ANX.ADJ.DSM.5

اختلالات اضطرابی
ازشایع ترین اختلالات ،درصد بالایی از مراجعات به پزشکان مختلف
بصورت علائم روانشناختی (مثل ترس)،علائم جسمی (مثل تپش قلب و دلپیچه) یا هردو بروز می کند
شیوع و تداخل این علائم با بیماریهای جسمی آنقدر زیاد است که هرپزشکی باید این اختلالات را بشناسد:
تداوم دهنده بیماری جسمی(HTN)
ناشی از بیماری های جسمی(ترس بدنبال بیماری تهدیدکننده)
تقلید علائم جسمی (شباهت حمله هراس به حمله قلبی)
31/ 1

ترس و اضطراب هردو به فرد هشدارمیدهند که خطری درراه است
ترس درپاسخ به خطری معلوم،بیرونی،معین یا بامنشا غیرتعارضی است
اضطراب درپاسخ به تهدیدی است که نامعلوم،درونی ومبهم است یا ازتعارض منشا گرفته است
تفاوت روانشناختی عمده این دو واکنش در ناگهانی بودن ترس و مزمن بودن اضطراب است

آیا ترس واضطراب جنبه های انطباقی دارد؟
اساس مکانیسم دفاعی ترس کمک به افزایش شانس بقا است
اضطراب سبب میشود فرد برای پیشگیری از خطرات یا برای تخفیف عواقب آنها کاری کند
گاه شدت ترس و اضطراب به حدی است که عملکرد فرد مختل میشود
علایم اضطراب:
باخبرشدن ازتظاهرات جسمی
باخبرشدن ازاینکه عصبی شده یا ترسیده است
تظاهرات جسمی اضطراب(افزایش فعالیت اتونوم):اتساع مردمک،اسهال،افزایش فشارخون و...
اثر برتفکر،ادراک ویادگیری:کاهش تمرکز،کاهش قدرت یادآوری

اضطراب مرضی:
اختلالات اضطرابی ازشایع ترین طبقات اختلالات روانی هستند
ابتلا یک نفرازهرچهارنفر
شیوع درزنان بالاتراست
شیوع در طبقات اجتماعی اقتصادی بالاتر کمتراست

پایه زیستی:
افزایش فعالیت دستگاه اتونوم در برخی بیماران به ویژه پانیک
افزایش عملکرد نورآدرنرژیک(بیخوابی،ازجاپریدن،انگیختگی مفرط دستگاه اتونوم)
افزایش فعالیت محورHPA
احتمال کارکرد غیرطبیعی گابا

اختلال پانیک (هراس)
حمله پانیک:
مشخصه ی اصلی شدید و ناگهانی بودن
هجوم علائم اضطرابی که چنددقیقه تاچندساعت طول میکشد و با احساس قریب الوقوع بودن مرگ یا جنون همراه است
درسایراختلالات روانی بجزاختلال پانیک هم ممکن است رخ دهد
حمله ی پانیک غیرمنتظره:حمله ای که درهرزمانی رخ میدهد و به هیچ محرک موقعیتی قابل شناسایی ای ربط ندارد
برای تشخیص اختلال هراس باید این حملات غیر منتظره و بدون دلیل خاصی رخ دهند

ملاک های حمله ی پانیک
بروز ناگهانی ترس یا ناراحتی شدید که درچنددقیقه به اوج میرسد وطی این مدت چهارمورد یابیشترازعلایم زیر بروز میکند:
تپش،کوبش یا افزایش ضربان قلب
تعریق
لرزش
احساس تنگی نفس ونرسیدن هوا
احساس خفگی
درد یاناراحتی قفسه سینه
تهوع یاناراحتی شکم
احساس سرگیجه،بی ثباتی،منگی یاغش
احساس گرگرفتگی یالرز
احساس پارستزی(خواب رفتن و سوزن سوزن شدن)
گسست ازواقعیت یا گسست ازخویشتن
ترس از دست دادن کنترل یا دیوانه شدن
ترس از مردن
علایم مختص فرهنگ هم دیده میشود(مثل وزوزگوش،سردرد،درد گردن،گریه و فریاد غ ق کنترل)،اینگونه علائم نباید بعنوان 4علامت لازم برای تشخیص محسوب شوند

ملاک های اختلال پانیک
حملات مکرر غیر منتظره ی پانیک
درپی حداقل یکی از حملات یکی ازموارد زیر به مدت حداقل یک ماه باشد:
نگرانی مداوم درمورد بروز حمله مجدد یا پیامد حمله
تغییر ناسازگارانه ی رفتار ناشی ازحملات(مثل ورزش نکردن یا نرفتن به مکان های نا آشنا)
مواد و اختلالات طبی(مثل پرکاری تیروئید و بیماری های قلبی ریوی) رد شود
توسط اختلال روانی دیگری بهترتوجیه نشود:
حمله پانیک فقط در واکنش به ترس از موقعیت اجتماعی در اختلال اضطراب اجتماعی
حمله ی پانیک فقط در واکنش به یک موقعیت خاص مثل هراس اختصاصی
حمله ی پانیک فقط در پاسخ به افکار وسواسی مثل OCD
و0000

سبب شناسی:
سیستم لیمبیک و ساقه ی مغز
نوراپی نفرین و سروتونین
بعضی مواد مانند گازکربنیک،سدیم لاکتات،بی کربنات و کافیین می توانند ایجاد کننده ی حملات پانیک باشند
عوامل ژنتیک:خطرابتلا دربستگان درجه یک 4تا8برابر بیشترازمردم عادی است
طبق مطالعات جدید بروز پرولاپس دریچه میترال دراختلال هراس بیش از سایر موارد نیست

خصایص بالینی
نخستین حمله اغلب کاملا خودبخود است
گاه حمله درپی برآشفتگی،فعالیت بدنی،فعالیت جنسی یا آسیب هیجانی متوسط رخ میدهد
موقعیت های مسبب حمله مشخص شوند:مصرف کافیین،الکل،نیکوتین یامواد دیگر،تغییرات الگوی خواب و تغذیه،استفاده ازنورتند حین کار
حملات ناگهانی شروع می شوند ودرعرض 10دقیقه به اوج میرسند و اغلب تا حداکثر 2ساعت فروکش میکنند
حمله عموما 20تا30دقیقه و ندرتا بیش از یک ساعت طول میکشد

تجربه ی بیمار بصورت احساس مرگ قریب الوقوع یا احساس ازدست دادن عقل یا ابتلا به جنون است
تجربه ی بیمار در فرهنگ های مختلف متفاوت است
در موارد زیادی بیماران شکایات جسمی یا قلبی ریوی یا سرگیجه ناگهانی شدید دارند
خیلی ازموارد همراه با اختلالات اضطرابی و خلقی است
شایع ترین همبودی آگورافوبیا(گذرهراسی) ست
گذرهراسی ناتوان کننده است(اجتناب از خروج ازمنزل یا ورود به مکان شلوغ بدون همراهی با آشنایان)
وقتی حمله در موقعیت های خاصی رخ میدهد بیمار نسبت به آن مکانها شرطی میشود

علایم به نفع علت زمینه ای طبی:
خصوصیات آتیپیک درحین حمله مانند آتاکسی،تغییر هوشیاری یا عدم کنترل مثانه
شروع نسبتا دیررس
علایم یا نشانه های حاکی ازاختلال طبی
اختلال پانیک معمولا دراواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع میشود
تشخیص افتراقی علل عضوی:
اختلالات تیروئید،هیپرپاراتیروئیدی،هیپوگلیسمی دوره ای،اختلالات قلبی،تشنج خصوصا صرع لوب تمپورال و...

درمان
درمان دارویی:
بنزودیازپین ها:آلپرازولام و کلونازپام(آلپرازولام مورد تائید FDA)
SSRI ها :شروع با دوز کم و افزایش تدریجی
مصرف SSRIها تا 1.5 تا 2 سال ادامه یابد
TCA
آموزش کافی به بیماردرمورد اینکه حملات خطرناک نیست و اینکه شروع اثرات بهبودی تا 3هفته طول میکشد

آگورافوبیا
علایم اضطرابی وقتی ظاهر میشود که فرد خود رادرموقعیتی فرض می کند که امکان کمک گرفتن یا فرار ازآن دشوار است
اغلب وقتی رخ میدهد که فرد دریک موقعیت دچارپانیک شده وبدنبال آن ازحضور درهمان محل ومحل های مشابه دچاراضطراب میشود
موقعیت های محتمل:تنها درخانه ماندن،تنها ازمنزل خارج شدن،ازمنزل زیاد دورشدن،مسافرت،حضور در مجالس،حمام،آسانسور،اتوبوس،هواپیما،جاهای شلوغ،مسجد

مثال:
اتوبوس بین ایستگاه ها توقف ندارد واگرفرد بخواهد خارج شود مشکل است
خروج ازحمام نیازمند صرف زمان جهت لباس پوشیدن است وخروج درصورت نیاز سخت است
ترس از هواپیما بعلت عدم امکان خروج
در افتراق باید به منشا ترس توجه کرد مثلا در آگورافوبیا ترس از عدم امکان کمک گرفتن است اما در فوبی پرواز ترس از مرگ دراثر سقوط است
بسیار ناتوان کننده

ملاک های تشخیصی
ترس در حداقل دو موقعیت زیر:
استفاده از وسایل نقلیه عمومی (اتوبوس،هواپیما،قطارو...)
بودن درفضاهای باز(پارکینگ بزرگ،مراکزخرید،پل ها)
بودن درفضاهای بسته (فروشگاه،تئاتر،سینما)
ایستادن درصف یاجاهای شلوغ
تنها ماندن خارج ازخانه
اجتناب از موقعیت های مذکوریا تحمل موقعیت با اضطراب شدید یا نیازمند همراه
موقعیت ها همیشه سبب ترس یا اضطراب میشوند
حداقل 6 ماه
اضطراب بیش از حد مورد انتظار ونامناسب با زمینه ی فرهنگی

مسبب ناراحتی زیاد یا افت عملکرد
درصورت وجود بیماری طبی ترس یا اجتناب بیش ازحد مورد انتظاراست
توسط یک اختلال روانی دیگر بهتر توجیه نمی شود
برای تشخیص نیاز به وجود حملات پانیک نیست

هراس اختصاصی
ترس شدید ومداوم ازشی یا موقعیتی معین
شایع ترین اختلال روانی درزنان ودومین اختلال روانی شایع درمردان
هراس موقعیتی بجز هراس از ارتفاعات درسنین بالاتر شروع میشوند
نوع خون،آمپول،جراحت زمینه خانوادگی بیشتری دارد
در زنها دوبرابر مردان رخ میدهد

ترس غیرمنطقی و بسیارشدیدتراز احتمال خطری است که ممکن است رخ دهد
اضطراب شدید درمواجهه بامورد هراس وگاه پیش بینی آن رخ میدهد،حتی حمله ی پانیک محتمل است
بیمار از موقعیت اجتناب می کندواین اجتناب سبب ناراحتی زیادی برای وی میشود مثلا رفتن مسافت طولانی با اتوموبیل بعلت فوبی پرواز
اغلب در پی درمان نیستند

ملاک های تشخیصی
ترس یا اضطراب چشمگیر درمورد یک موقعیت یا جسم خاص(پرواز،بلندی،حیوانات،تزریق،دیدن خون)
در کودکان ممکن است ترس و اضطراب بصورت گریه،قشقرق،میخکوب شدن یا چسبیدن به دیگران بروز کند
اجتناب از موقعیت یا شی ترسناک یا تحمل با اضطراب شدید
حداقل 6 ماه
موقعیت یا شی مذکورهمیشه باعث ترس یا اضطراب شود
اضطراب بیش از حد مورد انتظار ونامناسب با زمینه ی فرهنگی
ناراحتی قابل ملاحظه یا افت عملکرد
عدم توجیه با اختلال دیگر(مثلا ترس از دوری از عزیزان در اختلال اضطراب جدایی)

اختلال اضطراب اجتماعی
ترس از موقعیت های اجتماعی که مستلزم تماس باافراد غریبه یا زیرنظربودن افراد غریبه است
این افراد از شرمسارشدن وتحقیرشدن درموقعیت های اجتماعی میترسند مثل صحبت کردن،ملاقات کردن و...
درزنان بیش ازمردان است
درجاتی ازکمرویی واضطراب اجتماعی درجمعیت عمومی شایع است

این بیماران هنگام حضوردرجمع دچاراضطراب شدید می شوند یا از آن اجتناب می کنند
بخاطر احتمال خطر شرمساری در جمع تصورات مربوط به صحنه های شرمگینی درذهن فرد مرور میشود
این بیماران در جمع طوری فکر و عمل می کنند انگار همه در جمع دست از کار کشیده و اعمال آنها را زیر ذره بین گذاشته اند

تشخیص افتراقی:
اختلال شخصیت دوری گزین: بیمارالگوی ثابتی از خجالتی بودن،شرمساری واجتناب ازجمع همراه با انگیزه حضوردرجمع دارد وعلائم ازکودکی شروع شده اند
اختلال شخصیت اسکیزوئید: درجمع مضطرب نیست،انگیزه ی حضور در جمع ندارد
اسکیزوفرنیا: گاه بعلت عقاید گزند و آسیب ازجمع گریزان هستند(بیمار با اختلال اضطراب اجتماعی به غیرطبیعی بودن ترس خود واقف است)
افسردگی: عدم حضور در جمع بعلت خلق پائین و عدم احساس لذت است

انواع:
نوع موقعیتی یا عملکردی:فرد در جمع مضطرب نیست بلکه وقتی مورد توجه در جمع قرار میگیرد مضطرب می شود مثلا وقتی در کلاس درس از وی سوال می شود
نوع منتشر:دراغلب جمع ها فرد دچار اضطراب می شود(کلاس درس،مهمانی و...)

ملاک های تشخیصی
ترس یا اضطراب قابل ملاحظه دریک یاچند موقعیت اجتماعی که درآنها احتمال دقت نظربه بیمار وتجزیه وتحلیل دیگران وجود دارد
درکودکان باید هنگام حضورهمسالان نیزدیده شود
فرد میترسد کاری انجام دهد یا علایمی بروز دهد که دیگران برداشت منفی داشته باشند(طرد شود،شرمنده شود،مسخره شود و...)
اجتناب از موقعیت یا تحمل با اضطراب شدید
حداقل 6 ماه
موقعیت مذکورهمیشه باعث ترس یا اضطراب شود
درکودکان اضطراب بصورت گریه،قشقرق،میخکوب شدن،چسبیدن به دیگران،کناره گیری یا عدم صحبت در موقعیت های اجتماعی
اضطراب بیش از حد مورد انتظار ونامناسب با زمینه ی فرهنگی
ناراحتی قابل ملاحظه یا افت عملکرد
عدم توجیه با اختلال دیگر(مثل اوتیسم یا اختلال بدریخت انگاری)
رد مواد وبیماری طبی

درمان
رواندرمانی: روش های شناختی رفتاری
درمان دارویی:
SSRI ها و بصورت کوتاه مدت همراه با بنزودیازپین ها
بتابلوکرها (20 تا40 میلی پروپرانولول بیست دقیقه قبل از حضور در موقعیت فوبیک)

اختلال اضطراب فراگیر
افرادی که تقریبا برای هرچیزی نگران به نظر میرسند
اضطراب ونگرانی مفرط درمورد چند واقعه یا فعالیت
اضطراب واکنشی است به خطراتی که بیماربه غلط خیال می کند تهدیدش میکنند
توجه انتخابی به جزییات منفی
پردازش تحریف شده ی اطلاعات درذهن بیمار
دیدگاه بیش ازحد منفی درمورد قدرت مدارا

این بیماران اغلب درمورد هرچیزی نگران هستند
نگرانی تمام امور زندگی شان را درگیر می کند
علایم روانشناختی اضطراب: دلهره،نگرانی،گوش به زنگی و انتظارخبربد،تحریک پذیری،اشکال در بخواب رفتن،بی قراری،شکایت اینکه همواره دلم می لرزد
علایم جسمی اضطراب:تنش عضلانی،علایم گوارشی،علایم ریوی مثل تنگی نفس
اگر علائم بیش از 6 ماه طول بکشد وافت عملکرد بدهد بیمار به GADمبتلاست

شایع است
بیش از نیمی از بیماران مبتلا به اختلالات خلقی و اضطرابی هستند
گروهی حملات پانیک را تجربه میکنند
زنها دوبرابر مردان مبتلا می شوند
سبب شناسی:
درگیری لوب اکسی پوت
اختلال سروتونرژیک

خصایص بالینی:
علامت عمده نگرانی شدید و پایدار است
علائم جسمی اضطراب مثل تنگی نفس،تهوع،اسهال و... و بعلت این علائم به سایر متخصصین مراجعه می کنند (با شکایت اسهال مزمن وIBSو...)
علائم روانشناختی اضطراب مثل گوش به زنگی،ازجاپریدن،انتظار خبر بدو...
تشخیص افتراقی:
آزمایشات روتین،نوارقلب و تست عملکرد تیروئید

ملاک های تشخیصی
اضطراب و نگرانی مفرط که در 6 ماه گذشته دربیشتر روزها وجود داشته ودرباره ی وقایع وفعالیت های مختلفی است
کنترل نگرانی دشوار است
حداقل 3علامت از 6علامت زیر باشد(درکودکان یک مورد)
بی قراری یا احساس برانگیختگی و بی تابی
زود خسته شدن
اشکال در تمرکز یا خالی شدن ذهن
تحریک پذیری
تنیدگی عضلانی
اختلال خواب
ناراحتی قابل ملاحظه یا افت عملکرد
عدم توجیه با اختلال دیگر(نگران بودن درمورد جدایی از فرد مورد دلبستگی)
رد مواد وبیماری طبی

درمان:
ترکیب دارودرمانی و رواندرمانی بهتراست
بوسپیرون،SSRI،BZD
بوسپیرون روی علائم روانشناختی اضطراب تاثیر بیشتری دارد

سایر اختلالات اضطرابی
اختلال اضطرابی ناشی از یک بیماری طبی دیگر:
اختلالات تیرویید وپاراتیرویید،کمبود B12،هایپوگلیسمی....
آریتمی قلبی
شایع ترین تصویربالینی سندرومی شبیه پانیک
کمترین تصویربالینی سندرومی شبیه فوبیا
دربیماران کاردیومیوپاتی میزان بروز اختلال پانیک ثانویه به بیماری طبی عمومی بیش از همه است(80%)
علایم اختلال پانیک در پارکینسون وCOPD نیز دیده میشود
علائم شبیه به اختلال اضطراب منتشر در شوگرن و گریوز

بیشترین شیوع علایم اضطراب فراگیر در بیماری طبی عمومی در گریوز است
باید رابطه سببی بین اختلال عضوی و علائم اضطرابی باشد
اصل اولیه درمان،درمان اختلال عضوی است

اختلال اضطرابی ناشی از مواد:
انواع مواد و داروها مثل مقلدهای سمپاتیک(آمفتامین،کافئین،کوکائین)
مواد سروتونرژیک مثل LSD
علائم در طول مصرف یا حداکثر یک ماه پس از قطع مصرف ظاهر شود
در تشخیص نوع ماده،وضیت مصرف و الگوی علامت ایجادشده ذکرشود
مرحله ی اول درمان حذف ماده ی مسبب است

اختلال وسواسی جبری و اختلالات مرتبط
اختلال وسواسی جبری
اختلال بدریخت انگاری بدن
اختلال ذخیره سازی
وسواس کندن مو
اختلال کندن پوست

اختلال وسواسی جبری
اختلالی آزاردهنده با آسیب جدی به عملکرد بیمار
فکر وسواسی : فکر،تمایل یا تصویر راجعه که مزاحم و ناخواسته تجربه میشود،فرایندی ذهنی است
عمل وسواسی : رفتاری آگاهانه و عودکننده مانند شمارش،وارسی و...،یک رفتار است
عمل وسواسی جهت کاهش اضطراب ناشی از فکر وسواسی است اما همیشه سبب کاهش اضطراب نمیشود(بدون تغییر یا حتی افزایش)
مقاومت دربرابر عمل وسواسی هم سبب افزایش اضطراب میشود

ملاک های تشخیصی
A- وجود فكر وسواسي(obsession)، يا عمل وسواسي (Compulsion)یا هردو:
فكر وسواسي، با (1) و(2) مشخص مي شود:
1- افكار، تكانه ها، يا تصورات ذهني تكراري و مقاوم كه زماني در طول اختلال براي شخص، مزاحم و نامتناسب شمرده مي شوند و اکثر موارد اضطراب و ناراحتي بارز به وجود مي‌آورند.
2- شخص مي‌كوشد اين افكار يا تكانه ها را ناديده گرفته يا سرکوب کند يا آنها را با عمل يا فكري ديگر خنثي نمايد.

ملاک های تشخیصی
اعمال وسواسي، بطوري كه با (1) و (2) تعيين مي شوند:
1- رفتارهای تکراری (مثل شستن دستها، منظم كردن و وارسي كردن) و اعمال ذهني(مثل دعا، شمارش، تكرار كلمات درسکوت) كه شخص احساس مي كند در پاسخ به افكار وسواسي، يا مطابق با اصولي كه فرد ناگزير از انجام دقيق آنها است، مجبور است آنها را انجام دهد.
2- رفتارها يا اعمال ذهني براي خنثي سازي يا پيشگيري از اضطراب یا ناراحتي يا وقوع يك اتفاق يا رويداد ترسناك طرحريزي مي‌شود؛ معهذا اين رفتارها يا اعمال ذهني رابطه اي واقعگرايانه با آنچه قرار است خنثي شده يا پيشگيري شود ندارند، يا آشكارا افراطي هستند.
کودکان ممکن است قادر به ابراز اهداف این اعمال یا فعالیت های ذهنی نباشند
.

ملاک های تشخیصی
B- افكار و اعمال وسواسي یا ناراحتي شديد ايجاد مي كنند یا وقتگير (بیشتر از یک ساعت در روز)هستند يا بطور قابل ملاحظه در برنامه هاي معمول، عملكرد شغلي، يا فعاليتهاي اجتماعي و روابط با ديگران تداخل مي نمايند
C-اگر یک اختلال محور یک دیگر موجود باشد محتوی افکار و اعمال وسواسی مرتبط با آن نیست مثل اشتغال ذهنی با غذا ذر اختلال خوردن،کندن مو در تریکوتیلومانیا...
D-ناشی از ماده یا اختلال طبی نیست

ملاک های تشخیصی
مشخص شود اگر:
همراه با بینش خوب یا کافی: میداند باور هایش قطعا یا احتمالا صحیح نیستند یا ممکن است صحیح باشند یا نباشند
همراه با بینش کم :فکر میکند باورهایش احتمالا واقعی هستند
فقدان بینش یا باور هذیانی : کاملا باور دارد که افکارش واقعی هستند
مرتبط با تیک:
درحال حاضر یک اختلال تیک یا سابقه ی آن را دارد

دو مشخصه ی وسواس:
خلاف خواست فرد هستند(Ego dystonic) :مثلا فردی که خیلی به نظافت اهمیت میدهد افکار آلودگی به ذهنش حمله ور میشود یا فردی که مذهبی است با تکانه های وسواسی ضد مذهبی به شدت دچار اضطراب میشود
بیمار میداند این افکار وتکانه ها متعلق به خود اوست

تفکر جادویی:
فکر می کند به صرف اندیشیدن درمورد یک موضوع می تواند سبب وقوع آن شود(احساس omnipotency)
همین سبب میشود افکار پرخاشگرانه ی فرد مبتلا به اختلال وسواسی جبری برایش ترسناک باشد

شیوع : 2تا3 درصد
بی نظمی سیستم سروتونرژیک از فرضیات مهم ایجاد اختلال وسواسی جبری است
شیوع در بستگان درجه یک 3 تا 5 برابر
ارتباط با اختلال شخصیت وسواسی جبری کم است

انواع:
آلودگی:شایع ترین الگوی وسواس آلودگی است و بدنبال آن شست و شو یا اجتناب اجبارگونه ازشی ای که فرد فکر می کند آلوده است
تردید مرضی:دومین الگوی شایع وسواس تردید است که بدنبال آن وسواس عملی وارسی رخ می دهد(احساس خطر از انجام عملی خشونت بار مثلا خاموش نکردن اجاق)
افکار مزاحم:صرفا افکار وسواسی بدون وسواس عملی
تقارن:لزوم رعایت تقارن یا دقت(کندی)

درمان :
SSRI ها :خط اول درمان
کلومی پرامین
داروهای کمکی: والپورات،لیتیوم،بوسپیرون،ریسپریدون، کلونازپام و....
رفتاردرمانی

اختلالات مربوط به سانحه و عوامل استرس
اختلال استرس پس از سانحه
اختلال استرس حاد
اختلالات انطباقی

اختلال استرس پس از سانحه و اختلال استرس حاد
علائم اضطرابی گاه بدنبال تجربه ی استرس های شدید و تهدید کننده ی حیات یا آبروی فرد روی میدهند
عامل استرس زا برای ایجاد اختلال لازم است ولی کافی نیست و نیاز به استعداد زیست شناختی و روانشناختی هم وجود دارد
عوامل مستعد کننده ی PTSD:
تجربه ی تروما در کودکی
صفات مرزی،پارانویید،وابسته یا ضد اجتماعی
سیستم حمایتی ضعیف خانواده یا جامعه
جنس مونث
آسیب پذیری ژنتیک نسبت به بیماری روانی
مصرف الکل
تغییرات استرس آمیز اخیر در زندگی

مشخصه ی PTSDتجربه ی رویداد استرس آمیزی است که تهدیدی برای حیات فرد یا آبرو و حیثیت فرد بوده است وتقریبا این رویداد برای هرفردی استرس آور است
تصادف مرگبار،تجاوز،سیل،زلزله،شاهد مرگ دوستان در جنگ بودن و...
علائم شامل فلاش بک،کابوس، اجتناب از یادآورهای حادثه،عصبانیت و....

ملاک های تشخیصی PTSD
A مواجهه با مرگ واقعی یا تهدید به مرگ،آسیب شدید یا خشونت جنسی بصورت یکی از موارد زیر:
تجربه ی مستقیم حادثه
شاهد بودن فرد وقتی حادثه برای دیگران رخ می دهد
آگاهی ازاینکه حادثه برای یک عضو خانواده یا دوست صمیمی رخ داده است(درموارد مرگ واقعی یا تهدید به مرگ عضو خانواده یا دوست حادثه باید فجیع یا غیرمترقبه باشد)
تجربه ی مکرر حادثه (مسئول جمع آوری اجساد)

ملاک های تشخیصی PTSD
B یک مورد یا بیشتر علامت مزاحم:
یادآوری مکرر،ناخواسته و مزاحم حادثه(بازی تکراری در کودک)
کابوس با محتوای حادثه
واکنش تجزیه ای مثل فلش بک(طوری عمل میکند انگار حادثه در حال وقوع است،گاهی آقدر شدید که با ازدست دادن آگاهی نسبت به محیط همراه است)
ناراحتی شدید یا طولانی در مواجهه با نماد بیرونی یا درونی
واکنش فیزیولوژیک محسوس در مواجهه با نماد بیرونی یا درونی

ملاک های تشخیصی PTSD
C اجتناب مداوم از محرک های مربوط به حادثه (یک مورد یا بیشتر):
اجتناب از خاطرات،افکار یا احساسات مربوط به حادثه
اجتناب از یادآورهای محیطی (افراد،مکان ها و...)
D تغییرات منفی در خلق و شناخت(دومورد یا بیشتر):
ناتوانی در بخاطر آوردن جنبه های مهم حادثه
عقاید یا انتظارات منفی و مبالغه آمیز درباره ی خود،دیگران و جهان(من بدم،به کسی نمیشود اعتماد کرد،دنیا خطرناک است)

ملاک های تشخیصی PTSD
افکار تحریف شده پایدار درمورد علت یا عواقب حادثه(سرزنش خود و دیگران)
حالات هیجانی منفی مداوم(ترس،شرم،گناه و...)
کاهش علاقه یا شرکت در فعالیت های مهم
احساس جدایی و بیگانگی از دیگران
ناتوانی مستمر در تجربه ی هیجانات مثبت مثل تجربه ی شادی یا احساس محبت

ملاک های تشخیصی PTSD
E تغییر در انگیختگی و واکنش پذیری (دو مورد یا بیشتر):
رفتار تحریک پذیر یا حملات خشم با کمترین محرک یا بدون محرک
رفتار خودتخریبی
گوش بزنگی مفرط
تشدید واکنش از جاپریدن
اشکالات تمرکز
اختلال خواب

ملاک های تشخیصی PTSD
F مدت اختلال بیشتر از یک ماه
G ایجاد ناراحتی شدید یا افت عملکرد
H ناشی از مواد و بیماری جسمی نیست

اختلال استرس حاد(ASD)
علائم شبیه PTSDاما دریک دوره ی یک ماهه محدود میشود
PTSD ممکن است سالها ادامه یابد یا حتی سالها بعد از حادثه شروع شود

اختلال انطباقی
می تواند براساس یک عامل یا چند عامل استرس زا رخ دهد
شدت اختلال تابع عامل استرس زا به تنهایی نیست
عواملی مانند شدت،مدت و برگشت پذیری استرسور،محیط و تفاوت های فردی فرد در شدت اختلال موثراست
استرسور میتواند تکرارشونده باشد مثل بیکاری های فصلی،یا ممتد باشد مثل بیماری مزمن
شروع علائم درطی 3ماه ازشروع استرسور

تظاهرات بالینی:
وجود عامل استرس زا لازمه ی اختلال انطباقی است
علائم ممکن است به سرعت برطرف شدن استرسور برطرف نشود
اگر عامل استرسور ادامه یابد بیماری می تواند مزمن شود
در هرسنی رخ میدهد
انواع بالینی متنوع است
درکودکان وسالمندان علائم جسمی ودربزرگسالان خلق افسرده و اضطراب شایع است

انواع بالینی :
اختلال انطباقی با خلق افسرده :
علائم غالب افسردگی خفیف
گریه و زاری،ناامیدی و خلق افسرده
نوجوانان مبتلا به این نوع درخطر بالای ابتلا به MDD دربزرگسالی
اختلال انطباقی با علائم اضطرابی:
علائم غالب علائم اضطرابی است،نگرانی،بیقراری...
اختلال انطباقی با علائم توام خلق افسرده و اضطراب:
ترکیبی از علائم اضطراب و افسردگی بدون وجود ملاک های تشخیصی اختلال افسردگی یا اضطرابی دیگر

اختلال انطباقی با آشفتگی رفتاری :
تظاهرات عمده مربوط به رفتار:زیرپا گذاشتن حقوق دیگران،نادیده گرفتن موازین و هنجارهای اجتماعی متناسب با سن مانند رانندگی بی محابا،فرار از مدرسه
اختلال انطباقی با علائم توام آشفتگی رفتاری و هیجان
اختلال انطباقی نامشخص:
واکنش نامشخص به استرس هایی که منجر به اختلال انطباقی می شوند
واکنش نامناسب به تشخیص بیماری،انکار تشخیص سرطان،عدم همکاری با دستورات دارویی

ملاک های تشخیصی DSM5:
پیدایش علائم هیجانی و رفتاری در واکنش به یک یا چند عامل استرس زا در طی 3ماه از شروع استرسور
علائم یا رفتارها از نظر بالینی قابل ملاحظه هستند و به یکی از دوصورت زیر ظاهر میشوند:
اختلال قابل ملاحظه ی عملکرد
ناراحتی شدیدی که فراتر از حد انتظار برای استرسوراست
واجد ملاک های سایر اختلالات محور یک نباشد و تشدید اختلال قبلی محور یک یا دو نیست
پس از اتمام عامل استرس زا علائم بیشتر از 6ماه ادامه نمی یابند
علائم حاکی از داغدیدگی نیست