Қайтадан соттауға және қылмыстық қудалауға жол бермеушілік қағидасы

ДӘРІСТІҢ ТАҚЫРЫБЫ:
Қайтадан соттауға және қылмыстық қудалауға жол бермеушілік қағидасы. Сот төрелігiн заң мен сот алдындағы теңдiк бастауларында жүзеге асыру қағидасы.

Қайтадан соттауға және қылмыстық қудалауға жол бермеушілік қағидаты (ҚР ҚПК 20 б.) – егер тұлғаға қатысты нақты іс бойынша заңды күшіне енген соттың үкімі (айыптайтын немесе ақтайтын) болса, онда бұл тұлға осы әрекет үшін қайтадан сотталуы мүмкін емес дегенді білдіреді.

Бұл қағидаттың негізі ретінде ҚРК 77 б. 3 т. 2) тармақшасындағы ешкім бір құқық бұзушылық үшін қайтадан қылмыстық немесе әкімшілік жауапқа тартылуы мүмкін емес екендігі туралы ереже белгіленген.

ҚАЙТАДАН СОТТАУҒА ЖӘНЕ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚУДАЛАУҒА ЖОЛ БЕРМЕУШІЛІК ҚАҒИДАТЫН САҚТАУ КЕПІЛДІКТЕРІ:
1) іс бойынша іс жүргізуді болғызбайтын мән-жайларды қарастыру;
2) қылмыстық қудалауды жүзеге асыруға мүмкіндік бермейтін мән-жайларды қарастыру;

ҚАЙТАДАН СОТТАУҒА ЖӘНЕ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚУДАЛАУҒА ЖОЛ БЕРМЕУШІЛІК ҚАҒИДАТЫН САҚТАУ КЕПІЛДІКТЕРІ:
3) ҚР ҚПК көзделген негіздер бойынша қылмыстық істі тоқтатуға қатысты прокурордың міндеті;
4) ҚР ҚПК 35 және 36 б.б. көзделген негіздер бойынша қылмыстық істі тоқтатуға қатысты судьяның міндеті.

СОТ ТӨРЕЛІГІН ЗАҢ МЕН СОТ АЛДЫНДАҒЫ ТЕҢДІК БАСТАУЛАРЫНДА ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ҚАҒИДАТЫ
Сот төрелігін заң мен сот алдындағы теңдік бастауларында жүзеге асыру қағидаты (ҚР ҚПК 21 б.) – тұлғаларға бірдей құқықтарды беру, бірдей міндеттерді жүктеу және жауапкершілікті бірдей арту арқылы барлық тұлғаларға қатысты заң нормаларын бірдей қолдануды, сондай-ақ сот алдына келетін барлық тұлғаларға өз мүдделерін қорғау үшін бірдей мәртебеде, процестік құқықтармен міндеттерді теңдей ұсынуды білдіреді. Сот ісін жүргізу тәртібі іске қатысуға нақты кім тартылғанына қарамастан өзгеріссіз қалады.

СОТ ТӨРЕЛІГІН ЗАҢ МЕН СОТ АЛДЫНДАҒЫ ТЕҢДІК БАСТАУЛАРЫНДА ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ҚАҒИДАТЫН САҚТАУДЫҢ КЕПІЛДІКТЕРІ:
1) шыққан тегiне, әлеуметтiк, лауазымдық және мүлiктiк жағдайына, жынысына, нәсiлiне, ұлтына, тiлiне, дiнге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жерiне байланысты немесе кез келген өзге де мән-жайлар бойынша қандай да бір кемсiтушiлiкке ұшыратуға жол бермеу;

СОТ ТӨРЕЛІГІН ЗАҢ МЕН СОТ АЛДЫНДАҒЫ ТЕҢДІК БАСТАУЛАРЫНДА ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ҚАҒИДАТЫН САҚТАУДЫҢ КЕПІЛДІКТЕРІ:
2) артықшылықтарға немесе қылмыстық қудалаудан иммунитетке ие тұлғаларға қатысты іс бойынша іс жүргізудің ерекше тәртібінің заң жүзінде қарастырылуы.