Слайд 2
Максат:
Экологик проблеманың актуальлеген исбатлау.
Әйләнә-тирә мохитне төп пычрану чыганакларын ачыклау.
Әйләнә-тирә мохитне пычрату проблемаларын
чишү.
Слайд 3Экология - тере һәм тере булмаган организмнарның үзара бәйләнешен өйрәнә торган фән
(экос – йорт, логос – фән).
Табигать – кешенең яшәү тирәлеге, аның төрле ихтияҗларын канәгатьләндерүче төп һәм еш кына бердәнбер чыганак.
Кеше үзен чолгап алган мохиткә җайлашып кына калмый, ә бәлки аны үзгәртә дә. Табигатьнең барлык компонентлары үзара тыгыз бәйләнештә тора, аларның берсен үзгәртү калганнарында үзен сиздерә. Шуңа күрә табигатьне үзгәрткәндә аның нәтиҗәсе нинди булачагын кеше алдан күрә белергә һәм, кирәк икән аларны булдырмый калырга тиеш.
Слайд 4Бу гасырның иң мөхим экологик проблемаларның берсе булып сулар пычрану тора. Елга
һәм күл суларының артык пычрануы кеше сәламәтлегенә, бигрәк тә халык тыгыз утырган районнарда, тәэсир итми кала алмый.
Һаваны пычратучы төп чыганаклар – промышленность предприятиеләре, алар ел саен атмосферага гаятькүп күләмдә зарарлы матдәләр чыгара, ә алар үз чиратында кислоталы яңгырлар булып ява (Красноярск, Ангарск, Уралда).
Мәскәү һәм Санкт-Петербург өстендә даими рәвештә төтен – смог тора.
АЭС ндәге аварияләр аянычлы экологик нәтиҗәләр белән аерылып тора. Чернобыль - Россиянең Европа өлешенә генә түгел, күрше илләргә дә барып иреште.
Шулай итеп, кеше үзенең хуҗалык эшчәнлеге нәтиҗәсендә табигатькә, шуның белән беррәттән үзенең сәламәтлегенә дә зур зыян китерә.
Слайд 5Табигатькә карата кешенең тискәре эшчәнлеге үзара бәйләнеше
3 формада бирелә:
Әйләнә-тирә мөхитне пычрату.
Табигый
ресурс чыганакларының кимүе.
Табигатьнең җимерелүе.
Слайд 6Табигатьнең пычрануына берничә мисал:
Слайд 11Җирнең атмосферасы, гидросферасы и литосферасы пычрануга дучар була.
Слайд 13Табигатьтән рациональ файдалану
Кеше һава, су, туфрак, файдалы казылмалар һәм башка шундый күп
төрле табигый байлыклардан файдаланып, һәрвакытта да аларны тиешенчә һәм сакчыл кулланмый.
Табигатьтән рациональ файдалану – ул җәмгыятьнең көннән - көн үсә барган ихтыяҗларын тәэмин итүдә табигый ресурслардан файдалануны төрле яклап интенсивлаштыру, табигый байлыкларны киләчәк буыннар өчен саклап калдыру, кешеләрнең сәламәтлеген саклау, табигый комплексларның эстетик үзенчәлекләрен кире үз хәленә кайтару һәм аларны саклау юлларын үз эченә алган максатчан эшчәнлек.
Слайд 14Табигатьне саклау
- ул җәмгыять мәнфәгатьләрендә табигатьне саклауга һәм күзәтү астында үзгәртүгә юнәлтелгән
икътисади, фәнни, админстратив – хокукый чараларның тулы бер комплексы.
Слайд 15Табигатьне саклау чаралары:
Зарарлы матдәләрне чистарту (фильтрлау)
Чистарту корылмалары куллану
Пычратуны киметү өчен аз калдыклы
һәм перспективада калдыксыз технологияле производстволар куллану
Уку йортларында табигатьне хөрмәтләү буенча экологик тәрбия кертү.
Слайд 16Без үзебез генә нәрсә эшли алабыз,барыбыз бергә нишли алабыз?
Табигый ресурсларны акыл белән,
экономияле, калдыксыз куллану.
Суны утны
Җылылыкны ягулыкны
Слайд 17Безнең бурыч – Җир-ананың табигый байлыкларын саклап калу һәм тагын да арттыру.
Слайд 20Хәзерге заманда актуаль булган экологик проблемаларны чагылдыручы сораулар
Туган як табигатен саклауда сез
нинди эшләр башкара аласыз?
Слайд 21Хәзерге заманда актуаль булган экологик проблемаларны чагылдыручы сораулар
Безнең дөньяда сулыклар болай да
күп, сулыкларны саклау кирәкме?
Слайд 22Хәзерге заманда актуаль булган экологик проблемаларны чагылдыручы сораулар
Һава чисталыгын нинди юллар белән
сакларга була?
Слайд 23Хәзерге заманда актуаль булган экологик проблемаларны чагылдыручы сораулар
Промышленность һәм кешенең хуҗалык эшчәнлегенең
башка объектларыннан чыккан экологик зыяннар?
Слайд 24Хәзерге заманда актуаль булган экологик проблемаларны чагылдыручы сораулар
Урман һәм торф янгыннары белән
ничек көрәшергә була?
Слайд 25Хәзерге заманда актуаль булган экологик проблемаларны чагылдыручы сораулар
Сез энергия чыганакларының нинди экологик
чиста төрләрен беләсез?