Фенотипик үзгәрүчәнлек

Үзгәрүчәнлек дип тере организмнарның яңа билгеләр һәм үзлекләр алу сәләтенә әйтәләр.
Үзгәрүчәнлек:
1.Генотипик (нәселдән) мутацион үзгәрүчәнлек
2.Фенотипик (нәселдән булмаган) модификацион үзгәрүчәнлек

Төрле температурада Һималай кролигының йон төсенең фенотипик үзгәрүе.

Чикләвекле лотос

Йөзүче су чикләвеге

Генотипның үзгәрүе белән бәйләнмәгән үзгәрүчәнлек фенотипик (модификацион) үзгәрүчәнлек дип атала.
Тышкы шартлар тәэсирендә барган үзгәрүчәнлек чиксез түгел. Билгеләрнең үзгәрүчәнлек чикләрен реакция нормасы диләр.

Чия-дафнә яфракларының вариацион рәте

Бодай башагындагы башакчыклар санының вариацион рәте
Башактагы башакчыклар саны: 14 15 16 17 18 19 20
Башаклар саны 2 7 22 32 24 8 5
М- уртача зурлык, V-варианта, р- вариантларның очрашу ешлыгы, Е-сумманы чыгару билгесе, n- вариацион рәттәге варианталарның гомуми саны.

Бодай башагындагы башакчыклар санының вариацион кәкресе

Лаборатор эш №4
Организмнарның үзгәрүчәнлеген ачыклау. Вариацион рәт һәм варацион кәкре төзү.
Җиһазлар. Нарат яфраклары.
1. 50 нарат яфрагының озынлыгын үлчәргә
2. Бер озынлыктагы яфракларны санарга. Таблицаны тутырырга:
Кайсы озынлык ешрак очрый_________, кайсысы сирәк__________.
3. Таблица нигезендә график төзергә:
4. Фенотипик үзгәрүчәнлекнең нинди закончалыгын табуыгыз турында нәтиҗә ясагыз.

график

1.Фенотипик үзгәрүчәнлекнең төп үзлекләре нинди?
1.___________________________-
2.___________________________
3.___________________________
4.___________________________
2.Туры килүен күрсәтегез.
А. Тар реакция нормасына туры килгән билгеләр.
Б. Киң реакция нормасына туры килгән билгеләр.
1. Үсемлекнең биеклеге
2. Бөҗәкләр ярдәмендә серкәләнүче үсемлекләрдә чәчәк төзелеше
3. яфракның яшел күзәнәкләрендә хлорофилл күләме.
4. яфрак үлчәмнәре
5. хайван авырлыгы
6. куянның колак формасы
7. жирафың муен озынлыгы.
8. кеше буе
9. баш мие үлчәмнәре
10. кеше тиресендә пигмент туплану
11. йөрәк размерлары
12. организмда май күләме.
А: .........................
Б:............................