Антибиотикке төзімділік

Жоспар :
Кіріспе бөлім
Антибиотиктер анықтамасы,жіктелуі.
II. Негізгі бөлім
1.Микроорганизмдерге қарсы препараттарға төзімділіктің пайда болу себептері.
2.Төзімділік туындауының механизмі.
3.Резистенттіліктің алдын алу профилактикасы.
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Микробтарға қарсы препараттарға төзімділіктің пайда болу себептері
Антибиотикке төзіміділік (резистенттілік)- бұл бактерияға қарсы препараттардың әсеріне инфекция қоздырғыш штаммдардың төзіміділік феномені.Антибиотикке резистенттіліктің дамуы табиғи урдіс болып табылады,өйткені биологиялыұ жүйе бола отырып,түрін сақтап қалу үшін әртүрлі түрлі қорғаныс әдістерән шығара бастайды.
Медициналық биологиялық маңызы бар бактериялардың басты зерттелетін адаптивті белгісі-олардың антибиотикке резистенттілігі.
Резистенттілік процесі- ХХ ғ-ң ортасынан бастап белгілі бола бастаған.Алғаш рет резистенттілік L,Heathman 09hfvsylf [kjhs ,fh fynb,bjnbrnthut Salmonella typhi және Enterobacter aerogenes әсер ету арқылы.1936 жылы сипаттап жазған.
Резистенттілік-бактериялардың инактивациялаушы ферменттер синтезі мен антибиотик әсері бағытталған нысанының модификациясына қабілеті.

Резистенттіліктің негізгі типтері
Табиғи төзімділік- микроорганизмнің антибиотиктерге сезімталдығының жоқтығы генетикалық қамтамасыз етілген (мыс;вирустардың антибиотиктерге,анароэробты бактериялардың бензилпенициллинге,анароэбты бактериялардың 1ұрпақтағы цефалоспориндерге тұрақтылығы).
Жүре пайда болған төзіміділік- бактериялық жасушада болатын мутация нәтижесінде геномдағы өзгерістер негізделген.Біріншілік- төзіміділік микроб дақылының кейбір варианттарында антибиотикпен емдеуге дейін байқалады.Екіншілік-тұрақтылық микроб антибиотикпен жанасқаннан кейін пайда болып,әрі қарай дамып күшейе түседі.

Резистенттіліктің әсер ету түрлері
Монорезистенттілік-бірінші қатардағы дәрілердің біреуіне төзімділік.
Қиылысқан немесе айқаспалы-бір топқа жататын әр түрлі антибиотиктерге тұрақтылық (М тетрациклиндер арасында,тетрациклин мен левомицетин,эритромицин,олендомицин)
Мультирезистенттілік-бірінші қатардағы дәрілердің бірнешеуі. Мыс;рифампициллин мен изонозидке қатар төзімділік.
Полирезистенттілік- бірінші қатардағы дәрілердің бірнешеуіне (екі немесе одан да көп) төзімділік.

Резистенттің туындау себептері
Микроорганизмде антибиотик әсер ететін структурасының болмауы, мысалы, микоплазма бактериясының пенициллинге сезімталдығы жоқ себебі, жасуша қабырғасы болмайды.
Антибиотик микроорганизм қабырғасынан өте алмайды, мысалы, көбісі грамм – теріс бактериялар жасуша қабырғасынан қосымша қабықпен қапталған.
Микроорганизм антибиотикті активті емесс формаға ауыстыруға қабілетті, мысалы, стафилококктар В-лактамаза ферменті арқылы көптеген пенициллиндердің В-лактамды сақинасын бұзады.
Гендік мутация әсерінен көптеген микроорганизмдердің зат алмасуы антибиотиктердің биохимиялық реакциясын бұзу қасиетіне ие.

Резистенттіліктің алдын алу профилактикасы
Антибиотиктерді максималды дозада қа қабылдау
Парентералды қабылдау әдісін қолдану
Емнің сатылы түрін қолдану
Периодты түрде кең қолданылатын антибиотиктермен алмастыру
Кейбір препараттарды қабылдау уақытын бірнеше жылға доғару және монотерапияны қолдану
Қиылысқан резистенттілігі бар антибиотикті басқа антибиотикпен алмастыру.

Қорытынды
Антибиотиктер биотехнология, медицина тарихында ереше орын алды. Е. Хаувник 1984ж биотехнологияның даму кезеңдерін анықтағанда, оның бір кезеңін «антибиотиктер дәуірі» деп атаған. Әрине, бұл өте дұрыс, өйткені вакциналармен қатар антибиотиктер адамзатты жүз мыңдай, миллиондаған адам өмірлерін әкететін, мемлекеттер тіршілігіне әлеуметтік және экономикалық былықты тудыратын глобальдық инфекциялардан сақтандырған. Бүгін олар өте маңызды, ең алдымен, қолданылатынбарлық дәрілердің ішінде 13% қамтитын емдеу-профилактикалық препараттар ретінде қарастырылуы.

Пайдаланылған әдебиеттер :
Харкевич Д.А. Фармакология,2009 ж
https://www.google.kz/
Маркова И.В.,Неженцев М.В.Фармакология
Аляутдин Р.Н.Фармакология,2004 ж