Мутогенді аурулар

АЛЬБИНИЗМ

Альбинизм , реңсіздік (лат. albus — ақ) — организмнің — ақ) — организмнің өзіне тән түсінің жоғалуы. Альбинизм — рецессивті генге байланысты тұқым қуалайтын белгі. Бұл ген гомозигота — ақ) — организмнің өзіне тән түсінің жоғалуы. Альбинизм — рецессивті генге байланысты тұқым қуалайтын белгі. Бұл ген гомозигота кезінде меланин — ақ) — организмнің өзіне тән түсінің жоғалуы. Альбинизм — рецессивті генге байланысты тұқым қуалайтын белгі. Бұл ген гомозигота кезінде меланин, хлорофилл пигменттері синтезін тежейді. Адамдар мен жануарлардың түрге тән сыртқы пигментациясы іштен туа қалыпты аспай көзі, қасы, шашы, түгі, терісі т.б. өзгелерден ерекше түске боялады. Өсімдіктерде альбинизм олардың жасыл түске толық немесе жартылай боялмай шығуымен байқалады. Зертханалық жануарлардың таза линияларының альбионостары генетикалық тәжірибе үшін қолданылады.[1]
Альбинос - қыз, Гондурас
Альбинизмге ұшыраған жануарлар мен адамдардың терісі мен жүнінде және көздің нұрлы қабықшасында тиісті пигменттің (меланин) жоқтығынан олар бозғыл тартады. Ал өсімдіктерде хлорофилл болмауынан фотосинтез процесіАльбинизмге ұшыраған жануарлар мен адамдардың терісі мен жүнінде және көздің нұрлы қабықшасында тиісті пигменттің (меланин) жоқтығынан олар бозғыл тартады. Ал өсімдіктерде хлорофилл болмауынан фотосинтез процесі тоқтайды да, өсімдік өз тіршілігін жояды. Альбинизмге шалдыққан организмді альбинос деп атайды. Альбиностардың жарықты сезінуі өте жоғары болады.

Марфан синдромы

Марфан синдромы фибриллин генінің мутациясына байланыс-та дамиды. Бүл ген 15-хромосомада 5q21.1 позициясыңца анық-талған. Фибриллин қүрылымдық белоктар қатарына кіріп, фиб-робласттарда синтезделеді, жасушалар сыртында микрофибрилляр-лық матрикс түзеді. Сол жерде эластинмен қосылып, берік элас-тикалық қүрьілымдар пайда болады. Соңцыктан, фибриллин генінің мутациясы организмдегі эластикалық қүрылымдардьщ патологи-ясына (өлсіреуіне, түтеленіп кетуіне) соқтырады Марфан синдромында қаңқа, көз, жүрек-қан тамыр жүйелері зақымданады. Аурулардың сыртқы пішіні ерекше: бойлары, аяқ-қоддары үзын, саусақтары өрмекшінің аяқтарындай үзын, жіңішке (арахнодакпгилия), басы үзын, тар (долихоцефалия), көздері бір-бірінежақын, тандайы өте жоғары, шатыр төрізді. Сонымен қатар ки­фоз, сколиоз белгілері көрінеді.
Көз бүршағы өз орнынан тайып кеткен, оның екіжақты экто-пиясы тек осы ауруда кездеседі. Аса қауіпті өзгерістер жүрек-қан тамыр жүйесінде дамиды. Қолқаның орта қабатыңцағы эластика-лық талшықтардың дүрыс дамымауы медианекрозға, сол жерде кисталардың пайда болуына өкеледі. Кейінірек осы аймақта қапг-парлы аневризма дамиды немесе қолқа жарылып кетеді. Эластика-лық каркастың бүзылыстары қолқа, екі жарғақты клапандар шеңберінің босап кетуіне, митралдық клапан қакдақшаларыньщ салбырап қалуына (пролапс) соқтырады. Нөтижесінде созылмалы жүрек жетіспеушілігі дамиды. Айтылған асқынулар ауру өлімінің негізгі себептері болады.

Гемофилия

Гемофилия . Ұдайы қан ағып, тоқтатуы қиынға соғатын, көбінесе еркектерге тән тұқым қуалайтын ауру . Ұдайы қан ағып, тоқтатуы қиынға соғатын, көбінесе еркектерге тән тұқым қуалайтын ауру. Аурудың негізгі себебі қан ұюына қатысты фактордың жетіспеушілігі. Гемофилия белгілері балалық шақта анықталғанмен есейе келе бәсеңсиді. Дегенмен, гемофилияның кейбір түрлері еркектер арасында кездеседі. Соғылған кезде тері асты, ет арасы т. б. жерлерден қан кетеді. Тісті жұлғанда адам өміріне қауіп туарлықтай қан тоқтамай ағуы мүмкінөбіне ер балалар ауырады да, әйелдер (аналар) таратады.
Себебі: антигемофильді глобулиннің жетіспеуіне байланыстықанның ұюының төмендеуі.
Клиникалық айқындалуы: Ауру өте ерте, Баланың 2-3 жасынан басталып айқындалады.
Аурудың негізгі белгілері:
Жеңіл жарақаттардан кейін тоқтауы қиын, өмірге қатер төндіретін ұзақ қансырау.
Буындарға қан құйылу-гемартроздар. Қан жиі үлкен буындарға құйылады да, буын өзінің қызметін атқармай, қозғалыссыз қалады. Бұны анкилоз дейді.
Қанның жалпы анализінде-қанның ұю уақыты ұзарады.
Емдеу: жергілікті және организмге жалпы әсер ететін әрекеттер деп бөлінеді.
Жергілікті: жарақаттанған жерге қан тоқтататын препараттармен тампонада (тығыздау) жасау-қан тоқтататын губка, тромбин т.б. Сонымен қатар мұздық қою, стерильді таңғыш байлау, сынған жердегі сүйектерді қозғалтпау пайдаланады.
Жалпы;Антигемофильді гаммаглобулин, плазма құю, криопреципитат, тікелей қан құю

Шерман парадоксы