Nerw sistemasy

Biziň bedenimizde iki sany sazlaýjy sistema bar. Olar nerw sistemasy we bölüp çykaryş mäzler sistemasy. Ösümlüklerde nerw sistemasy ýok, emma mäzler sistemasy bolsa hem ösümlüklerde hemde haýwanlarda bardyr.

Adamynyň nerw sistemasy kelle beýnisinde, oňurga ýiliginden we nerw düwmejiklerinden durýar. Nerw sistemasy bedenmize erk etme sistemasydyr.
Ol myşsalarymyza we organlarymyza näme etmelidigi we daş töwerekdäki hadysalara näme jogap bermelidigi hakynda maglumat iberýär.

Adamyň Nerw Ulgamy
MERKEZI NERW ULGAMY
PERIFERIKI NERW ULGAMY
AWTONOM NERW ULGAMY

MERKEZI NERW ULGAMY
Ol kelle beýnisinden we oňurga ýiliginden emele gelendir. Ol nerw impulslaryny iberýär we duýujy organlarynyň beýnä eşiden, duýan, tagamyny alan, ysyny alan zatlaryňyz barada ýetirýän maglumatlaryny barlaýar.

KELLE BEÝNISI
Ol nerw ulgamynyň iň uly we çylşyrymly bölegidir. Ol bardalar bilen örtülendir. Kelle beýnisiniň esasy bölekleri: sütün bölegi, beýnijik we öňdäki beýniniň uly ýarym şarlary.

MEDULLA OBLANGATA
Periferiki nerw ulgamy
Kelle beýni
horda
Beýnijik

HORDA
Hordanyň uzynlygy 45sm töweregidir ol oňurga kanalynda ýerleşýär. Ol kelle çanagyň ýeňse deşiginiň aşagyndan başlanýar we beýniniň dowamydyr.

PERIFERIKI NERW ULGAMY
Ol horda, kelle beýni we nerw düwmelerinde durýarlar. Ol nerw impulslarynyň merkezi nerw ulgamynda myşsalara we mäzlere daşaýar.

AWTONOM NERW ULGAMY
Ýüregiň urmasy ýa-da siňdirmek ýaly hereketleri sazlaýan ulgam.

NERW ÖÝJÜKLERI
Nerw öýjükleri ýa-da neýronlar nerw dokumasyny emele getirýär:
a) ÖÝJÜK BEDENI
b) DENTRITLER
c) NEÝRIT

DENDRIT
ÝADRO
ÖÝJÜK BEDENI
NEÝRIT
MIÝELIN ÖRTÜGI
RANVIER DÜGÜMI
TERMINAL SYNAPSES

ÖÝJÜK BEDENI: Ýadrodan we sitoplazmadan durýar.
DENDRITLER: Barmak ýalyjak ösüntgiler öýjük bedeninden çykýarlar we öýjük bedenine maglumat daşaýarlar.
NEÝRIT: Her bir nerw öýjüginiň neýrit atly bir uzyn ösüntgisi bardyr. Ol bir öýjükden beýlekisine maglumat daşaýar.

Birden we erksiz edilen hereketlere REFLEKS diýilýär