Mycie ciała

Cel i znaczenie mycia chorego
Utrzymanie chorego w czystości
Pobudzenie funkcji skóry
Pobudzenie krążenia obwodowego
Poprawa samopoczucia chorego
Wyrabianie u chorych trwałych nawyków higienicznych
Obserwacja chorego
Nawiązanie kontaktu i bliższe poznanie chorego

Mycie w łóżku
W łóżku myjemy tylko tych pacjentów, którzy ze względu na stan zdrowia lub z przyczyn medycznych nie mogą opuszczać lóżka.
Myjąc pacjenta w łóżku, należy pamiętać, aby w sali zgromadzić sprzęt do mycia
przybory do mycia zębów i jamy ustnej,
przybory do golenia dla mężczyzn,
grzebień,
mydło,
3 myjki,
2 ręczniki,
2 miski,
dzbanki na wodę
i basen ;

Mycie w łóżku
zamknąć okna,
zagwarantować na sali temperaturę nie niższą niż 22°C, w sali wieloosobowej osłonić łóżko parawanem;
wyjaśnić pacjentowi kolejno wykonywane czynności i zachęcać do współpracy;
zabezpieczyć pościel i bieliznę osobistą przed zalaniem wody;
umyć ręce przed myciem i po myciu chorego, założyć rękawiczki;
przestrzegać kolejności mycia ciała oraz kierunku mycia - od częściej czyściejszych po brudniejsze;
zmieniać wodę do mycia zawsze, gdy jest brudna lub zbyt chłodna, i zawsze przed myciem krocza;
na koniec posprzątać sprzęt i umyć ręce.

Mycie w łóżku
Jeżeli stan pacjenta umożliwia częstą zmianę pozycji ciała i jeśli współpracuje on z nami, mycie całego ciała pacjenta w łóżku wykonywane jest w określonej kolejności

Mycie w łóżku
Kolejność wykonywania czynności przy toalecie całego ciała:
mycie zębów, toaleta jamy ustnej,
golenie (u mężczyzn)
mycie oczu i twarzy,
mycie uszu,
mycie szyi,
mycie dekoltu,
mycie klatki piersiowej,

Mycie w łóżku
Kolejność wykonywania czynności przy toalecie całego ciała:
mycie kończyn górnych,
mycie brzucha
mycie pleców,
mycie pośladków
mycie kończyn dolnych,
mycie krocza (podmywanie),
czesanie,
czyszczenie paznokci.

Toaleta jamy ustnej
Do utrzymania właściwej higieny jamy ustnej potrzebne są:
pasta z fluorem ;
szczoteczka, która powinna być wykonana ze sztucznego włosia o zaokrąglonych końcówkach;
szczoteczkę należy wymieniać co 3 miesiące i po każdej infekcji w obrąbie jamy ustnej i gardła;
wykałaczki ;
nici dentystyczne ;
woda lub płyny do płukania;
kubek do płukania;
miska nerkowata do popłuczyn dla tych pacjentów, którzy zęby myją w łóżku.

Przebieg toalety jamy ustnej i zębów:
przygotowany sprzęt ustawić na szafce przy łóżku;
osłonić ręcznikiem klatkę piersiową i szyję pacjenta;
pomóc wymyć zęby i język (lub wyczyścić protezę zębową) bądź wykonać te czynności za pacjenta;
podać płyn do płukania, przytrzymać miskę nerkowatą pod brodą;
wylać popłuczyny miski nerkowatej do zlewu;
po wymyciu jamy ustnej wytrzeć pacjentowi usta; jeżeli usta są wyschnięte i spękane, posmarować je wazeliną lub innymi preparatami natłuszczającymi.

Przebieg toalety jamy ustnej i zębów:
Każdy pacjent powinien mieć własne przybory i dbać o higienę jamy ustnej samodzielnie; jeżeli jest przytomny, ale niesamodzielny, w koniecznym zakresie pomaga mu opiekun.
U pacjentów nieprzytomnych lub ze schorzeniami w obrąbie jamy ustnej toaletę jamy ustnej wykonuje pielęgniarka

Przebieg toalety jamy ustnej i zębów:

Mycie oczu, twarzy i uszu
Należy kolejno wykonać następujące czynności:
pomóc pacjentowi zdjąć koszulę albo górę od piżamy;
pod głowę na poduszce rozłożyć ręcznik;
zwilżoną w czystej wodzie myjkę przemyć oczy, rozpoczynając od dalszego oka i myjąc od zewnętrznego kącika oka do wewnętrznego kącika;
twarz umyć namydloną myjką w kolejności: czoło, zewnętrzny policzek, nos, bliższy policzek, broda, okolica pod nosem, następnie w tej samej kolejności zmyć czystą. wodą;
przetrzeć uszy;
wytrzeć twarz i uszy ręcznikiem.

Ułóż ręcznik przeznaczony do górnej części ciała pod głową podopiecznego.
Namocz gaziki i przetrzyj oczy chorego, zaczynając od zewnętrznego kącika
do wewnętrznego.

Lekko namydloną myjką umyj twarz choremu, delikatnie osusz ręcznikiem, następnie umyj uszy oraz szyję i kark, osusz ręcznikiem.

Mycie szyi

Mycie oczu, twarzy i uszu

Mycie kończyn górnych
Odsłaniamy kończynę górną dalszą, podkładamy pod nią ręcznik, który układamy wzdłuż tułowia tak by osłonić bieliznę pościelową.
Stawiamy miskę z wodą
na ręczniku i jeśli to
możliwe zanurzamy
dłoń pacjenta w wodzie.

Mycie kończyn górnych
Namydloną myjką myjemy kolejno: po stronie zewnętrznej:
przedramię,
ramię,
Następnie po stronie wewnętrznej
ramię i przedramię
pacha
dłoń,
zmywamy czystą wodą
czyścimy szczoteczką paznokcie,
następnie wycieramy, pamiętając
o dokładnym osuszeniu okolic miedzy
palcami.

Jeśli istnieje taka konieczność, obetnij paznokcie po podłożeniu pod dłonie ręcznika jednorazowego lub miski nerkowatej. Wygładź obcięte paznokcie pilniczkiem.

Mycie kończyn górnych
zsuwamy miskę w dół łóżka,
rękę układamy na ręczniku
i odstawiamy miskę z wodą na krzesło,
rękę osuszamy ręcznikiem,
a następnie przykrywamy wierzchnim przykryciem.
W taki sam sposób myjemy drugą rękę.

Mycie kończyn górnych

Mycie pleców, pośladków
Zdejmujemy pacjentowi spodnie, odkładamy część wierzchniego przykrycia i odwracamy pacjenta na bok.
Bierzemy ręcznik
przeznaczony do wycierania
dolnej części ciała i układamy
wzdłuż pleców i pośladków
chorego.

Mycie pleców, pośladków
Umyj plecy i pośladki,
a na końcu
szparę pośladkową.

Osusz dokładnie skórę pleców i pośladków.

Mycie pleców, pośladków
Szparę pośladkową myjemy jednorazową myjką (dodatkową), jednorazową nawilżaną chusteczką lub wielorazową myjką ale przeznaczoną tylko do tego celu,
Zmywamy plecy i pośladki czystą wodą.
Następnie dokładnie suszymy i oceniamy stan skóry, także w szparze pośladkowej.
Nacieramy skórę pleców oliwką lub kremem pielęgnacyjnym i lekko oklepujemy (około 3 minut).
Szczególną uwagę zwracamy na miejsca narażone na ucisk.
Przed odwróceniem pacjenta na plecy wkładamy rękaw piżamy i okrywamy nią plecy, czynność ubierania kończymy po ułożeniu pacjenta na plecach.

Mycie pleców, pośladków

Mycie nóg
Następnie przystępujemy do mycia nóg.
Odsłaniamy nogę odsuwając lekko wierzchnie przykrycie, i wzdłuż niej układamy ręcznik.
Na ręczniku stawiamy miskę z wodą.
Namydlamy myjkę, wyciskamy i przewieszamy na brzegu miski.
Unosimy i zginamy kończynę w stawie kolanowym w stopniu umożliwiającym mycie. Stopę pacjenta wkładamy do miski, ale tylko w sytuacji gdy jest to możliwe z uwagi na stan pacjenta (brak przykurczów, niedowładów, zniekształceń kostnych, ran itp.).

Mycie nóg
Bierzemy do ręki myjkę i myjemy przednią i tylną część nóg w kolejności:
stopa,
podudzie,
udo,
pachwina.
Spłukujemy myjkę, wyciskamy lekko i zmywamy mydło.
Przesuwamy miskę z wodą prawą ręką w dół łóżka, a lewą ręką układamy nogę pacjenta na ręczniku.
Odstawiamy miskę na krzesło i osuszamy umytą nogę zwracając szczególną uwagę na osuszenie przestrzeni między palcami.
Podobnie myjemy i w tej samej kolejności drugą

Mycie nóg:

Mycie nóg

Mycie krocza (podmywanie)
Zabezpieczamy łóżko dodatkowym podkładem foliowym.
Nalewamy do miski i do dzbanka ciepłą wodę, sprawdzamy temperaturę wody (powinna wynosić ok 40 st. C).
Pomagamy chorej zgiąć nogi w kolanach i ustawiamy je w odwiedzeniu.
Jeżeli sprawność pacjentki jest wystarczająca by sama się podmyła to jej w tym pomagamy – zakładamy na rękę pacjentki namydloną myjkę, w trakcie podmywania polewamy krocze pacjentki wodą z dzbanka.
Zdejmujemy myjkę z ręki pacjentki i podajemy jej ręcznik by się wytarła.
Wyjmujemy spod pacjentki wanienkę i odstawiamy ją na taboret oraz usuwamy foliowy podkład ochronny.
Zakładamy spodnie piżamy i okrywamy wierzchnim okryciem.

Mycie krocza (podmywanie)
Zabezpieczamy łóżko dodatkowym podkładem foliowym.
Nalewamy do miski i do
dzbanka ciepłą wodę,
sprawdzamy temperaturę
wody (powinna wynosić
ok 40 st. C).

Mycie krocza (podmywanie)
Pomagamy chorej zgiąć nogi w kolanach i ustawiamy je w odwiedzeniu.

Mycie krocza (podmywanie)

Mycie krocza (podmywanie)
Jeżeli chora nie może się podmyć, to mycie krocza wykonujemy w kolejności:
pachwinę dalszą i bliższą,
spojenie łonowe,
następnie myjemy jednym ruchem zewnętrzne narządy płciowe w kierunku od spojenia łonowego do odbytu.
Spłukujemy krocze i zewnętrzne narządy płciowe pacjentki wodą z dzbanka i w trakcie osuszania sprawdzamy czy nie ma stanu zapalnego (zaczerwienie, obrzęk) na błonach śluzowych i skórze

Mycie głowy
Mycie głowy w łóżku wykonujemy u pacjentów, którzy nie mogą opuścić łóżka i samodzielnie umyć włosów w łazience.
Mycie włosów w łóżku można wykonać, wykorzystując specjalnie do tego celu skonstruowaną miskę.
Przed przystąpieniem do mycia głowy należy przygotować:
wanienkę do mycia włosów lub miskę;
zbiornik z czystą, ciepłą wodą w ilości wystarczającej do dokładnego spłukania włosów;
wiadro na zużytą wodę;

Mycie głowy
Jeśli chory leży na łóżku z podniesionym wezgłowiem należy je opuścić
Unieść chorego. Położyć podkład na prześcieradle na wezgłowiu łóżka, ręcznikiem osłonic ramiona i plecy chorego,
Delikatnie rozczesać włosy choremu,
Zwinąć poduszkę i wsunąć ją pod barki chorego, co zapewni mu lepsze podparcie i odciąży jego kark.
Położyć miskę na podkładzie pod głową chorego. Jeśli chory nie jest w stanie utrzymać głowy, poprosić drugą osobę o pomoc w jej podtrzymaniu,
Nałożyć niewielką ilość szamponu i myć włosy, masując skórę głowy opuszkami palców. Spłukać starannie szampon wodą z dzbanka.

Mycie włosów

Mycie głowy z użyciem miski

Mycie głowy
Pomóc choremu usiąść (jeśli nie może siedzieć samodzielnie podtrzymać go lub poprosić, by podtrzymał się drabinki rehabilitacyjnej), włosy zabezpieczyć suchym ręcznikiem,
zabezpieczyć poduszkę suchym ręcznikiem, ułożyć chorego tak, żeby leżał w wygodnej pozycji
Ostrożnie rozczesać i wysuszyć włosy chorego,

Kąpiel w wannie
W zwyklej wannie może kapać się osoba, która
samodzielnie się porusza,
może opuszczać lóżko,
samodzielnie wejść i wyjść z wanny
oraz samodzielnie się umyć

Kąpiel w wannie
Przed kąpielą należy wymyć i zdezynfekować wannę
położyć w niej matę antypoślizgową.
zamknąć okno
ogrzać pomieszczenie do temperatury co najmniej 22°C.
Przed wejściem pacjenta do wanny nalewa się wodę do 1/3 jej wysokości i sprawdza, czy sprawny jest dzwonek alarmowy, który powinien znajdować się w zasięgu ręki pacjenta.
W czasie kąpieli należy dbać o bezpieczeństwo pacjenta i nie pozwalać na zamykanie drzwi od wewnątrz.

Kąpiel w wannie
Kąpiel zazwyczaj trwa 15-20 minut i kończy się spłukaniem ciała bieżącą wodą.
Po osuszeniu i założeniu czystej bielizny osobistej pacjent powinien przejść (być przewieziony) na salę i odpocząć chwilę, leżąc w łóżku.
Po każdej kąpieli wannę należy wymyć i zdezynfekować.

Wózko wanna

Łóżko wanna
Łazienki powinny być dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Poza protezami i podnośnikami mogą dodatkowo posiadać specjalne wyposażenie ułatwiające kąpiel pacjenta niesprawnego, np. wanna z drzwiczkami
bocznymi, siedzisko wannowe obrotowe,
podnośnik wannowy czy też łóżkowanna
lub wózkowana

Podnośnik dla niepełnosprawnych

Łazienka dla niepełnosprawnych

Natrysk
Pod natryskiem, w kabinie, mogą myć się pacjenci samodzielnie chodzący i dostatecznie silni.
Kąpiel w wannie lub pod natryskiem zaleca się wykonać przynajmniej 2 godz. po posiłku
Kabina, którą po każdym myciu odkaża się zaleconymi preparatami, powinna być wyposażona w uchwyty, w matę antypoślizgową i dzwonek sygnalizacyjny.
Natomiast pozostali pacjenci mogą korzystać z natrysku, pod warunkiem ze jest on dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, tzn. że nie ma w nim kabiny i brodzika i można wjechać pod prysznic wózkiem.

Natrysk
W tak przygotowanym pomieszczeniu powinny być także zamontowane uchwyty, które pomogą pacjentowi
unieść się przy podmywaniu. Przestrzeń jednego
stanowiska prysznicowego powinna umożliwiać
swobodne działanie opiekuna z wykorzystaniem
sprzętu wspomagającego oraz łatwy dostęp do
sygnalizacji przywołującej, gdyby pacjent nagle
zasłabł lub potrzebował pomocy dodatkowych
osób.

Natrysk dla niepełnosprawnych

Zadania opiekuna
Przygotowanie łazienki/stanowiska prysznicowego
odkażenie,
wietrzenie,
uregulowanie temperatury wody
Pomoc w skompletowaniu przyborów
środków myjących,
ręczników,
obuwia ochronnego,
czystej bielizny osobistej;
Pomoc pacjentowi niesamodzielnemu w myciu głowy i ciała oraz w wybieraniu się i ubieraniu.

Kolejność mycia I ETAP
U pacjentów, którzy wymagają rzadszych zmian pozycji ciała
Toaleta całego ciała dzieli się na 3 etapy:
Toaleta jamy ustnej, która obejmuje: mycie zębów i/lub protezy, języka oraz wewnętrznej powierzchni jamy ustnej. Należy sprawdzać, czy nie ma zmian chorobowych lub uszkodzeń dziąseł. Proteza powinna być wyjmowana i myta po każdym jedzeniu; zęby należy myć co najmniej dwa razy dziennie - rano i wieczorem.
2. Golenie mężczyzn.
3. Mycie oczu, twarzy i uszu.
4. Mycie szyi i klatki piersiowej.
5. Mycie kończyn górnych.
6. Mycie brzucha.
7. Mycie przedniej i tylnej powierzchni kończyn dolnych.

Kolejność mycia I etap
U pacjentów, którzy wymagają rzadszych zmian pozycji ciała
Zmienić wodę w misce;
pacjenta należy położyć na boku, a wzdłuż ciała ułożyć ręcznik.
8. Mycie pleców.
9. Mycie pośladków.
Miskę należy odstawić na bok w celu późniejszego opróżnienia, umycia i zdezynfekowania.
Do zbiornika na brudną bieliznę wkłada się użytą myjkę. Następnie należy zdjąć i wyrzucić rękawiczki.
W dalszej kolejności opiekun zakłada pacjentowi górną część piżamy oraz ściele lóżko po stronie, na której nie leży pacjent, następnie układa pacjenta na wznak i kończy zakładanie piżamy.

Kolejność mycia II etap
U pacjentów, którzy wymagają rzadszych zmian pozycji ciała
Drugą miskę z czystą woda należy postawić na taborecie obok lóżka na poziomie podbrzusza.
Opiekun zakłada rękawiczki oraz bierze czystą myjką i wykonuje 1.Mycie krocza i genitaliów.
2.Zakładanie pieluchomajtek, cewników zewnętrznych lub innych środków pomocniczych.
3.Zakładanie dolnej części piżamy.
4.Dokończenie ścielenia łóżka.

Kolejność mycia III etap
U pacjentów, którzy wymagają rzadszych zmian pozycji ciała
1. Czesanie włosów.
2.Obcinanie paznokci, średnio raz na dwa tygodnie.
Opiekunowie medyczni obcinają tylko paznokcie bez zmian patologicznych. Pielęgnacja stop pacjentów z cukrzycą i obcinanie chorobowo zmienionych paznokci należy do kompetencji pielęgniarek.
3.Przesłania łóżka u pacjentów obłożnie chorych dokonuje się w trakcie zmiany pozycji data, podczas mycia lub zabiegów higienicznych, np. przy zmianie pieluchomajtek.

Kolejność mycia III etap
U pacjentów, którzy wymagają rzadszych zmian pozycji ciała
Kolejność wykonywania różnych czynności podczas mycia całego ciała w łóżku zależy od stanu zdrowia pacjenta, ale także stopnia jego czystości.
Jeżeli pacjent jest zanieczyszczony, to najpierw należy umyć pośladki pacjenta i podmyć go.

Mycie głowy
podkład z folii do osłonięcia poduszki i miejsca pod wanienkę/miskę;
2 ręczniki; jeden do osłonięcia szyi i barków, drugi do osuszenia włosów; szampon do mycia włosów;
grzebień lub szczotkę do rozczesania włosów;
suszarkę do włosów

Mycie głowy
Mycie włosów przy wykorzystaniu wanienki/miski do mycia głowy
przygotowanie sprzętu;
przygotowanie sali - zamknięcie okna, zagwarantować optymalną temperaturę, nie niż 22°C;
informowanie pacjenta o kolejno wykonywanych czynnościach;
ułożenie pacjenta w pozycji na wznak na zwiniętej poduszce umieszczonej na wysokości łopatek;
poduszkę i materac należy osłonic podkładem z folią,
pod głową pacjenta umieścić wanienkę/miskę,
koniec odpływu z wanienki/miski umieścić w wiadrze stojącym na podłodze

Mycie głowy
Mycie włosów przy wykorzystaniu wanienki/miski do mycia głowy
owionięcie ręcznikiem szyi i barków pacjenta;
rozczesanie,
spłukanie włosów wodą z dzbanka, osłaniając twarz i uszy chorego;
nakładanie na włosy rozcieńczonego w dłoni szamponu, dokładne
rozprowadzenie szamponu na włosach, połączone z masażem skóry głowy;
dokładne spłukanie włosów