Farg’ona shaxridagi 34-sonli umumta’lim

Reja
1. Juft tuyoqlilar turkumi
A) Kavsh qaytaruvchi juft tuyoqlilar
B) Kavsh qaytarmaydigan juft tuyoqlilar
2. Toq tuyoqlilar turkumi

O’TILGAN MAVZUNI MUSTAHKAMLASH

Juft tuyoqlilar turkumi - Artiodactyla
Juft tuyoqlilarning barmoqlari bir yoki
ikki juft bo‘lib, tuyoqlar bilan qoplangan. Juft tuyoqlilar –
kavsh qaytaruvchi
Kavsh qaytarmaydigan guruhlarga bo‘linadi.

Kavsh qaytaruvchi juft tuyoqlilar
Oyoqlari ancha uzun, oshqozoni to‘rt bo‘lmali, o‘simlikxo‘r hayvonlardir.
Odatda, o‘simlik tarkibida qiyin hazm bo‘ladigan kletchatka ko‘p bo‘ladi.
Kavsh qaytaruvchilar oshqozonida yashaydigan mayda mikroskopik bakteriyalar va infuzoriyalar kletchatkaning hazm bo‘lishiga yordam beradi.

Kavsh qaytaruvchi juft tuyoqlilar

Kavsh qaytaruvchi juft tuyoqlilarga
Sigir, qo‘y, echki, zubr, sayg‘oq, jayron, bug‘u va boshqa ko‘pchilik juft tuyoqlilar kiradi.
Ularning boshidagi bir juft muguz shoxlari butun hayoti davomida o‘sib boradi.
Bug‘u va los kabi hayvonlarning shoxlari har yilda almashinib, o‘rniga yangisi o‘sib chiqadi
Kavsh qaytaruvchi juft tuyoqlilardan Buxoro bug‘usi (xongul) Qizilqum qo‘riqxonasida va Termiz yaqinidagi Payg‘ambar orolida boqilmoqda.
Ustyurt dashtida sayg‘oq uchraydi.

Kavsh qaytarmaydigan juft tuyoqlilar
qoziq tishlari kuchli rivojlangan, oshqozoni bo‘lmalarga bo‘linmagan; bo‘yin, oyoqlari va dumi kalta.
Ularga to‘ng‘iz (yovvoyi cho‘chqa) va suv ayg‘iri (begemot) kiradi

Kavsh qaytarmaydigan juft tuyoqlilar

To‘ng‘iz va begemot
To‘ng‘iz ancha yirik hayvon; tanasining uzunligi 180 sm gacha, vazni 200–240 kg keladi.
To‘ng‘iz Yevropa va Osiyo qit’asida tarqalgan;
O‘zbekistonda tog‘li joylarda va to‘qaylarda uchraydi.
Begemot tropik Afrikada tarqalgan.

Toq tuyoqlilar turkumi - Perissodactyla

Toq tuyoqlilar turkumi
Toq tuyoqlilar yalanglikda yashaydigan hayvonlardir
Ularga ot, eshak, karkidon, tapir, zebra va qulon kiradi
Yovvoyi Prjevalskiy oti XX asr o‘rtalarigacha Markaziy Osiyo (Mo‘g‘uliston va Xitoy) cho‘llarida yashagan;
hozir qo‘riqxonalar va hayvonot bog‘larida saqlanib qolgan.
Tanasining uzunligi 230 sm, balandligi 130 sm, vazni 300 kg keladi

Toq tuyoqlilar turkumi
Xonaki otlar qirilib ketgan yovvoyi ot – tarpandan,
xonaki eshak esa Afrika yovvoyi eshagidan kelib chiqqan
Tapirlarning bir necha turlari Janubiy Amerika va Janubi-Sharqiy Osiyodagi o‘rmonlarda yashaydi.
Karkidon tropik Afrika va Janubiy Osiyoda tarqalgan.

Mavzuni mustaxkamlash uchun savollar