Бәсекелестік бір немесе бірнеше түрге

Содержание

Слайд 2

Практикалық сабақ
№3 Жануарлар арасындағы бәсекелестік.

Практикалық сабақ №3 Жануарлар арасындағы бәсекелестік.

Слайд 3

Бәсекелестік 
бір немесе бірнеше түрге жататын организмдердің өзара қорек, тұрағы, т.б. ресурстардың

Бәсекелестік бір немесе бірнеше түрге жататын организмдердің өзара қорек, тұрағы, т.б. ресурстардың
жетіспеушілік жағдайындағы қарым-қатынастардың көрінісі. Бәсекелестiк байланыстардың түрлерi әртүрлi, ол қарапайым  физикалық күрестен басталып, бейбiт бiрге өмiр сүруге дейiн барады. Алайда, ерте ме кеш пе экологиялық қажеттiлiгi ортақ болса, бiр түр екiншiсiн ығыстырып шығарады.

Слайд 4

Кезінде Ч.Дарвин түр ішіндегі бәсекелестікті тіршілік үшін күрестің маңызды әрі жоғарғы формасы

Кезінде Ч.Дарвин түр ішіндегі бәсекелестікті тіршілік үшін күрестің маңызды әрі жоғарғы формасы
ретінде бағалаған. Бұл көрініс өсімдіктер мен жануарлар арасында жиі байқалады. Мысалы, кәдімгі шыршалардың өздігінен сиреуі немесе құмырсқалардың қырылу арқылы популяциясын реттеуі жатады.

Слайд 5

Түраралық бәсекелестік әр түрге жататын түрлер арасында болады. Ол бірде айқын білінсе,

Түраралық бәсекелестік әр түрге жататын түрлер арасында болады. Ол бірде айқын білінсе,
бірде онша байқалмайды. Сондықтан эколог Г.Ф.Гаузенің зерттеулері бойынша екі түрге жататын популяциялар еш уақытта бір жерде өмір сүре алмайды. Оның біреуі белсенді түр ретінде басымдылық көрсетіп, екіншісін ығыстырады немесе жойып жібереді. Бұл әрине қоректік ресурсқа тәуелді болған жағдайда іске асады. Кейбір жағдайда бәсекелестік қоректік фактор арқылы емес басқа да (мінез-құлық, тұрағы үшін, аумақтық т.б.) факторлардың жетіспеуінен де болады.

Слайд 6

Г.Ф.Гаузе мынадай тәжiрибе жасаған. 2 пробирка алып, iшiне шөптен жасалған танба

Г.Ф.Гаузе мынадай тәжiрибе жасаған. 2 пробирка алып, iшiне шөптен жасалған танба құяды.
құяды. Оларға туфельканың 2 түрiнiң өкiлдерiн жiбередi, Paramecium aurelia  жєне Paramecium caudatum. Пробиркада олар жақсы көбейедi. Содан соң 2 пробиркадағы  таңбаны араластырады, бiраз уақытқа дейiн туфелькалардың көбеюi қалыпты жүредi, содан соң  Р. caudatum саны бiрте-бiрте азайып жоқ болып кетедi. Ал Р. aurelia саны тұрақты күйiнде қалады.

Слайд 7

Бәсекелестердiң мұқтаждары неғұрлым ұқсас болса, бәсекелестiк соғұрлым қатаң болады. Бәсекелестiк күресте

Бәсекелестердiң мұқтаждары неғұрлым ұқсас болса, бәсекелестiк соғұрлым қатаң болады. Бәсекелестiк күресте жеңiп
жеңiп шыққандар ұрпақ қалдыру мүмкiндiгiне ие болады. Бәсекелестiк күресте жеңiлгендер жойылады. Сөйтiп, түр iшiндегi бәсекелестiктiң негiзгi нәтижесi популяциялар дивергенциясы болып табылады.

Слайд 8

Бәсекелестiктiң екi түрi – тiкелей және жанама бәсекелестiк кездеседi.

Тiкелей бәсекелестiк даралардың бiр-бiрiне

Бәсекелестiктiң екi түрi – тiкелей және жанама бәсекелестiк кездеседi. Тiкелей бәсекелестiк даралардың
тiкелей ықпал етуi арқылы жүзеге асырылады. 

Жанама бәсекелестiк- даралардың аралық буындар арқылы жүретiн бәсекелестiгi, оны әдетте, пайдаланушылық бәсекелестiк деп атайды. 

Слайд 9

Бәсекелестiк кез-келген шектелген ресурсқа, сондай-ақ көбею және паналау үшiн қолайлы орындарға

Бәсекелестiк кез-келген шектелген ресурсқа, сондай-ақ көбею және паналау үшiн қолайлы орындарға байланысты
байланысты туындауы мүмкiн.
Түр iшiндегi бәсекелестiк көп жағдайларда территориялық, яғни жекелеген жануарлардың немесе олардың топтарының өз территорияларын қоруынан байқалады. Кез-келген шектеулi ресурс үшiн бәсекелестiк, әдетте жануарлардың кеңiстiкте бiркелкi орналасуына әкелiп соғады.
Имя файла: Бәсекелестік-бір-немесе-бірнеше-түрге.pptx
Количество просмотров: 102
Количество скачиваний: 0