Артерияның жедел окклюзиясы

Ишемиялық бұзылыстармен болатын, магистральды артериялардағы қан ағысының кенеттен тоқтауы «жедел артериялық жетіспеушілік» деп аталады.
Тромбоз – қантамырлардың белгілі бөлігіндегі қан ұюынан түзілім пайда болуымен жүретін патологиялық жағдай.
Эмболия- қабырғасы өзгермеген артериялардың немесе қолқаның қуысы эмболмен бітеліп, қанайналымның жедел бұзыллуына әкелетін патологиялық үрдісті айтады.

Вирхов үштігі
Жедел артериялық тромбоз үш себеп әсерінен дамиды:
Қантамыр қабырғасының бүтіндігінің бұзылуы
Қан ұю мен қан ұюына қарсы жүйе бұзылысы
Қан ағысының баяулауы

Этиология
Артерия тромбозы қолқа мен аяқ-қол артерияларының созылмалы тарылу ауруларында немесе жалпы гемодинамика бұзылысынан жергілікті қан айналым бұзылуы, тамырлар жарақаты, артериялардың механикалық басылуы, жұқпалы процестерде қандағы коагуляциялық пен антикоагуляциялық жүйелер қатынасы бұзылуынан дамиды.

Жіктелуі
I а - аяқ пен қолда суықтану, парестезия белгілері
I б – жоғарыдағы клиникалық белгілерге ауру синдромы қосылады
II а – аяқ пен қол буындарында белсенді қимыл мен сезімталдық бұзылыстары байқалады
II б – аяқ пен қол толық плегиясы
III а – субфасциалды ісік дамиды
III б - контрактура

Артерияның жедел окклюзиясы

Белгілері
Негізгі симптом – ауырсыну. Ол қарқынды, тұрақты, аяқ пен қолдың дисталды бөліктеріне дейін таралады.
Аяқ-қолда әлсіздік
Магистральды артерияларда пульсация анықталмайды
Тері түсі бозарып, цианозданады
Тері жабындысының температурасы төмендейді

Дианостика
Анамнез жинау
Ауру белгілерін анықтау
Артериялдық пульстын пальпациясы
Ультрадыбыстық зерттеу
Ангиография

Артериялдық пульстын пальпациясы

Емі
Консервативті ем:
Спазмолитиктер ( папаверин, галидор)
Антикоагулянттар (Гепарин)
Тікелей емес антикоагулянттар ( варфарин)
Тромболитиктер ( стрептокиназа, урокиназа)

Емі
Тромбэктомия
Эмболэктомия
Эндартерэктомия
Шунт салу
Протездеу

Фогарти катетері арқылы тромбэктомия

Аорта-сан шунты