Podstawy przedsiębiorczości

Podstawy przedsiębiorczości
Program zajęć
Podstawowe pojęcia z zakresu przedsiębiorczości
Przedsiębiorca w ujęciu prawnym i ekonomicznym
Zakładanie biznesu
Wybrane aspekty prowadzenia małej firmy

Podstawy przedsiębiorczości
Cieślik J., Przedsiębiorczość, polityka, rozwój, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa 2014.
Piecuch T., Przedsiębiorczość. Podstawy teoretyczne, C.H. Beck, Warszawa 2013
Matejun M. (red.), Zarządzanie małą i średnią firmą w teorii i w ćwiczeniach, Difin, Warszawa 2012.
Zakrzewska-Bielawska A. (red.), Podstawy zarządzania, Wolters Kluwer business, Warszawa 2012.
Godziszewski B., Haffer M., Stankiewicz M.J., Sudoł S., Przedsiębiorstwo. Teoria i praktyka zarządzania, PWE, 2011.
Literatura podstawowa

Podstawy przedsiębiorczości
Sprawy organizacyjne
Zapraszam na www.matejun.pl – sekcja „Dla studentów”
hasło: kaczka
Terminy zajęć:
10h, środy, godz. 17.30 – 19.00
terminy (5 spotkań): 2020: 11-04, 11-25, 12-09; 2021: 01-13, 01-27
Forma zaliczenia przedmiotu:
test wiedzy w formie elektronicznej
termin: ostatnie zajęcia, 27.01.2020
Sposób prowadzenia zajęć (MS Teams)
Dyżury: informacja niebawem na www.matejun.pl
Kontakt mailowy: [e-mail]

Pojęcie
przedsiębiorczości
Pojęcie wieloznaczne, trudne do zdefiniowania
W ogólnym ujęciu „przedsiębiorczość”
kojarzymy z pewnymi cechami:
innowacyjność, poszukiwanie zmian i proaktywne reagowanie na nie,
identyfikowanie i wykorzystywanie okazji, niezależnie od posiadanych zasobów,
gotowość do podejmowania (skalkulowanego) ryzyka,
motyw działania polegający na pomnażaniu kapitału.
Potrzeba przedsiębiorczości: w rodzinie, w środowisku lokalnym, w sferze życia zawodowego - we własnej firmie i w pracy najemnej, w gospodarce rynkowej - jako fundament tworzenia wolnego rynku i podnoszenia konkurencyjności

Definicje podkreślające ekonomiczne funkcje przedsiębiorczości
Definicje podkreślające cechy osobowe osób przedsiębiorczych
Przedsiębiorczość jako rodzaj menedżerskiego zachowania

Definicje podkreślające
ekonomiczne funkcje przedsiębiorczości

Zaangażowanie, determinacja i wytrwałość,
przezwyciężanie przeszkód, trudności,
rekompensowanie wad i ograniczeń
Silna potrzeba osiągnięć,
pragnienie wyróżnienia się, osiągania powodzenia w warunkach konkurencyjnych,
koncentracja na obowiązkach, dążenie do jak najlepszego wykonania zadań,
Inicjatywa i odpowiedzialność,
aktywne poszukiwanie i podejmowanie inicjatyw,
poszukiwanie sytuacji związanych z osobistą odpowiedzialnością za wyniki,
Zorientowanie na okazje (sposobności),
ważniejsze niż zasoby, struktury,
ustalanie ambitnych ale realnych celów, selektywność celów.
Poszukiwanie sprzężenia zwrotnego,
potrzeba informacji o wynikach swojego działania,
w efekcie usprawnienie działań, element procesu uczenia się.
Kryteria podkreślające cechy osobowe przedsiębiorców

Wewnętrzne umiejscowienie kontroli,
sukces lub porażka zależny od przedsiębiorcy,
ograniczona rola szczęścia, fatum lub innych sił.
Podejmowanie skalkulowanego ryzyka,
przeciwieństwo „ryzykanctwa”, „hazardu”
unikanie ryzyka niepotrzebnego, podejmowanie przemyślanych decyzji.
Tolerancja niepewności,
akceptacja stałych zmian, stresu, braku uporządkowania
umiejętność i chęć działania w takich warunkach
Uczciwość i wiarygodność,
atrybuty człowieka godnego zaufania,
fundamentalne cechy w prowadzeniu biznesu.
Umiejętność przyjmowania porażki
niepowodzenia i porażki jako integralna część zachowań przedsiębiorczych,
porażki bardziej pouczające niż sukcesy.
Kryteria podkreślające cechy osobowe przedsiębiorców

Kreatywność i innowacyjność
nastawienie na poszukiwanie zmian,
tworzenie nowych pomysłów, wykorzystywanie pomysłów w inny sposób,
Posiadanie wizji przedsięwzięcia,
posiadanie wiedzy na temat „dokąd zmierzam”
tworzenie wizji stopniowo, w miarę rozwoju przedsięwzięcia.
Wiara w siebie i optymizm
niezbędne w trudnych momentach,
pozytywne myślenie, koncentrowanie się na sukcesie.
Potrzeba autonomii, niezależności
dążenie do działania poza systemami biurokratycznymi,
samodzielne podejmowanie decyzji.
Umiejętność tworzenia zespołu
umiejętność doboru ludzi,
utrzymywanie wysokiej motywacji wśród współpracowników.
Kryteria podkreślające cechy osobowe przedsiębiorców

Profil „osoby przedsiębiorczej”
Osoby przedsiębiorcze odznaczają się określonymi cechami…
Które z nich są według Was najważniejsze? – zdecydujcie!
Wejdź na stronę: http://www.survey.matejun.pl/index.php?r=survey/index&sid=867529&lang=pl
i wybierz TRZY najważniejsze według Ciebie cechy osoby przedsiębiorczej

Przedsiębiorczość
jako rodzaj
menedżerskiego
zachowania
Strategiczna orientacja
formułowanie strategii opartej na wizji i okazjach,
nie ograniczanie się dostępnymi środkami.
Angażowanie się w okazje
podejmowanie szybkich działań,
polowanie na okazje,
działanie w rewolucyjnym stylu.
Zatrudnianie specjalistów
wiedza, jak wykorzystać
możliwości specjalistów.
Bezpośredni kontakt z otoczeniem
rozwijanie sieci i struktur
komunikacji.

Przedsiębiorczość - to zdolność do przewidywania
i skłonność do podejmowania ryzyka (Cantillon, 1755)
Przedsiębiorczość - to decyzja o byciu właścicielem przedsiębiorstwa (Lucas, 1978)
bardzo często „przedsiębiorczość” utożsamia się z prowadzeniem własnej firmy...
Przedsiębiorczość - proces tworzenia czegoś nowego praktycznie z niczego (def. amerykańska)
Inne definicje przedsiębiorczości
Osoby przedsiębiorcze często podejmują decyzję
o podjęciu działalności gospodarczej.
Przedsiębiorczość powinna więc być cechą przedsiębiorcy,
a w dalszej konsekwencji przedsiębiorstwa, które prowadzi.

Rodzaje przedsiębiorczości
Źródło: Cieślik J., Przedsiębiorczość, polityka, rozwój, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa 2014, s. 47.
Ponadto, np. ze względu na:
obszar aktywności (e-przedsiębiorczość, przedsiębiorczość międzynarodowa, na obszarach wiejskich, rozwiniętych, zmarginalizowanych).
innowacyjność (przedsiębiorczość technologiczna, imitacyjna, imowacyjna).

Intraprzedsiębiorczość - przedsiębiorczość wewnętrzna:
problem: właściciele lub menedżerowie podejmujący decyzje w dużych organizacjach są w znacznym stopniu odizolowani od pracowników, którzy w rzeczywistości dysponują wiedzą i znają odpowiedź na pytanie: „jak dany problem powinien być rozwiązany”?
„wewnątrz organizacji intraprzedsiębiorca przekształca pomysły
w przynoszącą korzyści rzeczywistość”
intraprzedsiębiorca - to pracownik, który może działać w ramach organizacji tak samo jak przedsiębiorca na wolnym rynku,
przedsiębiorczość wewnętrzna - oddolna inicjatywa wiążąca się z wynikającym z własnej chęci działaniem jednostki, od narodzenia pomysłu aż po jego wykorzystanie.
Intraprzedsiębiorczość

Tworzenie atmosfery sprzyjającej intraprzedsiębiorczości:
Wsparcie właścicieli i kadry menedżerskiej - wspomaganie innowacyjności poprzez rozpoznawanie liderów przedsiębiorczości, szybkie wprowadzanie nowych idei i finansowanie nowatorskich i eksperymentalnych pomysłów,
Autonomia - takie projektowanie stanowisk pracy, które zapewni poczucie samodzielności przedsiębiorczym pracownikom, przy jednoczesnym zwolnieniu ich z kar za ewentualne niepowodzenia,
Nagradzanie - takie kształtowanie systemu nagród w przedsiębiorstwie, aby prawdziwe osiągnięcia nie zostały przeoczone, a sam system przewidywał sposoby okazywania uznania już w przypadku prób podjęcia nowych wyzwań i trudniejszych zadań,
Dostępność czasu pracy - takie obciążenie pracownika, aby miał jeszcze czas na podejmowanie kreatywnych i nowatorskich inicjatyw,
Intraprzedsiębiorczość

Tworzenie atmosfery sprzyjającej intraprzedsiębiorczości:
Kultura organizacyjna - która w swoich ramach organizacyjnych reprezentuje wznoszenie się ponad wąskie trzymanie się codziennych zadań, wspierająca skupianie się na generowaniu nowych rozwiązań dla fundamentalnych problemów.
Intraprzedsiębiorczość
Analizując zjawisko przedsiębiorczości wewnętrznej można zatem mówić przede wszystkim o pewnej kulturze organizacyjnej, sprzyjającej uaktywnianiu się pracowników i kreowaniu tą drogą innowacyjnych rozwiązań - związanej ze zmianą postaw zarówno pracowników, jak również właścicieli i menedżerów na bardziej przedsiębiorcze.

Kim są „osoby przedsiębiorcze”?
Przedsiębiorczość
Osoba przedsiębiorcza
Przedsiębiorca
Aktywna postawa charakteryzująca się innowacyjnym i twórczym podejściem do rozwiązywania problemów
Osoba posiadająca określone cechy oraz postawy i umiejętności. Osoby takie są filarem gospodarki rynkowej.
Osoba prowadząca własną firmę na zasadach rynkowych. Szerzej:
podmiot gospodarki rynkowej prowadzący działalność gospodarczą.
Intraprzedsiębiorca
Aktywny, innowacyjny pracownik wewnątrz organizacji który generuje
i realizuje korzystne inicjatywy

Pojęcie przedsiębiorcy wiąże się blisko z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Działalność gospodarcza – zespół celowych i planowych czynności człowieka, prowadzonych na wolnym rynku w sposób formalny, uwzględniających zasady racjonalnego postępowania który zmierza do złagodzenia deficytu dóbr w stosunku do zapotrzebowania na nie.
celowe i planowe czynności – zgodne z zasadami zarządzania,
prowadzone na rynku – poddane konkurencji rynkowej,
prowadzone w sposób formalny –zgodnie z przepisami prawa, podlegające rejestracji,
prowadzone racjonalnie - użyte środki mają przynieść możliwie najwyższy – w danych warunkach – stopień zaspokojenia potrzeb / wyższy od poniesionych nakładów.
Podjęcie działalności gospodarczej = założenie firmy/przedsiębiorstwa
Prowadzenie działalności gospodarczej = prowadzenie firmy/przedsiębiorstwa
Działalność gospodarcza

Swoboda działalności gospodarczej
Działalność gospodarcza w Polsce - źródła wolności gospodarczej
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.
Art. 20.
Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 22.
Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko
w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
Ustawa Prawo przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r.
Art. 2
Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach

Definicja działalności gospodarczej
Zgodnie z ustawą z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2018 poz. 646):
Art. 3: Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły
zarobkowy charakter działalności - zysk jako jeden z celów prowadzenia firmy,
we własnym imieniu – przedsiębiorca podejmuje własne decyzje gospodarcze i ponosi odpowiedzialność za podejmowane działania
zorganizowany charakter działalności - działalność gospodarcza ujęta w ramy organizacyjne (np. prowadzona w określonej formie prawnej),
ciągłość działalności - oznacza wykonywanie czynności w sposób powtarzalny, a nie jednorazowy.
uwaga! szeroki zakres przedmiotowy DG - w ramach działalności można wykonywać szereg czynności, chociaż niektóre sfery podlegają ograniczeniom ;)
często firmy działają w kilku obszarach działalności (np. PPHU....)

Co nie jest działalnością gospodarczą?
Wprowadzenie kategorii działalności gospodarczej nierejestrowanej:
Art. 5. ust. 1: Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (2018 – 1050zł; 2019 – 1125 zł) i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej
Osoby wykonujące taką działalność mogą się zarejestrować jako przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą
Działalnością gospodarczą nie jest również działalność charytatywna (niekomercyjna), w przypadku której dochody są przeznaczane na realizację celów statutowych:
dotyczy to najczęściej pewnych działań społecznych, pomocy dla ubogich, chorych itp.
obejmuje to działalność fundacji, stowarzyszeń,
podmioty te jednak najczęściej mogą również prowadzić działalność gospodarczą!

Przedsiębiorcę można rozpatrywać z dwóch punktów widzenia:
jako człowieka – osobę przedsiębiorczą, aktywną, prowadzącą działalność gospodarczą z uwzględnieniem sytuacji rynkowej,
jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Przedsiębiorcą według prawa jest:
osoba fizyczna (człowiek),
osoba prawna (instytucja),
jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, posiadająca zdolność prawną (niektóre spółki),
wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
wspólnik spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej.
Niezależnie od ujęcia przedsiębiorcy prowadzą działalność gospodarczą poprzez swoje przedsiębiorstwa
Przedsiębiorca a przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo
Przedsiębiorcy tworzą i rozwijają swoje przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników
materialnych i niematerialnych, przeznaczonym
do prowadzenia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo jest jednostką (podmiotem) prowadzącą działalność gospodarczą, dążącą do zaspokojenia potrzeb innych podmiotów życia społecznego przez wytwarzanie produktów i/lub świadczenie usług, przy czym działalność ta jest motywowana chęcią uzyskania korzyści majątkowych oraz prowadzona samodzielnie na ryzyko właściciela czy właścicieli.

Składniki (elementy) przedsiębiorstwa
Oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa (firma) przedsiębiorstwa);
Własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
Prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
Wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
Koncesje, licencje i zezwolenia;
Patenty i inne prawa własności przemysłowej;
Majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
Tajemnice przedsiębiorstwa;
Księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Firma
Firma jest to nazwa, pod którą przedsiębiorca prowadzi swoją działalność gospodarczą i przedsiębiorstwo,
zasady konstrukcji firmy są uzależnione od formy organizacyjno-prawnej prowadzenia działalności gospodarczej,
firma musi odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność na tym samym rynku,
przedsiębiorca nie może za pomocą nazwy wprowadzać w błąd otoczenia - nie można podawać nieprawdziwych informacji co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu i miejsca działalności itp.,
w firmie można używać słów pochodzenia obcego

TEST
Czy nadajesz się na przedsiębiorcę?

1. Według sektora (rodzaju) działalności
handlowe, usługowe, produkcyjne, budowlane
2. Według branży
3. Przedsiębiorstwa według obszaru działania
motoryzacyjna, FMCG, poligraficzna, muzyczna, informatyczna, turystyczna, transportowa, finansowa itd.
lokalne - działające na poziomie miejscowości, gminy, powiatu,
regionalne - działające na poziomie województwa,
krajowe - działające na poziomie kraju,
międzynarodowe - działające w kilku krajach,
globalne - działające niemal na całym świecie.
Rodzaje przedsiębiorstw

4. Według formy własności
Rodzaje przedsiębiorstw

Rodzaje przedsiębiorstw
5. Według wielkości – mikro, małe, średnie, duże, przeciętne itd.

6. Według kryterium złożoności organizacyjnej
organizacja jednozakładowa - funkcjonująca w jednym miejscu określonym terytorialnie
organizacja wielozakładowa - posiadająca pewną liczbę oddziałów bądź filii wyodrębnionych i samodzielnych organizacyjnie w różnych miejscach,
organizacja sieciowa - w istocie organizacja wielozakładowa, jednak jej terytorialne rozczłonkowanie jest bardzo duże i staje się jej istotą. Liczba tych drobnych części organizacji sieciowej sięga nieraz kilkuset. Określenie przedsiębiorstwo sieciowe odnosi się również, do bardzo dużych przedsiębiorstw (wielozakładowych, koncernów, holdingów), których części składowe w postaci przedsiębiorstw-córek, filii czy oddziałów znajdują się w wielu krajach.
Rodzaje przedsiębiorstw

1. Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą
2. Spółka cywilna
Spółki prawa handlowego (spółki handlowe):
Inne formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw:
9. Fundacja, Stowarzyszenie, Przedsiębiorstwo Państwowe, Spółdzielnia.
osoba prawna
jednostka nie posiadająca osobowości prawnej
Formy organizacyjno-prawne
prowadzenia działalności gospodarczej

Formy organizacyjno-prawne
Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie Regon w województwie łódzkim według formy prawnej.

Najprostsza forma prowadzenia działalności gospodarczej, wyłącznie przez 1 osobę fizyczną
Działalność gospodarczą prowadzi tu jedna osoba, może jednak mieć np. pracowników
Rejestracja osoby fizycznej jako przedsiębiorcy następuje w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (w urzędzie miasta lub gminy),
Nie ma wymagań odnośnie minimalnego kapitału na rozpoczęcie działalności,
Rozmiar działalności nie jest ograniczony – przedsiębiorstwo może być bardzo małe lub bardzo duże ;)
Firma (nazwa pod którą przedsiębiorca prowadzi swoją działalność): określenie działalności (np. PPHU) + dowolna nazwa + imię i nazwisko (obowiązkowo).
Firma Handlowa „Butimex” Adam Konecki
mało formalności przy zakładaniu i później, przy ewentualnej likwidacji,
o wszystkim decyduje właściciel, możliwe szybkie podejmowanie decyzji,
zysk w całości dla zarejestrowanego właściciela.
właściciel odpowiada całym swoim majątkiem osobistym za zobowiązania, które powstają w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej,
pewne trudność w pozyskaniu kapitału na rynku kapitałowym lub przez przyjęcie nowego wspólnika – żeby przyjąć wspólnika trzeba założyć spółkę!
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą

Zakładana przez co najmniej 2 osoby fizyczne, prawne, lub ew. spółki osobowe
Jest handlową spółką osobowa, nie posiada osobowości prawnej. Jest regulowana Kodeksem Spółek Handlowych.
Umowa spółki stwierdzona pismem pod rygorem nieważności. W umowie podaje się: firmę i siedzibę spółki, określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, przedmiot działalności spółki, czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Firma: określenie działalności (np. PPHU) + dowolna nazwa + nazwisko lub nazwa co najmniej jednego wspólnika + spółka jawna (sp. j.)
FH „Meblex” J. Nowak i wspólnik sp.j.
Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym (również w internetowym trybie S24),
Spółka posiada zdolność prawą, sądową oraz swój majątek. Może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana do sądu.
Wspólnicy wnoszą na rzecz spółki wkłady (pieniężne/niepieniężne). Brak wkładu minimalnego.
Wspólnik odpowiada za zobowiązania bez ograniczenia całym majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką; odpowiedzialność subsydiarna = wierzyciel ma prawo prowadzić egzekucję z majątku osobistego wspólnika, dopiero gdy majątek spółki nie wystarcza na pokrycie należności
Spółka nie posiada organów zarządzających, sprawy spółki prowadzą wspólnicy. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę.
Spółka jawna

Jest to spółka handlowa kapitałowa, która może być utworzona przez jedną albo więcej osób (fizycznych lub prawnych). Nie może być tylko założona przez inną jednoosobową sp. z o.o.
Umowa spisywana jest w formie aktu notarialnego. W umowie zapisuje się:
firmę i siedzibę spółki,
przedmiot działalności spółki,
wysokość kapitału zakładowego,
czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Spółka rejestrowana jest w KRS lub w internetowym trybie S24, z chwilą rejestracji nabywa osobowość prawną
Firma obrana dowolnie + spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka z o.o., sp. z o.o.)
PPHU „Butex” sp. z o.o.
Kapitał zakładowy musi wynosić co najmniej 5.000 zł, udział 50 zł
Organy spółki: zgromadzenie wspólników, zarząd, rada nadzorcza.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Zgromadzenie wspólników:
składa się ze wspólników,
podejmuje najważniejsze decyzje w sprawie spółki w formie uchwał:
decyduje o składzie rady nadzorczej, b. często o składzie zarządu,
decyduje o odziale zysków (wypłata w formie dywidendy, zatrzymanie zysku w spółce), pokryciu straty,
decyduje o strategicznych planach spółki – zatwierdza propozycje zarządu,
przyjmuje sprawozdanie zarządu z działalności spółki, udziela zarządowi absolutorium,
Zarząd:
prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz,
składa się co najmniej z 1 osoby,
w skład zarządu mogą wchodzić osoby będące wspólnikami, ale również osoby spoza grona wspólników
zarząd prowadzi sprawy spółki realizując cele i interesy wspólników.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Rada nadzorcza (lub komisja rewizyjna):
można ją powołać, jednak powoływana jest obowiązkowo, gdy kapitał zakładowy przekracza 500 tys. zł, a wspólników jest więcej niż 25)
składa się z co najmniej 3 osób spośród wspólników lub spoza ich grona
prowadzi stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich jej dziedzinach
w praktyce kontroluje ona, czy podejmowane przez zarząd działania są zgodne z interesami spółki i – przede wszystkim – wspólników
nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń,
nie można łączyć funkcji członka zarządu i rady nadzorczej.
Za zobowiązania spółki z o.o. spółka odpowiada całym swoim majątkiem, wspólnicy tylko do wysokości wniesionych wkładów. Istnieje możliwość przeniesienia odpowiedzialności na członków zarządu.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka akcyjna
Jest to spółka handlowa, kapitałowa zawiązana przez jedną albo więcej osób,
kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100.000 złotych, dzieli się na akcje różnego rodzaju, wartość nominalna akcji co najmniej 0,01 złoty
statut w formie aktu notarialnego, rejestracja w KRS
firma: obrana dowolnie, z dodatkiem spółka akcyjna, lub S.A.
Telekomunikacja Polska Spółka Akcyjna
za zobowiązania spółki akcyjnej odpowiada spółka całym swoim majątkiem, akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Możliwość przeniesienia odpowiedzialności na członków zarządu
organy spółki: walne zgromadzenie akcjonariuszy, zarząd, rada nadzorcza (rada powoływana obowiązkowo)
możliwość pozyskiwania kapitału na rynku kapitałowym poprzez emisję akcji czy obligacji
stosowana w dużych przedsięwzięciach gospodarczych

Ograniczenia wolności działalności gospodarczej

Ograniczenia wolności działalności gospodarczej
Koncesje na działalność gospodarczą, dotyczą:
1. poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin,
2. wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją
3. wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,
4. ochrony osób i mienia,
5. przewozów lotniczych,
6. rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.
7. prowadzenia kasyna gry

Ograniczenia wolności działalności gospodarczej
Działalność regulowana, ok. 20 rodzajów działalności, obejmuje m.in.:
1. praktykę pielęgniarek, położnych i lekarzy,
2. działalność zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów,
3. wyrób lub rozlew napojów spirytusowych,
4. prowadzenie pracowni psychologicznej,
5. prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców,
6. usługi detektywistyczne.
7. działalność kantorowa
8. organizowanie imprez turystycznych
Obowiązek wpisu do rejestru działalności regulowanej dotyczy tych działalności, których wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych przepisami prawa.

Ograniczenia wolności działalności gospodarczej
Zezwolenia na działalność gospodarczą,
określone w różnych ustawach, dotyczą m.in.:
1. handlu wyrobami alkoholowymi i tytoniowymi,
2. produkcji i dystrybucji tablic rejestracyjnych pojazdów,
3. wykonywania usług kurierskich, pocztowych,
4. świadczenia usług telekomunikacyjnych,
5. wytwarzania środków farmaceutycznych i materiałów medycznych,
6. prowadzenia aptek, hurtowni farmaceutycznych,
7. uprawa maku i konopii.
są wydawane często na szczeblu samorządu lokalnego,
z reguły na czas nieokreślony

podjęcie działalności gospodarczej czyli rejestracja firmy oznacza pewną sekwencję działań w praktyce sprowadzającą się do odwiedzenia pewnych instytucji i złożenia odpowiednich dokumentów rejestracyjnych,
procedura rejestracji działalności gospodarczej różnicuje się w zależności od wybranej formy organizacyjno-prawnej.
różna jest ilość instytucji,
różne są wymagane dokumenty,
różne są koszty,
różny jest czas rejestracji.
zasadnicze różnice dotyczą różnic w rejestracji:
osób fizycznych (samodzielnie i jako wspólników s.c.)
oraz spółek handlowych
Rejestracja firmy realizowana jest w formule „jednego okienka”
Jak podjąć działalność gospodarczą?

Co to jest „jedno okienko”???
Aby prowadzić działalność gospodarczą z formalnego punktu widzenia trzeba:
zarejestrować firmę (podmiot gospodarczy) w organie rejestrowym,
uzyskać numer Regon (Urząd Statystyczny)
uzyskać numer NIP (urząd skarbowy)
oraz zarejestrować się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)
Do 31.03.2009 (os. fizyczne) i końca 2014 (spółki handlowe) trzeba było odwiedzić wszystkie te urzędy, aby dokonać tych formalności
Jedno okienko oznacza, że wystarczy złożyć jedną deklarację (wraz z załącznikami) w jednym okienku (urzędzie) aby załatwić wszystkie te sprawy jednocześnie.

Co to jest „jedno okienko”???
Od 01.04.2009 dla osób fizycznych (samodzielnie i wspólników s.c.) w urzędach miast/gmin funkcjonuje Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) w której firmę rejestrujemy na jednym druku - CEIDG-1, co oznacza jednocześnie:
zarejestrowanie firmy (podmiotu gospodarczego)
uzyskanie nr Regon z urzędu statystycznego
uzyskanie lub aktualizację nr NIP w urzędzie skarbowym
zgłoszenie firmy jako płatnika składek do ZUS
Podobnie dla spółek handlowych składa się jedną deklarację (W1-W4) w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) i spółka:
uzyskuje rejestrację,
uzyskuje nr Regon z urzędu statystycznego,
uzyskuje nr NIP w urzędzie skarbowym,
zostaje zgłoszona do ZUS jako płatnik.

Ogólna procedura rejestracji działalności gospodarczej

Procedura rejestracji działalności gospodarczej
W ramach jednego okienka realizowane są jednocześnie następujące działania rejestracyjne:
zarejestrowanie firmy (podmiotu gospodarczego)
uzyskanie nr Regon z urzędu statystycznego
uzyskanie lub aktualizację nr NIP w urzędzie skarbowym
zgłoszenie firmy jako płatnika składek do ZUS

Procedura rejestracji działalności gospodarczej
teraz można już formalnie rozpocząć prowadzenie działalności...

Procedura rejestracji działalności gospodarczej

Obowiązki podatkowe w prowadzeniu
małej firmy
Prowadząc działalność gospodarczą obowiązki podatkowe dotyczą głównie 2 rodzajów podatków:
podatku dochodowego
podatku od towarów i usług (VAT)
w Polsce mamy dwie grupy podatków dochodowych:
podatek dochodowy od osób fizycznych - płacą go osoby fizyczne
podatek dochodowy od osób prawnych - płacą go osoby prawne
w przypadku spółek nie mających osobowości prawnej podatnikiem podatku dochodowego nie jest spółka - tylko wspólnik (a którego - to zależy kim jest wspólnik!)
Obowiązki w podatku dochodowym dotyczą głównie 2 zagadnień:
rozliczenia podatkowego (obliczenia zobowiązania podatkowego)
prowadzenia ewidencji księgowej – ewidencji zdarzeń gospodarczych służących obliczeniu podatku
Występują 3 główne formy opodatkowania podatkiem dochodowym:
karta podatkowa
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
zasady ogólne (PIT + CIT)

Karta podatkowa
Uproszczona (najprostsza!) forma rozliczania podatku dochodowego dostępna tylko dla:
osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą,
wspólników spółki cywilnej osób fizycznych.
Wysokość podatku jest określana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego i w danym roku podatkowym ma określoną z góry i stałą wysokość!!
Przedsiębiorca musi tylko co miesiąc wpłacać ustaloną kwotę do Urzędu Skarbowego (do 7. dnia następnego miesiąca, za grudzień do 28. grudnia).
Powstaje więc w ten sposób korzyść z wyboru karty - z wyprzedzeniem podana zostaje informacja o wysokości podatku - nie wiemy jednak, jakie będą nasze dochody? (przychody, koszty)

Karta podatkowa
Wysokość podatku jest więc stała w roku podatkowym - nie zależy od wielkości uzyskanych przychodów lub dochodów z działalności, lecz od:
rodzaju działalności (duże ograniczenia!)
liczby mieszkańców gminy, na terenie której jest ona prowadzona,
liczby zatrudnionych pracowników (duże ograniczenia!).
Występują liczne ograniczenia zastosowania tej formy opodatkowania. Dotyczy ona drobnej działalności handlowej, usługowej, czy gastronomicznej.
Kartę podatkową można wybrać tylko dla niektórych rodzajów działalności, co więcej w firmie może być prowadzony tylko jeden rodzaj działalności :(
najczęściej można dokonywać sprzedaży wyłącznie na rzecz konsumentów
nie można zatrudniać więcej pracowników niż przewidziano w limitach, czasem są to max 2-3 osoby :(

Karta podatkowa

Karta podatkowa
zaletą jest to, że nie trzeba prowadzić tu formalnie ewidencji księgowej. Jedynym wymogiem jest prowadzenie ewidencji zatrudnienia pracowników.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych- z pewnymi wyjątkami - może wybrać każda osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą, jeśli prowadzi ją:
samodzielnie (jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą),
w formie spółki cywilnej osób fizycznych,
w formie spółki jawnej osób fizycznych.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą opłacać podatnicy, którzy w poprzednim roku uzyskali przychody z działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej 250.000 euro (z pewnymi wyjątkami).
Istnieją pewne wyłączenia - rodzaje działalności, które nie mogą być rozliczane w formie ryczałtu (np. apteki, usługi reklamowe).
Podstawę opodatkowania stanowi przychód bez pomniejszania o koszty jego uzyskania - wysokość podatku zależy więc wyłącznie od uzyskiwanych przychodów - nie pomniejsza się ich o żadne koszty uzyskania!
Rozliczając się w tej formie trzeba prowadzić ewidencję przychodów

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynoszą:
20 % przychodów
osiąganych w zakresie wolnych zawodów,
17 % przychodów
ze świadczenia niektórych usług niematerialnych, np. pośrednictwa, hoteli, parkingów
10% od przychodów z odpłatnego zbycia praw majątkowych lub nieruchomości
8,5 % od przychodów m.in.
z działalności usługowej, w tym od przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 %;
5,5 % od przychodów
z działalności wytwórczej
budowlanej,
prowizji w zakresie sprzedaży biletów komunikacji miejskiej, znaków opłaty skarbowej, żetonów i kart magnetycznych, znaczków pocztowych.
3,0 % od przychodów m.in.
z działalności usługowej w zakresie handlu oraz z działalności gastronomicznej,z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości powyżej 1,5 % alkoholu,
z odsetek od środków finansowych na rachunku firmowym.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Zasady ogólne PIT/CIT
Opodatkowaniu podlegają tu dochody osób fizycznych/prawnych
Dochodem jest nadwyżka przychodów na kosztami ich uzyskania
Dochód = przychody - koszty uzyskania przychodów (tzw. KUP)
przychody - to co firma „zarabia”, sprzedaje, np.: sprzedaż towarów i usług, odsetki bankowe, sprzedaż majątku firmy.
KUP - wydatki na funkcjonowanie firmy, jednak nie wszystkie, tylko takie, które prawo podatkowe uznaje za „koszty uzyskania przychodu”, np. zakup towarów handlowych, materiałów, wynagrodzenia pracowników, czynsz, telefon.
Mogą pojawić się też koszty, które nie będą podatkowymi KUP... np. kara do Urzędu Skarbowego, zakup drogiej maszyny do produkcji (tzw. środek trwały) – nie zalicza się ich do kosztów i nie odejmuje od przychodów w celu wyznaczenia dochodu firmy.

Na zasadach ogólnych istnieje możliwość wyboru dwóch form liczenia podatku:
według skali podatkowej (17%, 32%) – ten sposób może wybrać każdy:
Zasady ogólne PIT
według stawki liniowej 19% – ten sposób podlega pewnym ograniczeniom:
nie mogą jej wybrać osoby podejmujące wg przepisów podatkowych „samozatrudnienie” - nie ponoszące odpowiedzialności i ryzyka w związku z prowadzoną działalnością,
nie mogą jej wybrać osoby które wykonują pracę na rzecz byłego pracodawcy,
występują tu liczne ograniczenia w zakresie ulg, np. nie można rozliczać się wspólnie z małżonkiem, nie przysługuje ulga na dziecko

Osoby prawne płacą podatek dochodowy w formie liniowej
Podstawowa stawka opodatkowania wynosi 19%
Zasady ogólne CIT
Zasady ogólne – ewidencja księgowa
Rozliczając się na zasadach ogólnych:
osoby fizyczne, spółki cywilne, jawne i partnerskie osób fizycznych prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe (pełną księgowość) – obowiązkowo, gdy firma uzyskuje wysokie przychody ponad 2.000.000 Euro
osoby prawne oraz pozostałe spółki osobowe (komandytowe, komandytowo-akcyjne) prowadzą zawsze księgi rachunkowe (pełną księgowość)
Księga przychodów i rozchodów jest uproszczoną ewidencją księgową – ewidencjonuje się w niej tylko przychody i koszty podatkowe
Księgi rachunkowe:
są zaawansowanym urządzeniem księgowym, w którym ewidencjonuje się wiele różnorodnych zdarzeń.
są źródłem ważnych i różnorodnych informacji o sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotu gospodarczego.