7нче сыйныфның рус төркеме өчен татар теленнән “Теркәгечләр”

Теркәгечләр – җөмлә кисәкләрен һәм кушма җөмләдә гади җөмләләрне үзара бәйли торган ярдәмлек сүз төркеме. (Союзы- это вспомагательные части речи, которые соединяют между собой члены предложения и в сложных предложениях простые предложения)

Теркәгечләр
Тезүче Ияртүче
(сочинительные) (подчинительные)

Тезүче теркәгечләр
Җыючы (собирательные):
һәм, да, дә,та,тә,тагын(снова)
Каршы куючы (противительные): ләкин, ә,тик (лишь), әмма
Бүлүче (разделительные):
я, яки, яисә

Ияртүче теркәгечләр:
Чөнки, әгәр, аеруча, ягъни, шуңа күрә (потому что, если,особенно, поэтому)

Сораулар:
1.Урманда ни өчен шешә ватарга(разбивать) ярамый?
2.Ни өчен җилле көндә урманда учак ягарга ярамый?
3. Син табигатьне ни өчен яратасың?
4.Ял иткән урынны нинди хәлдә калдырырга ярамый?
5.Урман шавы, кошлар сайравы, чишмә чыңлавы күңелгә нәрсә бирә?
6. Ни өчен табигатьне сакларга кирәк?

1.Дәреслектәге 113нче бит, 2 нче күнегүне эшләү. Җөмләләрне укырга,теркәгечләрне табарга, төркемнәрен һәм төркемчәләрен әйтергә.
2.Теркәгечләр кулланып диалог төзү, кара-каршы сөйләшү

3.Мөстәкыйль эш.Биремле карточкалар: җөмләләрне киңәйтеп язарга,теркәгечләр кулланырга.
3 вариантта: 1 в. Без барабыз.
2 в.Без җыймадык.
3.в.Без көрәшик.

4.Уен “Җөмләнең ахырын әйт”
а) Без - табигать балалары, шуңа күрә ... .
б) Табигать бай, ләкин ... .
в) Кеше кирәк әйберләрне табигатьтән ала, шуңа күрә ... .
г) Табигатьне сакларга кирәк, чөнки ... .
д) Әгәр табигатьне сакламасак, ... .
е) Табигатьне пычратучылар белән көрәшик, чөнки ... .

5. Ситуатив күнегүләр
- Как скажешь о том,что:
- нельзя зажигать костёр в лесу в ветреный день;
-после отдыха в лесу нельзя за собой оставлять мусор;
- нельзя ломать деревья;
-нельзя загрязнять воду разными ядовитыми веществами

6. Өй эше бирү
1 вариант. Дәреслектәге 114 нче бит, № 3 күнегү,тиешле теркәгечләрне куеп яз.
2 вариант. Тезүче һәм ияртүче теркәгечләр белән “Табигатьне саклау”темасына кечкенә хикәя язарга.