Халықтың орналасу типтерін жастардың және қарттардың саны бойынша анықтау

Демография
(грек тілінен аударғанда demos – халық) – халық туралы және оның қоғамдық дамуы туралы ғылым.

Демографиялық статистика көрсеткіштері тұрғындар денсаулығын бағалауда;
көбею заңдылықтарын
тұрғындар саны
орналастыру және болжауда

Статика белгілі бір уақытқа сәйкес;
халық санын
орналасуын
жасы
жынысы
ұлты
әлеуметтік
кәсіптік тобы және т.б. белгілеріне сәйкес таралуын сипаттайды.
Оларды тіркеу халық санағы арқылы жүзеге асырылады.

Халықтың жасқа сай құрылымының типі 0-ден 14 жасқа дейінгі балалардың үлес салмағын 50 жас және одан жоғары халықтың үлесімен салыстыру арқылы анықтайды.
Жас құрылымында 14 жасқа дейінгі балалардың басым болуы үдемелі прогрессивті халық типін көрсетеді.
Ересек жастағы топтардың 0-ден 14 жасқа дейінгі балалардан басым болуы халықтың регрессивті типін көрсетеді.
14 жасқа дейінгі балалардың 50 жас және одан жоғары топтармен тең болуы халықтың стационарлық типін көрсетеді.

Халықтың жасқа сай құрылымының типі

Егде жастағы адамдар үлесінің басымдылығымен сипатталатын халықтың қартаю процессі туу көрсеткішінің төмендеуімен және өмір сүру ұзақтығының артуымен байланысты.
БДҰ пікірі бойынша? Ересек жас индикаторы болып 65 жас таңдалып алынды.
- БҰҰ қартаю шкаласы бойынша, егер 65 жас және одан жоғарылардың үлесі 4%-дан төмен болса – жас халық;
- 4-7 % - халық қартаю табалдырығында;
- 7% және одан жоғары болса – қарт халық деп аталады.
Халықаралық бағалауға сәйкес, Қазақстан халықтың қартаю процесі жеделдетілген елдер қатарына кіреді (2050 жылға қарай 25% қарт адамдар).