Һүҙъяһалыш һәм орфография. Телмәр мәҙәниәте

Башҡорт телендә һүҙ ҡалыбы.
тамыр яһаусы ялғау үҙгәртеүсе ялғау
юл - сы - ға

Яһалма һүҙ
Яһаусы ялғау ҡушылып яһалған һүҙҙәр
Күҙ-лек,күҙ-әнәк,ел-әҫ,ел-кән,ел-пеүес

Тамырҙаш һүҙҙәр
Бер үк тамырҙан яһалған һүҙҙәр
Тел – телсе,телләшеү,телһеҙ,телсән,телсәр

Ҡушма һүҙҙәр
Аҡҡош,ҡат-ҡат,арлы-бирле,БДУ,тимер юл

Морфология.Орфография.
Телмәр мәҙәниәте.
Морфология грек телендәге морфе «форма» һәм логос «тәғлимәт,фән,ғилем» һүҙҙәренән ҡушылып яһалған.Ул-һүҙҙе,уның төҙөлөшөн,үҙгәреүен,шулай уҡ һүҙ төркөмдәрен,уларҙың мәғәнәләрен өйрәнә торған фән.

Дәрестең темаһы
Һүҙ төркөмдәре.

Лексик тема
Башҡорт халҡының күренекле шәхестәре

Арыҫлан Мөбәрәков
- Ниндәй һөнәр эйәһе булған?
- Сәхнәлә нисә образды (геройҙы) уйнаған?

Баш ватайыҡ
Ниндәй һүҙҙәр « үҙ аллы»була һәм ҡайһылары
«ярҙамсы һүҙҙәр» тип атала икән?

Текстағы һүҙҙәр
Арыҫлан Мөбәрәков,эскерһеҙ,кәңәшсе,йәшәне,көрәште,ике йөҙҙән,күңелгә,оҫталыҡта,сәхнәһендә,иҫкермәҫ,ул,үҙенә.

Текстағы һүҙҙәр
Арыҫлан Мөбәрәков(исем),эскерһеҙ(сифат),кәңәшсе(исем),йәшәне(ҡылым),көрәште(ҡылым),ике йөҙҙән(һан),күңелгә(исем),оҫталыҡта(исем),сәхнәһендә(исем),иҫкермәҫ(ҡылым),ул(алмаш),үҙенә(алмаш).

Үҙ аллы һүҙ төркөмдәре
Предметтарҙы,уларҙың билдәләрен,эш-хәрәкәтте,һанды атап киләләр.
Һөйләмдә һөйләм киҫәктәре булалар.
Ул һүҙ төркөмдәренә исем,сифат,һан,алмаш,ҡылым, рәүеш инә.

Физминут
Һау кешегә таң да атты,
Йылмайып ҡояш ҡалҡты.
Ер-әсәбеҙҙе сәләмләп
Көләс нурҙарын һипте.

Һүҙҙәр
Менән,тураһында,шикелле,өсөн,һәм,ә,ләкин,шуға күрә,ғына,генә,-мы,-ме,-уҡ,-үк

Ярҙамсы һүҙ төркөмдәре
Үҙ аллы һүҙҙәр менән бергә ҡулланылалар һәм һөйләм киҫәктәре була алмайҙар.
Ул һүҙ төркөмдәренә бәйләүес,теркәүес,киҫәксәләр инә.

Һәҙиә Дәүләтшина
- Бала сағында ул ниндәй булған?
Һәҙиәнең хыялын нимәләр үҫтерә?
- «Уҫал дала еле», «халыҡ тарихының бер күҙәнәге» тигән һүҙҙәр тураһында нимә әйтә алаһығыҙ?

Һүҙбәйләнештәр
Бәләкәй саҡта(ҡасан?) тыңлаған,тыңлаған (ниндәй?)әкиәттәр,Һәҙиәнең (кемдең?) хыялын,хыялын(нимәһен?) үҫтереп ебәрә,бәләкәй саҡта тыңлаған(ниндәй?) әкиәттәр.

Тикшерегеҙ
Артисы,сәхнәлә,үҙенсә,көрәште,күңелгә,оҡшаш,шәхес.
Һәҙиә Дәүләтшинаның,туған,батырлығы,оялсан, еләк,йыя,олоуы,өләсәһенең,тубы -ғын,әкиәттәрен,хыялын.