Диспепсиялық синдром

Кіріспе
Диспепсия – асқорытудың функциональді немесе органикалық бұзылысы
Функциональді диспепсия – 1 жастан жоғары балалардағы симптомокомплекс
Педиатрияда функциональді синдром 13-40% балаларда кездеседі

Эпигастрийдегі ауырсыну сезімі
Мазасыздық
Тамақпен байланысты және байланыссыз
Физикалық күштемемен байланысты
Метеоризмдер
Ұзақтығы 3 айдан жоғары

Классификация
Ойық жара тәрізді – эпигастральді аймақта орналасады, тамақ ішкеннен соң пайда болады, антацидті және антисекреторлы препараттардан соң
Рефлюкстәрізді – кекірумен, қыжылдаумен, құсу мен жүрек айну, метеоризммен жүреді
Дискенетикалық – эпигастрий аймағында дискомфорт, метеоризм
Спецификалық емес

Классификация
Ашытылу (бродильная) – көмірсуды көп пайдалану кезінде, мысалы, жемістер, нан
Шіріткіш (гнилостная) – белоктарды көп пайдалану кезінде, ет және жұмыртқа
Майлы (жировая) – майларды көп қолдану кезінде

Функциональді диспепсия классификациясы
Постпрандиальді дистресс-синдром (қалыпты тамақ ішкеннен соң пайда болатын ауырсынулар);
Эпигастральді ауырсыну синдромы (тамақпен байланысты емес эпигастральді аймақта болатын периодты ауырсынулар)

Этиология 1 жастан - 3 жасқа дейін
Рационалды емес немесе регулярлы емес тамақтандыру
Көп тамақтандыру
Тамақтандыруға жаңа, осы жасқа сай келмейтін тағамды беру
Асқорыту ферменттердің дефектілері - тұқымқуалаушылық

Этиология 3 жастан жоғары
Дұрыс емес тамақтану
Тағам сапасының төменділігі
Гастрит HCl гиперактивтілігі
Антибиотиктер, гормональді препаратттар
Стресс
Интоксикация
АІТ моторикасының бұзылысы

Шағымдар
Постпрандиальді дистресс-синдром
Эпигастральді ауырсыну синдромы

Постпрандиальді дистресс-синдром
Асқазан толу сезімі
Тоқтық
Метеоризм
Тамақтанудан кейін құсу
Кекіру

Эпигастральді ауырсыну синдромы
Эпигастрий аймағында ауырсыну немесе қыжыл
Дефекациядан кейін жеңілдеу сезімінің жоқ болуы
Постпрандиальді дистресс синдроммен қатар жүруі мүмкін

Қарапайым диспепсия симптомдары
Қарапайым диспепсия әдетте 1 жаста балаларда кездеседі
3-4 күннен кейін дефекация саны 5-7 ретке дейін, консистенция сұйық, біртекті емес түс, көбінесе жасыд
Метеоризм, кекіру, құсу, жүрек айну
Ішек түйілу(колика)
Ұзақтығы 2-7 күн

Физиологиялық диспепсия әдетте жаға туылған нәрестелерде кездеседі, транзиторлы жағдайға байланысты

Анамнез
Тұқымқуалашылық
Психосоциалды фактор (стресс, физикалық жүктілік).

Физикальді зерттеу
Тілінде ағару
Эпигастрий, кіндік, пилородуденальді, оң жақ немесе сол жақ қабырға асты аймағында ауырсыну
Қауіп симтомдарының жоқ болуы (массасының жоғалуы, қайталанатын құсу, дисфагия, АІТ нан қанкету)
Вегетативті дистония синдромы (алақан гипергидроз, қызыл дермографизм, артериальная гипотензия).

Лабораторлы зерттеу
ЖҚА (6 параметр)
БХ (АЛТ, АСТ, тимоловая проба, билирубин);
ЖЗА
Қарапайымдыларға және гельминттерге зерттеу
Копрограмма (лейкоциттер, шырыш, бос май қышқылдар)
ИФА

Инструментальді зерттеу
ФЭГДС (6 жасқа дейін жалпы анестезиямен)
Құрсақ қуысы УДЗ

Медикоментозды емес ем
Режим:
Режим 1 – төсектік;
Режим 2 – жартылай төсектік;
Режим 3 – жалпы
Диета
Диета №1 (асқыныс кезінде)
Диета №5 (ремиссия кезігде)

Тамақтану шектеу – 6 сағат кезінде тек сұйықтық беру.
Іш массажы
Тамақтанудан кейін вертикальді қалып
Көп тамақтануды шектеу

Медикоментозды ем
Антисекреторлы терапия
Моторлы бұзуын коррекциялау
Эрадикация (H.p. болса)
ЦНС қалыптандыру

Профилактика
Дұрыс тамақтандыру
Гельминтозға зерттелу
Ауыз қуысының санациясы
Гигиена сақтау

Әрі қарай жүргізу
Стационардан шыққаннан кейін баланы гастроэнтеролог, ВОП, педиатр қарайды
Алғашқы жылда 6 айда 1 рет
Келесі жылдарда жылына 1 рет ФЭГДС жасаумен

Госпитализация
Сырқаттың ұзақтығы(3 айдан жоғары)
Амбулаторлы емнің эффективтілігің жоқ болуы
Айқын ауырсыну сезімі
Айқын диспепсиялық синдром.

Қолданылған әдебиет тізімі
Протоколы заседаний Экспертной комиссии по вопросам развития здравоохранения МЗ РК, 2014
Практическое руководство по детским болезням. Под общей редакцией проф. В. Ф. Коколиной и проф. А. Г. Румянцева. Том II.
Гастроэнтерология детского возраста. Под ред. С. В. Бельмера, А. И. Хавкина, П. Л. Щербакова. Изд. 2-е, перераб. идоп. М.,
https://okgastro.ru/zheludok/34-dispepsiya-u-detej
http://www.krasotaimedicina.ru/diseases/children/dyspepsia