Eği̇ti̇mi̇n sosyal temelleri̇

Şeyh Edebali
İnsanı YAŞAT ki Toplum
Yaşasın

İnsanı YAŞATMANIN Yolu
Doğru
Etkili
Kaliteli
Eşit
Eğitimden Geçer

Sosyoloji
İnsanların
BİRBİRİYLE OLAN
İLİŞKİLERİNİ
bilimsel açıdan inceleyen bilim dalı

SINIRLARI
belli bir doğal çevrede
ORTAK AMAÇLAR
için bir araya gelmiş,
karşılıklı oluşturulan kurallara bağlı,
işbirliği ve dayanışma içinde
olan insanlardan oluşur
TOPLUM

İnsan bir TOPLULUK içinde dünyaya gelir ve bu
TOPLULUK içinde eğitilir
Toplum olmadan tek başına bir bireyden
bahsetmek zordur
Esas olan toplumun EĞİTİMİDİR
Toplumun eğitimi de dolayısı ile bireyin eğitimine
DENK gelir
Eğitimin TOPLUMSAL Yönleri

Sosyal Bir VARLIK
Olarak İnsan
Birey, Toplumsallaşma Süreci İle Öğrenir

1-Eylemde Bulunan
2-Arzu Eden
3-Özgürlük İsteyen
4-Otoriteye Bağlanan
5-Çalışan
6-Üreten
İNSANIN Özellikleri
7-Değer ve Kültür Oluşturan
8-İnanan
9-Konuşan
10-Bilen
11-Öğrenen
12-Eğitilebilen
Sosyal Bir Varlıktır

İnsanın sosyal bir varlık olarak toplum içinde
hep TARTIŞILMIŞTIR
Örnek
Sosyalist sistemlerde birey
TOPLUMA feda edilmiştir,
Kapitalist sistemlerde ise
TOPLUM bireye feda edilmiştir.

1- BİREYSEL Yönü
İnsanın KENDİ İÇİNDE şekillendirdiği
sosyal yanı
İnsanın İki YÖNÜ

2- TOPLUMSAL Yönü (Sosyal Kişilik)
Topluma ve kültüre göre
ŞEKİLLENEN toplumsal yan

İnsanın En Önemli Özelliği
ÖĞRENEBİLİR ve EĞİTİLEBİLİR
Yanının Olması

Toplumsal değişme ve etkileşim yıllar boyunca
toplumları etkilemiştir
Toplumsal değişimin AŞAMALARI (Lewin’e göre);
1-Buzların Erimesi
2-Hareket
3-Örgütün Yeniden Donması
Toplumsal DEĞİŞME

İnsanın toplumun içinde eğitimi insanın
yaşadığı topluma ve toplumların çeşitli
özelliklerine göre değişmektedir
Örnek: Geleneksel toplumlarda birey toplum için
eğitilir
Toplum içinde insana kazandırılmak istenilen
davranışlar ve özellikler; farklı uygarlıklara,
farklı siyasal sistemlere göre de farklılıklar
gösterir
Toplum İÇİNDE İnsanın Eğitimi

Toplumsal
SINIFLAMALAR

Tarım Toplumu
Sanayi Toplumu
Sanayi Sonrası Toplum
Bilgi Toplumu
Toplumsal SINIFLAR
Geleneksel Toplum
Modern Toplum
Post modern Toplum
Cemaat Tipi Toplum
Cemiyet Tipi Toplum

1- Bireyselci Toplumlar
2- Kollektivist Toplumlar
Batı toplumları genelde BİREY merkezlidir.
ÖRNEK: Bu toplumlarda eğitim programları
BİREYSELLEŞMEYİ
ön plana çıkaracak şekilde düzenlenir
Doğu toplumları da KOLLEKTİVİST toplum
sınıfında yer almaktadır
Bir Başka AÇIDAN Toplumsal Sınıflama

Toplumların BİREYSEL veya KOLLEKTİVİST
toplum anlayışlarında
AŞIRIYA GİTMELERİ
bireyin
Bencilleşmesine,
İlişkilerde Soğukluğa
Yaratıcılıklarının
Bireysel Özelliklerinin
gelişmesini engelleye bilir
DİKKAT

Toplumsal Kurumlar ve
Eğitim İle Olan
İLİŞKİLERİ

Sosyal yapı, özellikle TABAKA ve SINIFLAR
halinde kurulmuş olan toplum yapılarını izah etmek
ve Sosyal olayları aydınlatmak için kullanılır
Sosyal bünyede birbirlerinin aynı veya
birbirlerine çok yakın HAYAT ŞARTLARI
İçinde bulunanlar bir sosyal tabaka meydana
getirerek sosyal farklılaşmaya neden olurlar
1- Sosyal YAPI ve Eğitim:

Toplumun devamlılığını sağlayan MADDİ ve
MANEVİ öğelerin belirli kurallara göre birleşmesi
sayesinde oluşur
Bunu sağlamak için toplumlar ÖRGÜTLENİR,
kendi içlerinde bir ilişki yumağı oluştururlar
Sonuç: Sosyal yapı, insanları birbirine
bağlayan bütün ilişkilerdir
Sosyal Yapının OLUŞUMU

Sosyal yapının en önemli öğelerinden birisi
KÜLTÜRDÜR
Kültür sosyal yapıyı bütünleştiren, uyum istikrar,
süreklilik sağlayan bir unsurdur.
Bu açıdan bakıldığına kültürü koruyan en önemli
sistem EĞİTİMDİR
Sonuç: Eğitim kültürü korur, aynı zamanda
gelecek kuşaklara aktarır ve geliştirir

SOSYALLEŞME
ve Eğitim

Bir grup yada bir topluma AİT olmayı, bireyin söz
konusu grup ya da toplumun üyeliğine
HAZIRLANMASI süreci
DİKKAT: İnsan bu süreç içinde DOĞAL
bir varlık olmaktan SOSYAL bir varlık olma
konumuna geçer
Sosyalleşme

Eğitim PLANLI bir sosyalleşme sürecidir
İlk sosyalleşme AİLEDE başlar
DİKKAT: Burada önemli olan ailenin
BULUNDUĞU sosyal tabakadır
Sosyalleşmenin bir başka ortamı da SOKAK ve OYUN ortamlarıdır
Bir başka sosyalleşme ortamı da OKUL dur

Önemli sosyalleşme ortamlarında birisi de İŞ ORTAMLARIDIR
Sosyalleşme de eğitim gibi doğumla birlikte başlar ölünceye kadar DEVAM eder.
İnsan yaşamı boyunca katıldığı her grupta, üstlendiği her yeni role bağlı olarak SÜREKLİ ve YENİDEN sosyalleşir.

Sosyalleşme sürecinde KARŞILIKLI bir
etkileşim vardır
Birey ve toplum SÜREKLİ etkileşim
içindedir.
Bu etkileşimin sağlıklı olması için
UZLAŞMACI bir tutumun sergilenmesi
gerekir
DİKKAT

Aile
Oyun ve Akran Grupları
Okullar
İş Ortamları
Siyasal Örgütler
Dini Kurum ve Cemaatler
Vakıflar, Dernekler ve Kulüpler
İletişim Araçları
Sosyalleşme Sürecinde ETKİLİ Olan Kurum ve Faktörler

Sosyal TABAKALAŞMA
ve Eğitim

Benzer özelliklere sahip insanların
oluşturduğu bir zümre
Yerleşik hayata geçmiş toplumlarda insanlar
toplum içinde bazı KONUM veya ROLLER içinde
hareket etmişlerdir.
Toplumlar bir anlamda katman katman ayrılmıştır;
1- Üst Tabaka,
2- Orta Tabaka
3- Alt Tabaka
Sosyal TABAKA

Geçmişte bazı toplumlar kendi eğitim kurumlarını
SOSYAL SINIFLARINA göre oluşturmuşlar
Alt tabakadakiler meslek lisesi gibi
STATÜSÜ DÜŞÜK okullara gitmek
zorunda kalmışlar
Üst tabakada bulunan aileler ise çocuklarını
daha YÜKSEK STATÜDEKİ
okullara göndermişlerdir

Sosyal HAREKETLİLİK
ve Eğitim

Bir toplumda sosyal tabakalar
içinde yada arasında yer
değiştirmek sureti ile
BİREYLERİN
STATÜLERİNDE
meydana gelen değişmeler
Sosyal HAREKETLİLİK

1- YATAY Sosyal Hareketlilik: Bireyin aynı sosyal tabakada kalarak bir statüden eşdeğer bir başka statüye geçmesi
2- DİKEY Sosyal Hareketlilik: Bireyin bir sosyal tabakadan bir başka sosyal tabakaya geçmesi durumu
Sosyal Hareketlilik ÇEŞİTLERİ

Demokratik toplumlarda YUKARIYA doğru bir
sosyal hareketlilik beklenir.
Fırsat ve imkan eşitliğinin kabul edildiği ülkelerde
bireyler kendi çabalarıyla üst tabakalara
yükselebilmektedir.
Eğer bu yükselmeler çok sayıda olmaz ise o zaman
toplumda bir takım çatışmalardan bahsetmek
gerekmektedir.
Bu çatışmalar toplumsal bütünleşmeye zarar verir
DİKKAT

Eğitim özellikle ÜST TABAKALARA DOĞRU
sosyal hareketlilikte önemli roller üstlenmektedir.
Bu etki toplumun eğitim konusunda bireye
tanıdığı fırsat ve imkan EŞİTLİĞİNE bağlıdır.
En önemli sosyal statü sağlayan eğitim kurumu
ÜNİVERSİTEDİR.
DİKKAT: üniversitelerin merkezde taşrada, yabancı
dil ile eğitim gibi özellikleri üniversitelerin kendi
aralarında bir statü farkının doğmasına neden
olmaktadır

Sosyal KONTROL
ve Eğitim

Bir toplumun üyesi olan bireylerin toplumun
benimsediği kurallara uygun biçimde davranmaya
zorlanması
Bir toplumda ki insanların bütünleşmesi, uyum ve
istikrarın sağlanmasında en önemli etkiyi sosyal
kontrol mekanizması yapmaktadır.
Bu mekanizma sayesinde bir toplumu diğer
toplumlardan ayıran özellikler ortaya çıkmaktadır.
Türkler ve İngilizler dendiğinde akla gelen özellikler
Sosyal KONTROL

Sosyal kontrol ya yazılı kurallar ile yada yazılı olmayan
kurallar ile SAĞLANIR
1- YAZILI Kurallar: Yasa, yönetmelikler, kurallar vb akla gelir.
2- YAZILI OLMAYA Kurallar: Milli, dini, ahlaki değerler, normlar vb dir.
SONUÇ: Yazılı veya yazılı olmaya kurallara uyulmaz ise
ayıplama kınama hapis gibi cezalar alınırken, uyulduğu
takdirde ödül, takdir gibi davranış pekiştiren uygulamalar
yapılır

RASYONEL toplumlarda yazılı kurallar daha ön plana çıkarken, GELENEKSEL toplumlarda ise yazılı olmayan kurallar ön plana çıkmaktadır.
Eğitim bir toplumda TOPLUMSAL KONTROL mekanizması görevini de üstlenmiştir.
Eğitim ortamlarında toplumların istediği İSTENDİK DAVRANIŞLAR onaylanarak bireye kazandırılır.
DİKKAT: İstendik davranışlar; yazılı sözlü, maddi, manevi, burs gibi ödüllerle pekiştirilmeye. İstenmeyen davranışlar ise çeşitli cezalar ile söndürülmeye çalışılır.

SOSYAL BÜTÜNLEŞME
ve Eğitim

Bir toplumda yaşayan insanların düşünce amaç ve
ideallerindeki ORTAKLIK
Eğitim toplumsal bütünleşmede BİREYLER
ARASINDAKİ FARKLARIN ortadan
kaldırılmasında önemli rol üstlenmektedir.
Eğitim hem bireylerin BİREYSEL ÖZELLİKLERİNİN
gelişmesine katkıda bulunurken hem de
TOPLUMUN ÇIKARLARINA uygun davranışlar
kazandırılmasına da önem vermektedir. Bunun
içinde etkinlikler ve faaliyetler yapmaktadır.

En önemli nokta; toplumsal çıkarlar ile bireysel
çıkarlar arasında DENGENİN BOZULMAMASI
Toplumsal Bütünleşmeyi Sağlayan
MEKANİZMALAR
Toplumun Yaşama Biçimi
Bilgi Birikimi Ve Deneyimleri
Becerileri
Alışkanlıkları
İlgileri
Değer Yargıları
İnanç Sistemi
Yaptırımları
Davranış Kalıpları
Beklentileri
İdealler

AİLE ve Eğitim

Aile; toplumun DEVAMINI sağlayacak olan
yeni nesillerin meydana getirilmesi ve
yetiştirilmesi hedeflenen TEMEL kurumdur.
Ailenin temel bir kurum olmasının ikinci nedeni
de “sosyalleşme” üzerinde EN ETKİLİ
olmasıdır

Aile, yaygın bir eğitim
kurumudur ve bireyin
eğitimi,
ÖNCE AİLEDE
başlamaktadır ve
örgün eğitim kurumu
olan okullarda devam
etmektedir