Дәстүрлі медицинаның концепциясы

Дәстүрлі медицина Қоршаған ортаны бізге 5 түрлі құбылыспен ( жел , ыстық , ылғалдық , құрғақтық және су) және 5 алғашқы элементтермен түсіндірген
( Ағаш, от, жер, метал, су).
1) У-син концепциясы
2) Инь-ян концепциясы
У-син концепциясының негізгі қортындысы – алғашқы элементтерде материялды болғандықтан,онда әлемде бір тұтас материялды деген қөзқарасқа келген.
Ерте шығыс философиясында табиғаттың түрлі құбылыстарын,адамның мүшелерімен,ұлпаларын және эмоцияларын клацификациялау үшін қолданылады.

Ал алғашқы элементтер материялды әлемнің негізгі құрамдас бөлігі ретінде, сонымен қатар қозғалыстыңда;
Ағаш -пайда болу мен өсу.
От -ең жоғарғы даму және белсенділік.
Метал- құлдырау
Су -минималды белсенділік және пассивті күш.
Жер- циклдық өзгерістердің орталығы.
5 алғашқы элементтердің өзәра стимулияциясының бір ізділігі келесідей :
Ағаш отты тудырады,су ағашты тудырады.Осы қарым-қатынаста әр элемент бір жағынан стимулдаушы және стиму алушы болып табылады.Сонда стимулдайтын элемент Ана ретінде қарастырлады,ал стимул алушы ұл ретінде қарастырлады.

У-син концепциясы негізінде ине шаншу арқылы емдеу қарастырлған. Мысалға айтсақ : Ана мен ұл дегенде меридияндағы энергия өрісін күшейтуге немесе тежеуге мүмкіндік береді.Мысалы : қай жерде меридиянда энергия әлсіз болса,сол жерімізге энергия өрсін күшейтіп немесе тежей аламыз.Бұзылған энерия артық болса,онда меридиянның нүктесіне әсер етуге болады.Егер осы элемент біреуі болмаса немесе артық болса онда элементтер арасында патологиялық әсер немесе өзгеріс туындайды.

Дәстүрлі медицинада У-син концепциясы негізінде алғашқы нүктелері бар деген түсінік бар.Ол нүктелер өзара әсер ете алады және ине шаншу терапиясында қолданылады немесе осы нүктелерді антикалық нүктелер деп айтады.Осы нүктелер жаңағы құбылыспен байланысты. Осы нүктелер созылмалы аурулардың асқынуының алдын алу үшін және де жалпы адамның өзін өзі жақсартуына көмегін тигізеді.

Инь-ян концепциясы : Инь-ян арасындағы байланыс материялды әлемнің тіршілік негізін құрайды. Заттар мен құбылыстар арасындағы қатынас өзара теріс және өзара айналдырушы байланыстармен сиппатталады. Және шығыс медицинасында организмның физиологиясы мен патологиясын түсіндіреді.Сонымен қатар түрлі ауруларды емдеуге және дәстүрлі диагностикада қолданылады.Яғни біреуі басым болғанда екіншісі әлсірейді.
Инь-ян – Қарама-қарсы қасиеттері ерте философтардың көзқарасы бойынша су мен от болып табылған.
Инь – Өзінің қасиеттері бойынша ұқсас және келесі белгілерімен түсіндірледі.Суық,ішке және төменге бағытталған яғни қараңғы.

Ян –Өзінің қасиеттері бойынша отқа ұқсас болады. Ыстық,сыртқа,жоғарыға бағытталған яғыни ашық.Табиғатта барлық құбылыстар бір-бірне қарамақарсы мысалға айтар болсақ осы ИНЬ-ИЯ себебі олар бір-біріне бір уақытта қарамақарсы өзара байланыты және бір тұтас организімде бір-біріне сұйеніп тіршілік етеді.Сонда ИНЬ әлсіз кезінде шығын,төмендеуді білдірсе ал күшейсе ол пайда болу мен өсу дегенді білдіреді. Осы Инь-Ян екі жағы бір құбылыстың ішінде өзгеріп отырады.Егерде организмді алып айтатын болсақ, организімнің функцияналды қызымет етуі қоректік заттардың шығынын қажет етеді.Яғыни ол ЯН-ның күшейуіне,ИНЬ-ның әлсіреуіне сәйкес келеді.
Қалыпты жағдайда ИНЬ-ЯН арасындағы байланыс өзара тепе-теңдік сақтайды.Ал патологиялық жағдайда ИНЬ немесе ЯН басым болады,тепе-теңдік бұзылады.

Дәстүрлі медицинаның жалпы көзқарасы У-син және Инь-ян концепциясының өзара бір тұтас екеніне келеді.Мысалы :Метал және су элементтері ИНЬ ге жатқызылады.Ағаш пен оттың элементтері ЯН ға жатқызылады,ал жер ИНЬ мен ЯН арасындағы ауытқу нүктесі болып табылады.
ИНЬ-ЯН ешқашан тыныштықта болмайды бір-бірін толықтырып өзгеріп отырады.Адамның физиологиялық немесе психикалық жағдайы нормадан артық болса ЯН жағдайына,кем болса ИНЬ жағдайына жатызатын болған.
Жалпы осы жоғарыда айтылып өткен принциптер бойынша акупунктуралық диагностиканың негізі құралған.