Слайд 2Мевзу: Джумленинъ экинджи дередже азалары
Бакъыладжакъ суаллер:
1.Айырыджы ве онынъ ифаделенюви. Сыфатлайыджы ве сайиплик
![Мевзу: Джумленинъ экинджи дередже азалары Бакъыладжакъ суаллер: 1.Айырыджы ве онынъ ифаделенюви. Сыфатлайыджы](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-1.jpg)
айырыджылар.
2.Тамамлайыджы ве онынъ ифаделенюви.Васталы ве вастасыз тамамлайыджылар.
3.Ал ве онынъ ифаделенюви.Манасына коре чешитлери.
Слайд 3Айырыджы
Сыфатлайыджы Сайиплик айрырыджылар: айырыджылар:
насыл? кимнинъ?
къайсы? ненинъ?
къач?
къачынджы?
къачар?
Мисаллер:
Саба эрте мени татлы юкъудан достум Лютфи
![Айырыджы Сыфатлайыджы Сайиплик айрырыджылар: айырыджылар: насыл? кимнинъ? къайсы? ненинъ? къач? къачынджы? къачар?](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-2.jpg)
уятты.(Дж.А).
Анамнынъ анасы Коккозь коюнде яшай.
Слайд 4Сыфатлайыджы айырыджыларнынъ ифаделенюви
Сыфат:
Мавы байракъ – темиз кокнинъ темсилидир.
Исим:
Манъа къартанам кумюш къушакъ багъышлады.
Сайы:
Бир
![Сыфатлайыджы айырыджыларнынъ ифаделенюви Сыфат: Мавы байракъ – темиз кокнинъ темсилидир. Исим: Манъа](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-3.jpg)
тарафы – къулан чёллер,
Бир тарафы – багъча-багъ.
Замир: Бу дагълар гузель!
Сыфатфииль:
Вазифени беджерген Алим дефтерини тапшырды.
Слайд 5Сайиплик айырыджылар
Шекилленген: Шекилленемеген:
Сайиплик -нынъ,-нинъ аффикссиз языла.
аффикслеринен
языла.
Мисаллер:
Татарларнынъ севген ашы – чиберек.
Узакътан къуш
![Сайиплик айырыджылар Шекилленген: Шекилленемеген: Сайиплик -нынъ,-нинъ аффикссиз языла. аффикслеринен языла. Мисаллер: Татарларнынъ](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-4.jpg)
сеси эшитильди.
Слайд 6Тамамлайыджы
Фииллерни иза эте ве не? кимни? нени? кимге? неге? кимден? неден? кимнен?
![Тамамлайыджы Фииллерни иза эте ве не? кимни? нени? кимге? неге? кимден? неден?](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-5.jpg)
ненен?
ким акъкъында? не акъкъында? киби суаллерге джевап бере.
Меселя:
Анам лезетли не? кобете япты.
Бу китапта ким акъкъында? къартбабам акъкъында язылгъан.
Слайд 7Тамалайыджыларнынъ ифаделенюви
Исимнен: Эдем гуллерни анасына багъышлады.
Сыфатнен: Яхшыгъа яхшылыкънен бармалы.
Сайынен: Он секизге
![Тамалайыджыларнынъ ифаделенюви Исимнен: Эдем гуллерни анасына багъышлады. Сыфатнен: Яхшыгъа яхшылыкънен бармалы. Сайынен:](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-6.jpg)
толды яшым.
Замирнен: Бизни оджамыз мектеп янында бекледи.
Озь озюнъни макътама, халкъ сени макътасын.
Исимфиильнен: Достум апансыздан келювиме шашты.
Модаль сёзлернен: Иши ёкъкъа куньде байрам.
Сыфатфиильлернен: Дагъда чалышкъанларгъа аш азырладылар.
Слайд 8вастасыз ве васталы тамамлайыджылар
: Вастасыз тамамлайыджылар тюшюм келишинде келе, кимни?нени? деген суаллерге
![вастасыз ве васталы тамамлайыджылар : Вастасыз тамамлайыджылар тюшюм келишинде келе, кимни?нени? деген](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-7.jpg)
джевап берир.
Меселя: Сен бу икяени дикъкъатнен окъу.
Зоре Таирни чокъ вакъыт бекледи.
.
Васталы тамамлайыджылар:
кимге? неге? кимден? неден? кимде? неде? кимнен? ненен? ким акъкъында? не акъкъында? деген суаллерге джевап бере.
Меселя: Дерсте И.Гаспралы акъкъында меракълы малюмат алдыкъ.
Слайд 9шекилленген ве шекилленмеген тамамлайыджылар
Шекилленген чешитинде тюшюм келишининъ -ны,-ни аффикслери языла.
Меселя: Сен Рустемни
![шекилленген ве шекилленмеген тамамлайыджылар Шекилленген чешитинде тюшюм келишининъ -ны,-ни аффикслери языла. Меселя:](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-8.jpg)
корьдинъми?
Шекилленмеген чешитинде -ны,-ни аффикслери язылмай, тюшюм келиши олгъаны тек суаллерден билине.
Меселя: Балалыкъта анам манъа китап окъуй эди.
Слайд 10Ал ве онынъ чешитлери
1.Тарз алы: насыл алда? не тарзда?насыл?
2.Ер алы: къайда? къаерге?
![Ал ве онынъ чешитлери 1.Тарз алы: насыл алда? не тарзда?насыл? 2.Ер алы:](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-9.jpg)
не ерге? къайдан?
3.Вакъыт алы: не вакъыт?къачан?не вакъыттан берли?
4.Себеп алы: не ичюн? не себептен?
5.Макъсад алы: не макъсаднен? не ичюн?
6.Микъдар-дередже алы: не къадар?къач кере?насыл дереджеде?не дереджеде?
Меселя: Мен сени сабырсызлыкънен бекледим.
Ёлджу эвлер арасына бурулды.
Слайд 11Умумийлештирюв
Суаллерге джеваплар:
1.Экинджи дередже азаларынынъ адларыны айтынъыз.
2.Айырыджы насыл сёз чешитининъ огюнде келе?Онынъ насыл
![Умумийлештирюв Суаллерге джеваплар: 1.Экинджи дередже азаларынынъ адларыны айтынъыз. 2.Айырыджы насыл сёз чешитининъ](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-10.jpg)
чешитлери бар?
3.Тамамлайыджынынъ насыл чешитлери бар?
4.Ал манасына коре насыл чешитлерге айрыла?
Слайд 12Талиль ичюн джумлелер
Дост къара куньде белли ола.
Ана-бабанъа сёз къайтарма.
Халкъ яхшылыкъны унутмаз.
Муаббет къорантагъа
![Талиль ичюн джумлелер Дост къара куньде белли ола. Ана-бабанъа сёз къайтарма. Халкъ](/_ipx/f_webp&q_80&fit_contain&s_1440x1080/imagesDir/jpg/882748/slide-11.jpg)
беля япышмаз.
Унерсиз адам емишсиз терекке бенъзер.
Яхшы адам яман сёз айтмаз.