Айырша бездің топографиялық анатомиясы. Балалардағы ерекшеліктері

СӨЖ жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Голотопия
Скелетотопия
Синтопия
Қандануы, иннервациясы, лимфа айналымы
Балалардағы ерекшеліктері
Қорытынды

Анықтамасы
Тимус (айырша без) – иммунды жүйенің Т-жасушаларының жетілуі, дифференцировкасы жүретін иммунды жүйенің орталық мүшесі.

Ересек адамда тимустың орналасуы

Голотопия: Айырша без кеуде қуысында, алдыңғы кеуде аралықтың жоғарғы өкпеқап аралық алаңда орналасқан.
Скелетотопия: Төс сүйек тұтқасының артында, 3-4 қабырға деңгейінде орналасқан.

Синтопия
Алдында – төс сүйек тұтқасы
Бүйірінен – медиастиналды плевра
Артынан – жоғарғы қуысты вена, иық-бас веналары, қолқаның жоғарылаған бөлігі, қолқа доғасы және одан шығатын тамырлар
Жоғырыдан – қалқанша безі
Төменнен – перикардтың жоғарғы бөлігі

Қандануы
Тимустың қандануы ішкі кеуде артериясының тимикалық, немесе тимустық тармақтарымен (rami thymici arteriae thoracicae internae), қолқа доғасының тимустық тармақтарымен, жоғарғы және төменгі қалқанша артерияларымен қамтамасыз етіледі.
Венозды ағым ішкі кеуделік және иық-бас венасы арқылы жүреді.

Лимфа ағымы: лимфа тимустан трахеобронхиалды және парастерналды лимфа түйіндері арқылы ағып кетеді.
Иннервациясы: Тимус оң және сол кезбе жүйкемен, және де симпатикалық сабаудың жоғыры кеуделік және жұлдызша түйіндерінен келген симпатикалық жүйкелер арқылы жүреді.

Балалардағы ерекшеліктері
Дамуының шегіне 2-3 жаста жетеді және кейін кері дамиды. Жетілген уақытынды тек алдыңғы көкірекаралықтың мүшелерін ғана емес, өкпені де жабады. Балаларда қызыл түсті, кейіннен май тіні көбейіп, ересектерде сарғыш реңкке ие болады.

Скелетотопиясы: балаларда төс тұтқасынан 1-1,5 см жоғары проекцияланады, төменнен III, IV, кейде
V қабырғаға дейін жетеді.

2-3 жасар баланың тимусы

Қорытынды
Тимус эндокринді жүйеде де, иммунды жүйеде де маңызды рөл ойнайтын без. Эндокринді жүйеде тимозин, тимопоэтин гормондарын бөледі. Иммунды жүйеде лимфоцит дамуының орталығы.