Zaawansowana psychologia społeczna wykład 4

Grupa społeczna
Co najmniej dwie osoby, które mają poczucie wzajemnej przynależności (myślą MY) i wspólny cel lub cele oraz komunikują się między sobą i wzajemnie na siebie wpływają
GRUPY FORMALNE i NIEFORMALNE

STRUKTURA GRUPY
ROLE (oczekiwania grupy na temat tego, jak powinni zachować się poszczególni członkowie, z uwzględnieniem ich formalnego i nieformalnego statusu)
HIERARCHIA POZYCJI w grupie (uporządkowanie pod względem władzy i możliwości formalnego i nieformalnego wpływania na innych
Sieć komunikacji (wzorce przepływu informacji)
PAMIĘĆ TRANSAKCYJNA – wiedza grupy większa od wiedzy każdego z jej członków

NORMY GRUPOWE – badania Newcomba z lat 30. XXw.
Wybory prezydenckie 1936 r. i ich symulacja na uczelni
Studenci I roku – zwycięstwo konserwatysty [R] nad liberałem [D] 62% vs. 29% /wpływ rodziny/
Studenci III i IV r. 54% do 19% - na liberalnego Roosevelta (a 30% na niezależnych liberalnych!)

Spójność grupy to:
Suma sił skłaniających jednostki do pozostania w grupie
- atrakcyjność grupy a reguły inicjacyjne i trudności z dostaniem się do grupy
- wróg zewnętrzny jako czynnik spajający grupę [polityka]
- realność grupy (częstość kontaktów, wymiana informacji, cele itp..)

Dobrowolność wyboru grupy – badania Turnera
S P

Ale jeśli miały wybór…
S P

Rola emocji w budowaniu spójności
Emocje odczuwane „w imieniu grupy”
Eksperyment Doosje:
(1) Podział na dwie grupy – rzekomo myślących indukcyjnie vs. dedukcyjnie
(2) oceń wytwory graficzne ludzi myślących dedukcyjnie – indukcyjnie
(3) Informacje zwrotne nt. tego, czy Twoje oceny były uczciwe i czy oceny innych członków Twojej grupy były uczciwe

Doświadczane poczucie winy
SILNE u ludzi, którzy dowiadują się, że sami postąpili uczciwie w ocenie wytworów graficznych „swoich” i „obcych” , ale członkowie ich własnej grupy postąpili nieuczciwie
JAK TO SIĘ MA do reakcji na JEDWABNE

Konsekwencje spójności grupy
Spójność – poziom wykonania zadań.
Korelacje od 0.12 w grupach pracowniczych do 0.54 w grach zespołowych
Raczej wspólna akceptacja celów niż atrakcyjność interpersonalna

Komunikacja w grupie
Kanały komunikacyjne: hierarchiczne (wojsko) i demokratyczne (plotki towarzyskie przyjaciół w grupie nieformalnej)
SIECI KOMUNIKACYJNE: (liczba ogniw pośrednich ważniejsza niż dystans fizyczny)

STRUKTURA SIECI
Łańcuch
Gwiazda
Pełne koło
Badania Leavitta – każdy z badanych dostaje kartkę z różnymi symbolami i zespół ma odkryć, które symbole są na wszystkich kartkach) – przewaga GWIAZDY, ale zadowolenie największe w KOLE
Nie zawsze scentralizowane sieci najbardziej efektywne – przy zadaniach kreatywnych - złe

Podstawowe motywacje przynależności do grupy:
Realizacja zadań (zmniejszanie obciążeń, podział pracy, zwiększanie szans na sukces)
Skuteczne przekazywanie informacji
Dostarczanie sobie wsparcia emocjonalnego (casus lęku, casus klęsk żywiołowych)
Zaspokojenie potrzeb (afiliacja, prestiż, bezpieczeństwo, motyw osiągnięć, aprobata społeczna, redukcja lęku).
Potwierdzanie własnej wartości poprzez consensus grupowy
Motywy socjobiologiczne

Struktura zadania a skuteczność grupy
Zadania addytywne (np. skręcanie długopisów) SUMA
Zadania dysjunktywne (np. wygenerowanie najlepszego pomysłu) KLUCZOWY POZIOM NAJLEPSZEGO CZŁONKA GRUPY
Zadania koniunktywne (np. praca na taśmie) KLUCZOWA EFEKTYWNOŚĆ NAJSŁABSZEGO CZŁONKA GRUPY
ZRÓŻNICOWANIE kompetencji i umiejętności w grupie najważniejsze przy dysjunktywnych (np. quiz z wielu dyscyplin)

KOALICJE W GRUPIE
Prawdopodobieństwo pojawienia się koalicji odwrotnie proporcjonalne do wielkości koalicji
Prawdop. zaangażowania jednostki w koalicję funkcją a) możliwości przystąpienia przez nią do alternatywnych koalicji b) powstania koalicji, która zrealizuje niekorzystny dla niej scenariusz
Kalkulacja zysków własnych do zysków osiąganych przez innych koalicjantów

PRZYWÓDZTWO
Trzy style w ujęciu klasycznym: demokratyczny, autokratyczny, liberalny
Styl ukierunkowany na zadanie vs. Styl ukierunkowany na ludzi
Wybitni przywódcy…
Definicja „generała - wybitnego dowódcy wojskowego”: wygrał 5 wielkich bitew pod rząd.
Ilu generałów w USA uznawanych jest za wybitnych?
2-3%
Badania osobowości: nieco bardziej inteligentni, pewni siebie, dominujący, towarzyscy, zorientowani na osiągnięcia

Przywództwo charyzmatyczne:
transformacyjne (vs. transakcyjne)
Przywódca transformacyjny – dostarczający grupie wizji, motywuje do przekraczania zwykłych celów zadaniowych
Przywódca transakcyjny: reaktywny, interweniujący tylko wtedy, gdy pojawiają się problemy

PODSTAWY WŁADZY (French & Raven, 1959)
Przymus
Nagradzanie
Prawomocność
Fachowość
Akceptacja grupy
+ (Raven 1965): dostęp do informacji

Przymus
Przymus = zdolność używania kar
Przełożony: wzrost poczucia własnej wartości
Podwładny = niska satysfakcja, obniżenie poczucia własnej wartości, zmniejszenie poczucia kontroli

NAGRADZANIE
Wzrost poczucia własnej wartości u podwładnych i przełożonych
Wzrost produktywności u podwładnych, ale bez wzrostu poczucia sprawstwa i wewnętrznej kontroli

PRAWOMOCNOŚĆ
(Np.. założenie, że pracodawca ma prawo wymagać zaangażowania, ale podwładni mają prawo do przerwy śniadaniowej)
Tym samym władza ograniczona tylko do pewnych sfer
Wzrost satysfakcji i zaangażowania u podwładnych

FACHOWOŚĆ
Władza dentysty nad pacjentem (a więc sfera bardzo ograniczona)

AKCEPTACJA
Pozytywne relacje między przełożonym a podwładnym, ale fraternizacja może obniżać jakość zadaniowego funkcjonowania podwładnych

DOSTĘP DO INFORMACJI
Brak zaufania interpersonalnego i niska satysfakcja podwładnych

KONSEKWENCJE POSIADANIA WŁADZY – eksperymenty Adama Galinsky’ego
PRZYPOMNIJ SOBIE POSIADANIE WŁADZY/PODLEGANIE WŁADZY
Potem badani rozwiązują trudne zadania przy stoliku, na którym stoi przeszkadzający wentylator. Kto go wyłączy lub przesunie?
70 % badanych vs 40 % badanych

KONSEKWENCJE POSIADANIA WŁADZY – eksperymenty Adama Galinsky’ego
Narysuj na czole literę E
3 x częściej odmowa „zrobienia czegoś głupiego” w warunkach władzy, niż w warunkach podporządkowania
Wśród rysujących 3 x częściej „dla siebie” w warunkach władzy