Адамның сыртқы белгілеріне қарап ұқсастыру

Жоспар
1. Габитоскопия ұғымы
2. Адамның сырт бейне бөлшектері мен белгілерінің жүйесі
3. Адамның сырт бейнесінің көрінісі

Криминалистикалық габитоскопия – адамның сырт келбетінің әртүрлі көріністе сақталып қалу заңдылықтарын зерделейтін және қылмысты ашу, тергеу және оның алдын алу мақсатында адамның бет келбеті туралы деректерді жинау, зерттеу және пайдалану әдістері мен техникалық
криминалистік тәсілдерді құрастырушы криминалистік техниканың саласы.

Адамның сырт бейнесі жайында ақпарат тасушы болып мыналар табылады:
адамның есінде қалған ойдағы кейіп; сипаттау;
субъективті портреттер;
көрнекі көріністер;
өлік бетінен алынған маскалар;
сүйек қалдықтары;
бас сүйек арқылы адамды анықтау.

Субъективтік көрініс сипаты:
ойдағы кейіп – кең таралған субъективтік көрініс болып табылады. Ол көптеген фактор әсерімен қалыптасады: адамның жынысы, жасы, мекен-жайы, антропологиялық түрі, мамандығы, көргенді есте сақтауы және т.б.
сипаттау сырт бейненің белгілерін көрсетумен негізделеді.
Қылмысты ашу мен тергеуде қолданылатын адамның сырт бейне көрінісі субъективтік және объективтік түрлерге бөлінеді.
Объективтік көрініс сипаттамасы:
сурет құралы арқылы адамның сырт бейнесі туралы ақпарат толық және кең түсірілуі мүмкін;
маскалар мен жапсырмалар мәйіттің белгілі бір себептерден өлгені байқалған жағдайда сырт бейне белгілерін түсіру үшін қолданылады;

анатомиялық элементтеріне оның денесінің бөлімін зерттеуде немесе қадағалауда ерекшеленетін жайлар жатады: дене бітімі тұтас, бас, бет,
мойын, дақ, қатпаршақтар, әр түрлі зақымдар мен операциялар іздері.
Адамның сырт бейнесінің бөлшектері бөлшектер мен олардың белгілері жалпы физиологиялық, анатомиялық және функционалдық болып бөлінеді.
физиологиялық элементтеріне адам жынысы, жасы, антропологиялық түрі жатады
функционалдық элементтеріне кейпі, жүрісі, мимика, дыбыс шығаруда ерін қозғалыстары, күнделікті тұрмыс қылықтары, аранаулы қасиеттері.

Адамның сырт бейнесі көзбен қабылданатын адам туралы мәліметтердің жиынтығы ретінде анықталады. Ондай мәліметтер қылмысты ашу және тергеу барысында, атап айтқанда мына міндеттері:
ашылмаған қылмыс орнынан жасырынған белгісіз тұлғаларды іздеуде,
егер олардың бет келбеттері туралы мәліметтер болса;
тергеуден немесе соттан жасырынған немесе бас бостандығынан айыру орындарынан қашқан белгілі тұлғаларды іздеуде;
хабар-ошарсыз кеткен тұлғаларды іздеуде;
тірі тұлғалар мен өлген азаматтарды теңестіру үшін қолданылады.