Презентация prirodny uglevodorodny gaz

Табиғи көмірсутекті газдар
көп компонентті шектеулі көмірсутектің және көмірсутексіз қосылыстардың (азот, көмір қышқылы,күкіртті сутек, инертті газдар, сынап және меркаптан) қоспасынан тұрады.

құрғақ газдар,
мұнайға серіктес газдар
(майлы газдар),
газдыконденсатты кен орынның газдары,
таскөмір кенорнының газдары
Өндірістік шоғырланған шөгінді қабаттың табиғи газдары келесідей болып бөлінеді.

Құрғақ газдар
негізінде метанның (97-98%) ауыр гомологтарымен этан, пропан, бутанның (2-3%) қоспасы жатады.

Мұнайға серіктес газдар
құрамы метаннан (50% және одан да жоғары) басқа ауыр көмірсутектердің (этан, пропан бутанның айтарлықтай мөлшерінен, сондай-ақ анағұрлым ауыр сұйық көмірсутектердің пентан, гексан және т.б.-дың буынан тұрады).
ауыр көмірсутектердің жалпы мөлшері
10-50%.
әртүрлі мөлшерде көмірқышқыл газы, азот сирек газдар (гелий,аргон) күкіртті сутек, сутек кездеседі.

Көмір кенорындарының газдары
метанның мөлшері көп болады және әртүрлі дәрежеде көміртектің екі валентті тотығы мен азот кездеседі.
соңғы екі компоненттің газ қоспасындағы мөлшері атмосфераның газ алмасуымен байланысты.
жер бетінде жақындаған сайын шамасы бойынша ұлғаяды.
көмір кенорындарының газдарында ауыр көмірсутектер болмайды.

Табиғи жанғыш газдар
көмір немесе таза газ кенорындарында жеке шоғыр түрінде кездесуі мүмкін
мұнай шоғырларының төбесінде газ шапкасын түзуі мүмкін
мұнайдағы еріген күйде (серіктес газдар) кездесуі мүмкін

Газдардың көмірсутекті құрамының негізгі сипаттамасы – метан мен анағұрлым ауыр көмірсутектердің мөлшерлік арақатынасы яғни, газдың құрғақшылығын немесе газдың майлылығын сипаттайтын кері шама болып табылады.

Табиғи көмірсутекті газдардың физикалық қасиеттері

Газ тығыздығы
нөлдік температура мен 0,1 МПа қысым кезінде газдың көлем бірлігінің массасы. Газ тығыздығы әдетте 0,73-1,2кг/м3.

Газ тұтқырлығы
мұнаймен салыстырғанда өте аз, 0,0001МПа*с шамасын құрайды.

Газдың сығымдылық коэффиценті
бірдей қысым мен температура кезінде реалды және идеалды газдардың мольдерінің бірдей сандары көлемінің қатынасын көрсетеді.
бұл қасиеті газ құрамын анықтайды және температура мен қысымға тәуелді болып келеді.
оның әдетте кездесетін мәні 0,8-1,2 аралығында.

Газдың жану жылуы
1м3 немесе 1кг газды өртеу кезінде бөлініп шығатын жылу мөлшерімен өлшенеді.
Табиғи газдардың орташа жану жылуы 35-40Дж/м3.

Сұйықтағы көмірсутекті газдардың ергіштігі келесідей заттарға тәуелді болып келеді
газды және сұйық фазаның химиялық құрамына
температура және қысымға

Газды гидраттар
Белгілі бір қысым мен температурада көмірсутекті газдар сумен бірге қатты кристалды қосылыстар, яғни газ гидаттарын түзеді.

Метан гидраттарының формуласы
СН4*7Н2О
Этан гидраттарының формуласы
С2Н6*8Н2О

Табиғи газ гидраттарының тығыздығы 0,9-1,1 г/см3
Температура жоғарылаған сайын немесе қысым төмендеген сайын гидраттар газ бен суға айналады.

Конденсат
Қабаттық жағдайда газ тәрізді күйінде болатын және көмірсутекті газда еріген көмірсутекті сұйықтықты айтады.

Газ бен мұнайдан айырмашылығы
конденсат табиғатта жеке шоғыр түрінде кездеспейді.
конденсат жер қыртысында газда еріп, газ тәрізді күйдегі (газ қоспасында С5 және одан да жоғары) газды конденсатты шоғыр түзеді.

Газды конденсатты шоғырларда конденсаттың мөлшері бірнеше грамнан 1300г/м3-га дейін жетеді.

Конденсаттың химиялық құрамы мұнайдың химиялық құрамына ұқсас;
Басты айырмашылығы – конденсатта қатты көмірсутектер болмайды;
Конденсат негізінен пентаннан, гексаннан және гептаннан тұрады;
Конденсаттың құрамында метанды көмірсутектермен қатар ароматты және нафтенді көмірсутектер кеңінен тараған;
Конденсат аз шайырлы болып келеді;
Конденсаттың құрамында асфальтендер болмайды;
Конденсат тығыздығы 0,7-0,8г/см3 (орташа тығыздығы 0,75 г/см3).

Конденсаттан ашық түсті өнімдер – бензин, керосин, дизель, жанар май алынады.

Табиғи мұнай битумдары
қатты, тұтқыр және тұтқыр-пластикалық көмірсутекті қоспалар – мұнай туындылары болып табылады.