1000 йыл.
Нимәнән эшләнә: песок, сода, известь
1 тонна быяла = 650 кг песка+186 кг соды +200 кг известняка
Эшкәртеү өсөн Энергия – 25%, һыу – 50%
Эшкәртелгән быяланан: яңы шешәләр, урам яҡтыртҡыс плафондары, стекловата, стеклоблок
15
БЫЯЛА

Сереү, тарҡалыу ваҡыты : 10—500 йыл
Нимәнән эшләнә: руда
1 тонна сталь = 5 тонна руды
ЭШКӘРТЕҮ ӨСӨН кәрәк
энергия: 5—40%, һыу: 60%
Эшкәртелгән тимерҙән:
Велосипед рамаһы, самолёт, станок,
Автомобиль , яңы банка…
16
ТИМЕР

700 шт

СЕРЕҮ, ТАРҠАЛЫУ ВАҠЫТЫ: 150—400 йыл
Пластик яндырғанда бик зарарлы матдәләр барлыҡҡа килә, иң ҡурҡынысы - диоксин
Сеймал сығанағы: нефть, газ
1 тонна пластик = 700 кг нефть
ЭШКӘРТЕҮ өсөн кәрәк энергия: 40%
Нимә эшләнә пластиктан: синтепон, футболка, тротуарная плитка, канистра…
17
ПЛАСТИК

7
25
110

СЕРЕҮ ВАҠЫТЫ: 1—24 ай
Яғырға мөмкин – тәбиғәткә зыяны юҡ
НИМӘНӘН ЭШЛӘНӘ: АҒАС
1 тонна ҡағыҙ = 17 ағас
ЭШКӘРТЕЛГӘН ҠАҒЫҘҘАН: картон, рубероид, яңы ҡағыҙ, коробкалар, төҙөлөш материалдар
19
ҠАҒЫҘ

100 кг
макулатура
1 АҒАСТЫ ҺАҠЛАЙ
2 м3 ҺЫУ
100 кВт электроэнергияны

СЕРЕҮ ВАҠЫТЫ: 1 ай
Эшкәртеү:
Ергә күмергә була, тулыһынса серей – баҡса өсөн ашлама,
Ҡош-ҡорт, мал өсөн аш-һыу
18
АҘЫҠ – ТҮЛЕК
ҠАЛДЫҠТАРЫ

18
ХӘҮЕФЛЕ ҠАЛДЫҠТАР

ҮҘЕГЕҘГӘ КӘРӘКМӘГӘН ӘЙБЕРҘӘРҘЕ ТАШТАРҒА АШЫҠМАҒЫҘ!
УЛАРҘЫ КӨТӘЛӘР:
ӘЙБЕРҘӘР БАНКЫ
БАЛАЛАР ЙОРТО
СОЦИАЛЬ ЙОРТТАРҘА
20

МИН – ТӘБИҒӘТ ҺАҠСЫҺЫ

ТӘБИҒӘТТЕ ҺАҠЛА –
СҮП-САР ТАШЛАМА
ТӘБИҒӘТ ТАҘАЛЫҠТЫ ЯРАТА

ТӘБИҒӘТТӘ УТТЫ ҺҮНДЕРЕП ҠАЙТ ! БЫЯЛА ҠАЛДЫРМА!
МАТУР ТӘБИҒӘТ ҺИНЕ ТАҒЫН ҠУНАҠҠА КӨТӘ!

21