биофиз

Мазмұны:
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Қанның тамыр жүйесімен ағуының темодинамикалық заңдылықтары
2.Қанның реологиялық қасиеттері
3.Ішкі үйкеліс коэффициенті, немесе сұйықтықтың тұтқырлығы
4.Ньютондық және ньютондық емес сұйықтықтар
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Жүрек-қантамыр жүйесі қанның тамырлардың тұйықталған жүйесі бойынша қанның айналы- мын қамтамасыз етеді. Қанның ағзадағы цирку- ляциясы арқылы мүшелерге қызметтерін атқару үшін қажет заттар жеткізіледі. Тамырлар бойын- ша қанның жылжуы кез келген жүйесіндегі сұй- ықтықтардың жылжуы бағынатын заңдарға бағы- нады.

Қанның ағуы қысым тербелмелі түрде өзгереді. Жүрек- қантамырлар жүйесінің қызмет атқаруының математи -калық сипаттамасын беру өте қиын, қазіргі заманда қан -айналымының биофизикалық зерттеуі көбінесе екі мәсе- ленің шешуімен айналысады: - Қанның тамырлар бойымен ағуын сипаттайтын физикалық заңдылықтарын анықтау.
- Қанның жеке тамырлардағы немесе тамырлар жүйесіндегі ағуының теориялық және тәжірибелік талдауы

Қан айналымды модельдеу әдістері
Физикалық Аналогтық Математикалық

Қанның реологиялық қасиеттері
Реология (rheos – ағу, ағын, logos – ғылым, грек тілінен) – заттың деформациясы мен ағымдылы- ғы туралы ғылым. Қанның реологиясы (геморео- логия) дегеніміз қанның тұтқыр сұйықтық ретін- дегі биофизикалық ерекшеліктерін зерттеу

Сұйықтықтың ағу формалары:
1. тығыздық p
m
p=
v
мұнда m сұйықтықтың массасы, v - көлем
2. меншікті салмақ u
p
u=
v
p - сұйықтықтың салмағы , v - көлем
3. Ішкі үйкеліс коэффициенті, немесе сұйықтықтың тұтқырлығы

Сұйықтықтың тұтқырлығы (ішкі үйкеліс) – сұйықтықтың бір бөлігінің басқа бөлігінің жыл - жуына қарсыласу көрсету қасиеті. Сұйықтықтың тұтқырлығы ең алдымен молекулалардың қозғал- ғыштығын шектейтін молекулааралық әрекетте - сулерден тәуелді.

Тұтқырлықтың болуы сұйықтықтың жылжуын шақыра -тын сыртқы қайнардың энергиясының шашылуына,оның жылуға көшуіне әкеледі.
Тұтқыр ағынның негізгі заңы 1687 ж. И. Ньютонмен ойлап шығарылған:
dV
F= n S
dZ

Ньтондық сұйықтықтың тұтқырлық коэф- фициенті теқ қана оның табиғатынан және температурадан тәуелді. Олар үшін Ньютон ның формуласын қолдануға болады, тұтқыр лық коэффициенты сұйықтықтың ағу шарт- тарынан тәуелсіз тұрақты болып табылады.
Қан – ньютондық емес сұйықтық. Оның ішкі құрылымы –
ерітіндегі (плазмадағы) ерітілген элементтердің суспен -зиясы. Элементтердің 93% эритроциттер болғанымен,қан ды физиологиялық ерітіндегі эритроциттердің суспензия- сы деп атауға болады.

Агрегаттардың түрлері:
1.Ірі тамырлар;
2.Кішкене тамырлар;
3.Микро тамырлар.

Қанның негізгі темодинамикалық көрсеткіштеріне жатады:
Қан қысымы
Қан қысымы жылдамдығы

Қан қысымы – бұл қан тарапынан тамыр- дың бірлік ауданына әсер етуші күш
Қан ағысының жылдамдығы бөлінеді:
1. көлемдік
2. сызықтық
Көлемдік жылдамдық - деп бірлік уақыт ішінде түтіктің ауданынан ағып өтетін қанның көлеміне сан жағынан тең шаманы айтады

Көлденең қимасы тұрақты цилиндр тә- різді түтіктен ағатын кәдімгі сұйықтар- дың стационар ағысы Гаген-Пуазейль заңымен сипатталады.
Пуазейль заңы мынандай жағдайларда қолданылады:
- ламинарлы ағысқа
- гомогендік сұйықтарға
- қатты түзү түтіктерге
- қозу тудыратын көздерден қашық орналасқан жерлерде

Қорытынды
Қан айналым жүйесі адам мен басқа омыртқалы жануарларда механикалық көз қарасынан гидрав- ликалық жүйе болып табылады. Бұл жүйенің құ -рамына камералық насостар кіреді – жүректің оң жақ және сол жақ бөлімдері.