Тератомалар

Жоспар:
І. Кіріспе:
1) Ісіктер туралы жалпы ұғым.
ІІ. Негізгі бөлім:
Тератомалар және оның құрылысы.
Тератомалардың негізгі кездесетін орны.
ІІІ. Қорытынды:
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер:

Ісіктер
Ісік (латынша-tumor,blastoma, грекше-neoplasma, орысша-опухоль)- тұтас ағзаның жүйкелік – эндокриндік реттеулеріне бағынбай,өз бетінше дербес өсетін,құрылымы мен қасиеттерінде шыққан тін жасушаларынан үлкен алшақ-тықтары бар, шексіз бөлініп көбейетін және жаңадан қабылдаған қасиеттерін туынды жасушаларына бере алатын, дерттік өзгерістерге ұшыраған жасушалар-дың тым артық өсіп-өніп кетуін айтады.
Ісіктер тек адамдарға ғана емес хайуанаттар дүниесінде, тіпті өсімдіктерде кездеседі. Ісіктер қазіргі таңда ауру адамдар өлімінің негізгі себебі ретінде екінші орында тұр. Адамдардың әрбір бесінші немесе алтыншысы осы қатерлі ісіктен өледі екен. Сол үшін ісіктердің пайда болу себептерін, оның таралу жолдарын, морфологиялық өзгешеліктерін білу және үйрену медицина тәжірибесі үшін өте маңызды мәселе. Ісіктерді зерттеумен онкология ғылымы шұғылданады.

Ісіктер

Тератомалар
Тератомалар — үрық жыныс бездерінің алғашқы даму кезеңінде жетілмеген жыныс жасушалары миграциясының бүзылу нәтижесінде пайда болады. Туындау көзі плюрипотентті герминогенді (үрықтық) жасуша. Ол сарыуыз қабынан жыныс бездеріне көшу (миг­рация) кезіңде ісіктік өзгерістерге (трансформацияға) үшырайды. Урогениталды жота бас пен жамбас аралығында жайғасқандықтан, үрық жасушалары кез келген жерде тоқтап қалып ісікке айналады. Тератомалар жыныстық бездерде де (гонадалық) жөне онан тысқары (экстрагонадалық) да жайғасуы мүмкін. Тератомалар өртүрлі жетілген тіндерден түратын ісіктер.

Тератомалар
Тератома -тканьдер мен мүшелердің түрлі бөлігінде пайда болатын ісік. Сырттай қарағанда киста тәріздес болып келеді. Негізінен жетілген қатерсіз ісіктер, кейде қатерлі ісік –тератобластомаға айналады. Тератома­лар негізінен жаңа туған нәрестелерде, кейде ересек адамдарда кездеседі.
Тератомалардың макро бейнесі:

Тератомалардың микробейнесі
Тератомаларды микроскоппен қарағанда қүрамында кейбір ағзалардың: ішектің, бездердің, бауырдың, нерв, эпителий тіндерінің қалдықтары көрінеді.

Тератомалар Түрлері.
.

Тератомалардың кездесетін негізгі орындары
Олар:
сегізкөз-қүйымшақ аймағында,
көкірек қуысында,
қүрсақ пердесінің сыртында,
аналық және аталық түқым бездерінде,
жүтқыншақта,
бас сүйегінің ішінде,
омыртқа өзегінде кездеседі.

Аналық без тератомасы
Аналық без тератомасына негізінен дермоидтық кысталар жа­тады. Оның келденеңі 20 сантиметрге дейін жетіп, кесіп қарағанда іші шаш, май т.б. ііндерімен толған. Микроскоппен Караганда киста қабырғасында оның қуысына қарай жайғасқан эпидермис қүры-лымы көрінеді. Демек тератомада үшырайтын шаш, май осы тері қосалқыларыньщ қызметінің нәгажесі. Аналық безде қүрамы оте күрделі тератомалар да, тератобластомалар да кездеседі.

Аналық без тератомасы

Аталық без тератомасы
Аталық үрық безінде қатерсіз тератомалар, дермоидтық кис-талар және қатерлі тератомалар кездеседі. Қатерсіз тератомалар негізінен жетілген тіндерден қүрьшған. Дермоидтық кисталар жо-ғарьща айтьшған түзіліске ие болады. Қатерлі тератома қүрамын-дағы тіннің қайсысы қатерлі ісікке айналғаньша қарап саркома,аденокарцинома немесе жалпақ жасушалы рак, кейде үрық рагы түрінде байқалады.

Аталық без тератомасы

Тератобластома
Тератобластомалар қурамында жетілген тіңдер мен бірге жетілмеген тіндер де табылады. Кейде олардың тек бір компоненті (эпителийлі немесе мезенхималы), кей­де бірнеше компоненті бір мезгілде қатерлі ісік түріне өтеді, олардың гистогенезін анықтау қиын. Бүл ісіктер көбінесе көлемді ісіктер түрінде көрінеді. Тератобластома – тератоманың қатерлі нысаны; оның құрамына жетілмеген, өте өсімтал тін немесе көбінесе экутасэмбриондық тіндер кіріп, жетілген тіндердің элементтері де араласады.

Ми сауыты ішінің тератомалары
Ми сауыты ішінің тератомалары. Бүлар көбінесе мидың төменгі бөлігінде жайғасады. Клиникада қантсыз диабет, ерте жыныстық жетілу белгілерімен көрінеді. Морфологиясы бойынша жетілген және жетілмеген түрлерге бөлінеді.

Қорытынды:
Қорытындылай келе ісік ол қандай жағдайда болмасын қауіпті зат. Ісік өсуінен алдын-ала сақтандыру обыр алды және дисгормондық жағдайларды ерте анықтап емдеуге негізделеді. Сонымен бірге қоршаған ортаның тазалығы үшін және әртүрлі зиянды әдеттермен күресуді қажет етеді. Ісік болған жағдайда еркін радикалды тотығуды тежейтін антиоксиданттар, ісік өсуін туындататын вирустарға қарсы интерферондар, иммундық жүйені қалпына келтіретін дәрі-дәрмектер, зат алмасудың бұзылыстарын жөнге келтіретін витаминдер т.с.с. заттар қолданылулары керек.

Пайдаланылған әдебиеттер
Струков А.И., Серов В.В. «Патологиялыќ анатомия»
http://kyzykeken.asia.kz
http://lektsii.com/