Егоров Николай Петрович (1936 -2012 )

Егоров Николай Петрович
(1936 -2012 )
Россий Федераци дӓ Мары Эл Республика культурывлӓн заслуженный пӓшӓзӹжӹ, Мары Эл Республикын Олык Ипай лӹмеш Кугижӓншӹ (Государственный) премин лауреатшы, поэт, журналист дӓ общественный деятель

Николай Петрович Егоров 1936 ин 25 ноябрьын Кырык мары районеш, Шурмар солаэш шачын. 1951 ин Пайгусовский шӹмиӓш школым тымень лӓкмӹкӹжӹ, Козьмодемьянскышты Кырык мары педучилищӹштӹ тыменеш. Тыменьмӹжӹ годым айыртемӹнок руш дӓ мары литературым яратен дӓ ӹшкежӓт шайыштмашвлӓм дӓ лыдышвлӓм сирӓш тӹнгӓлӹн.
Педучилищӹм пӹтӓрӹмӹкӹжӹ, Н.Егоров Картук шӹмиӓш школышты тымда. 1956-1957 ивлӓн ВЛКСМ-ын Йоласал райкомышты школ отделым видӓ, тӹнӓмок «Ленин знамя» районный газетеш тӹдӹн пӹтӓриш лыдышвлӓжӹ пецӓтлӓлтӹнӹт. 1957-1963 ивлӓн Н.К.Крупская лӹмеш Маргоспединститутын историко-филологический факультетӹштӹ тыменеш. Тыменьмӹ лошток литературный пӓшӓжӹмӓт утлаок пыт кычен видӓ, ӹшкӹмжӹн у лыдышвлӓжӹм «Ончыко» журналеш, «Марий коммуна» газетеш пецӓтлӓ. Общественный пӓшӓ гӹцӓт ӧрдыжӹш карангде, тӹдӹ истфилфакын комсомол бюрон секретарь, ВЛКСМ комитет секретарьын заместитель, кок и секретарь ылын дӓ тӹ веремӓнок руш йӹлмӹ кафедрын ассистентӹштӹ пӓшӓлен.

Маргоспединститутышты тыменьмӹ жепӹн шукы кружокышкы каштын дӓ «Пеледӹш» ансамбльым шачыктен. Тӹдӹ цилӓ шӱмжӹм ансамбльлан пиштен. Ансамбльын тӹнг задачыжы – кырык мары мыры дӓ куштымашым халык лошты шӓрӓш ылын.
Ансамбльышты цилӓнок талантан сӓмӹрӹк студентвлӓ цымыргенӹт, маняр у яжо мырывлӓм халык лош шӓренӹт. Ти ансамбль поэт Николай Егоров дон композитор
Александр Сосновын у мырывлӓ доно ӹлӹжӹн «Йынгы вӹд»,
«Ӓшӹндӓрӹмӓш вальс», «Жерӓ шӹдӹр», «Ах мардеж» дӓ
молат. Тенгеок вес композиторвлӓ донат кӹлӹм кычен,
тидӹ Владислав Куприянов, Софья Метёлкина,
яжо мырывлӓ шачыныт.

Николай Петрович нӹл и «Молодой коммунист» республиканский молодежный газет редакторын заместительӹштӹ труен. Тенгеок Мары Эл Республикын Гостелерадиошты нӹл и тӹнг редактор ылын.
Хоть-кышты ровотаен гӹнят, литературный пӓшӓм ӧрдӹжеш кодыде. 1968 ин пӹтӓриш лыдыш сборникӹм пецӓтлен лыктын, кыды «Куги ӹлӹштӓш» маналтеш. Тидӹн паштек
«Йӹралтӹш» сборник, Мары радиовещанин истори гишӓн
руш йӹлмӹ доно «Говорит Йошкар-Ола», пединститутын
ансамбльым вуйлатыш ивлӓжӹм ӓшындӓрен, «На сцене
«Пеледӹш» очерквлӓн книгӓвлӓ лӓктӹт.

Николай Егоров Маргоспединститутын студенвлӓ сага целинаш кеӓ. Тӹдӹ БАМ-ыштат, Казахстаныштат, Мары республикын стройкывлӓштӓт пӓшӓлен каштын.
1980 ин книгам лыктеш «Зори на БАМе», кыштакен Байкало-Амурский магистральым стройышы марын эдемвлӓ гишӓн очеркывлӓм сирӓ.

Кырык марла дӓ алык марла йӹлмӹвлӓ доно тетявлӓлӓн ылшы книгӓвлӓм «Изи космонавт», «Нӹл шошым», «Цӓрӓ ялан жепем»,»Изи космонавтвлӓ» пецӓтлен лыктын. Дӓ тидӹм веле агыл.

Н.П.Егоров пел тӹжем утла лыдышым, вӹц поэмӹм пецӓтлен лыктын, тӹдӹн лыдышвлӓэшӹжӹ композиторвлӓ 150 утла мырым сиренӹт, а шӱдӹ нӓрӹ мырыжы – Мары радион фондышты. Седӹндон тӹдӹм мырывлӓм сирӹшӹ поэт семӹнь шукынок пӓлӓт.

Анатолий Амельченкон снимайымы кинофильмвлӓлӓн 90 нӓрӹ сценарим сирен. «Юнга-фильм» киностуди Российӹштӹ эртӓрӓлтшӹ конкурс дон фестивальвлӓ годым шукы гӓна лауреат лин, призвлӓ доно пӓлемдӓлтӹн.
Николай Петрович Егоров ӹшке пӓшажӹм яратен ӹштен, седӹндонат
шукы йиш почётан грамотывлӓ, «Отличник телевидения и
радиовещания СССР» знак доно, «Знак Почёта» орден,
«За служение народу» знак доно палемдӹмӹ ылын.

Шукы веремӓ Кырык мары «Акпарс» радиостудим вуйлатен.
Ӓрня йыде икманяр гӓнӓ «Акпарс» радиостудин позывнойвлӓжӹм дӓ Николай Егоровын юкшым колаш лиэш ылын: «Козьмодемьянск попа.
Пуры ирок шергӓкӓн тӓнгвлӓ……
Тагачы эфирӹштӹ…….
Передачым йӓмдӹленӹт дӓ виденӹт: тӹнг редактор Николай Егоров…..»

Кырык мары районын дӓ Козьмодемьянск халан гимнвлӓжӓт Николай Петровичӹн шамакеш шачыныт.

Гимн Козьмодемьянска
Музыка В.Куприянова Слова Н.Егорова Перевод В.Новикова
Крылья чайки волны разбивают,
Да алеют зори над рекой.
Снова утро вешнее встречает
Город мой любимый, трудовой.
Припев:
Цвети, как сад, родной Козьмодемьянск,
Год от года вечно молодей.
Тебя люблю, родной Козьмодемьянск,
Словно песня, ты в душе моей.
Я спешу всегда к твоим просторам,
Ждет моя судьба на берегу.
Память о тебе, мой милый город,
И вдали я в сердце берегу.
Припев.
По весне в садах твоих кипенье -
Белый цвет, как девичий наряд.
Сквозь века Акпарса слышу пенье.
И судьбе своей безмерно рад.
Припев.

Егоров Николай Петровичлӓн 75 и лӹмгечешӹжӹ, тӹдӹн шоляжы Сергей Петрович «Поэт и журналист Николай Егоров» книгӓм йӓмдӹлен.

Николай Егоров туан велжӹ дӓ яратымаш гишӓн чӹдӹ агыл лыдышым сирен, нӹнӹ келгӹ шанымашан ылыт. Керек-махань эдемлӓн ӹшке шачмы велжӹ дӓ яратымаш сек шергӓкӓн дӓ лишӹл ылеш. Седӹндонат шукы-шукы лыдышыжы кымдан пӓлӹмӹ дӓ яратымы мыры линӹт. Чӹдӹ агыл басньым, прозым дӓ тетялык произведенивлӓм сирен.
Егоров Николай Петрович – поэт-мырызы, тӹдӹн мыры букетшӹ тагачшы сӓмӹрӹк поколенилӓн пиш керӓл подарка.