21-22. Жылулық тепе-теңдік

1 – сұрақ
Құлап жатқан тас.
Құлап жатқан тастың суретін қарастырып, потенциалдық энергияның кинетикалық энергияға қалай айналатынын еске түсір. Механикалық энергияны сақтау заңын тұжырымда. Дененің тұйық жүйесіне анықтама бер.
Ойлан да, тап!
2 – сұрақ
Энергияның айналуын зерттеу
Ойлан және мына сұрақтарға жауап бер:
1. Түтік қызған кезде тығынға не болды?
2. Осы тәжірибеде энергияның айналу үдерісі қалай өтті?
3. Штепсельдің кетуінен кейін түтік ішіндегі ауаның ішкі энергиясы қалай өзгерді?

Жылу қозғалтқыштары
Ішкі жану қозғалтқышы
Зымырандық қозғалтқыш
Бу немесе газ турбинасы
Жылу қозғалтқыштары құрастырылымдарына қарамастан бірдей тапсырманы орындайды, ішкі энергияны механикалық түрге айналдырады және оның есебінен жұмыс істейді. Мұны жүзеге асыру үшін жанып кеткен жанармайдың энергиясын қолданады: оны жылу алмасу нәтижесінде қандай да бір газға береді, газ кеңейеді және қандай да бір механизмді іске қосады.
Физика, 2017, Жылу қозғалтқыштары:
https://der.nis.edu.kz:3000/Physics/quarter3/der3/index.html#/kz/home

Жылулық баланс теңдеуі
8.3.2.14 жылулық тепе-теңдік теңдеуін есептер шығаруда қолдану;

Qберген=Qалынған
c1m1(t1- Ө) = c2m2(Ө-t2)
Qберген – температурасы жоғары дененің берген жылу мөлшері
Qалынған – температурасы төмен дененің алған жылу мөлшері
Ө – тепе-теңдік орнаған температура
c1m1t 1- бірінші дененің жылу сыйымдылыға, массасы және температурасы
Егер оқшауланған денелердің жүйесін қарастырсақ, мұндай үдерістің нәтижесі — жүйенің жылулық тепе-теңдігі болып табылады. Бұл денелердің температурасы θ-ға (тета) тең болады. Жылу алмасу үдерісінде θ-дан жоғары температураға ие денелер өз энергиясын береді, ал төменгі температурадағы денелер алады.
Энергияны сақтау туралы заңда суық денелерден алынған жылу мөлшері ыстық денелерден берілген жылу мөлшеріне тең екендігін математикалық түрде жазуға болады:
Бірақ шынайы үдерістерде бұл нақты осылай емес, себебі жылу үстелге, ауаға, түтікшеге және тағы басқаларына беріледі. Есептерді шығару барысында мұндай жоғалулар көбінесе ескерілмейді.

Сұрақтар мен тапсырмалар

Жауаптар