Aýaklylar Görnüş: Aýaklylar

Aýaklylaryň häsiýetleri
1-Olar-da kitin bilen beloklar-dan ýasalan kyn daşky skletlary bar.
Daşky sklet

2-Olaryň göwresi 3 bölümden ybarat:kelle,kükrek kapasasy we garyn.
Aýaklylaryň göwresiniň bölekleri.

3-Käbir aýaklylar uçup bilýär sebäbi olarda kükrek kapasasyndan başlaýan goşa ganaty bar.
Aýaklylaryň häsiýetleri
ganatlar

Aýaklylaryň häsiýetler
Anten

5-Aýaklylar haywanlar maşga-lasynyň iň uly bölegidir.
Aýaklylaryň häsiýetleri

Dem alyşy
Suw-da ýaşaýan aýaklylar tüýleri bilen dem alýarlar. (leňňeç)

Aýaklylarda açyk gan aýlanyş sistemalary bar.
Gan aýlanyş

Köpelişi
Aýaklylar jynssyz köpelýärler. Içki hamylalyk bolýar.

Leňňeç (Leňňeçşekilliler klasy))
Möý şekilliler (Möýşekilliler klasy)
Mör-möjekler (Mör-möjekler klasy)
Kyrkaýaklylar(Bir jübüt aýaklylar klasy)
Müňaýaklylar (Iki jübüt aýaklylar klasy)
Aýaklylaryň bölünüşi

Leňňeç şekilliler

Leňňeç şekilliler
Olar okeanlarda we eýleki suwlarda ýaşaýarlar.
Leňňeç şekillilerde olary goraýan daşky gatlaklary bolýar.
Olar-da kelle
kükrek kapasasy
we garyn bar.

Leňňeç şekilliler
Olar žabralar arkaly dem alýarlar.
Olaryň köpüsi mikraskopikdirler.

Leňňeç şekillileriň düzimi

Leňňeç

Leňňeç

Omar

Kriwetka

Suw büresi

Köpelişi
Leňňeç şekilliler gabyklaryny çalyşýarlar. Bu hadysa gabyk çalyşma diýilýär.
Haçan-da aýal gabygyny çalyşyp täze gabyk emele gelmänkä köpeliş bolup geçýär.

Gabyk çalşyryç

Kyrkaýaklylar
Dodakaýaklylar klasyndan

Olaryň kellelerin-de jübit antena we zäherli penjeleri bar.
Kyrkaýaklylar
Antena

Ýüzaýaklylar her bölegin-de jübit aýaklary bolýar.Köp Ýüzaýaklylar -da 30-35 sany jübit aýaklary bar.
Ýüzaýaklylar
Aýaklary
Bölekleri

Kyrkaýaklylar
Kyrkaýaklylar gumda we garaňky ýerlerde ýaşaýarlar. Kyrkaýaklylar diňe mör-möjekden iýmitlenýärler.

Gigant kyrkaýaklylar

Müňaýaklylar
Iki jübit aýaklylar klasyndan

Müňaýaklylar
Olar-da kitinden ýasalan daşky skletlary bar.

Her bölekde bir jübüt aýak bar

Müňaýaklylar
Müňaýaklylarda kiçi antena bar.
Müňaýaklylar esasan hem et iýmeýärler.
Müňaýaklylar zähersizdirler..

Müňaýaklylar bilen kyrkaýaklylar biri-birinden nähili üýtgeşik
MÜŇAÝAKLYLAR
Her böleginde iki jübit aýak bar
Zähersiz
Et iýmeýärler
KYRKAÝAKLYLAR
Her böleginde bir jübit aýak bar
Zäherli
Et iýýärler

Kyrkaýaklylar
Müňaýaklylar

Möý şekilliler

Möý şekilliler
Möý şekilliler klasyndan
Olarda sekiz jübüt aýak bar.
Köp araçhinds gumda ýaşaýar-lar.

Möý şekilliler
Olar-da antenna ýok.
Olar-da zäherli penjeleri bar we olaryň käbirleri zäherlidirler.

Möý şekillileriň görnüşi şulara bönlünýär.
Möý
Leňňeç
Garynjalar
Sakyrtga
Bir jübit aýaklylar görnüşi

Möýler
Möýler et iýýärler.
Olar awlaryndaky zäherleri püskürtmek arkaly öldürýärler.

MÖÝ
Olar ýüpek sapak ulanyp kerp ýasaýarlar.
Olar üýtgeşik situasiýalar üçin üýtgeşik ýüpekleri ulanýarlar.

Olaryň käbirleri
suwuň aşagynda
ýaşaýarlar.
Olaryň çakyşlary
agyryly bolýarlar.
Möý

Möý

LEŇŇEÇ
Olaryň geň galdyryjy göwresi iki sany eli, sekiz sany aýagy we birleşen guýrugy bar.
Olar gury hem-de garaňky ýerlerde ýaşaýarlar.

Olar möýler hem-de mör-möjekler bilen iýmitlenýärler.
LEŇŇEÇ

LEŇŇEÇ

Garynja
Garynjalaryň bedeni kökrek kapasasy, kelle we garyndan ybarat.
Olar traheýa arkaly
dem alýarlar.
Köp garynjalar
parasitdyralar.

Sakyrtgalar
Sakyrtgalar parasitdirlar.
Uly sakyrtgada
dört jübit aýagy
bar.

Adamlara hemde haýwanlara köp keseller sakyrt- ga arkaly geçýärler.
SAKYRTGALAR

Mör-möjekler
Mör-möjekler gruby
Mör-möjekler aýaklylaryň uly bölümidir.
Köp mör-möjekler gyşkydyrlar.
Olar dünýäň hemme ýerinde ýaşaýarlar.

Mör - möjeklerde üýtgeşik gurluş we üýtgeşik häsiýet bar.

MÖR-MÖJEKLER
Grasshopper
Bal ary
Sary garynja
Mör-möjekleriň köp bilinen görnüşleri
Garynja

Mör-möjekleriň göwresi üç topara bölünýärler.Olar: kelle, garyn we kükrek kapasasy
Olaryň kellesinde iki sany antena bar.
Olar-da üç jübit aýak we iki jübit ganat bar.

Olar trapeýalar arkaly dem alýarlar.
Olar-da daşky
gatylyk bar.
Mör-möjekler

Mör-möjekleriň köpelişi
Hemme mör-möjekler jynsly köpelýörler.
Mör-möjekler faza köpelişi şular arkaly bolýarlar:ýumurtga, gurjajyk, kemala gelip muňa metamorfoz diýilýär.

Üýtgeşik larwealar

ýumurtga
Larwae
gurjajyk
Kemala gelen
Metamorfozlaryň görnüşi

Sary garynjalar

Sary garynjalaryň guran zatlary

Garynjalar

Çekirtgeler

Teňňeganatlylar:Bu görnüş kebelekleri öz içine alýar.

Kebelekler

Kebelekler

Käbir gyzykly mör-möjekler