Организмге механикалық жайттардың зақымдаушы әсері

Жоспар:
I. Кіріспе;
II. Негізгі бөлім:
2.1. Ауру туындататын сыртқы ортаның ықпалдары;
2.2. Механикалық ықпалдардың зақымдаушы әсерлері;
III. Қорытынды;
IV. Пайдаланылған әдебиеттер.

Кіріспе:
Этиология – себеп туралы ғылым (aitia-себеп, logos-ғылым). Медицинада этиология – аурудың себебі, пайда болу жағдайы, дамуы туралы ғылым.
Аурудың себебі – ауру тудыратын фактор.
Мысалы: сәуле ауруының себебі – радиация, инфекциялық аурудың себебі – патогенді микробтар.

Механикалық ықпалдар жалпы организмнің және жергілікті ағзалар мен тіндердің бүліністерін туындатады. Олардың бұл әсері күшінен, белгілі жылдамдықта қозғалып келе жатқан заттың кинетикалық қуатына байланысты болады.

МЕХАНИКАЛЫҚ ЫҚПАЛДАР
КҮШІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ
КИНЕТИКАЛЫҚ ҚУАТЫНА БАЙЛАНЫСТЫ
СОЗЫЛУ
ҚЫСЫЛУ
СОҒЫЛУ
ҚҰЛАУ

СОЗЫЛУ
Механикалық күштер әсерінен тіндердің созылып кетуі, кейін жыртылып кетуі мүмкін. Тіндердің тығыздығы мен серпімділігі олардың созылып кетуіне қарсы тұрады.
Адамның жасы ұлғаюына байланысты тіндердің серпімділігі мен тығыздығы азая береді. Әртүрлі дерттік жағдайлар тіндердің серпімділігін төмендетіп, олардың созылғыштығын өзгертеді.
Созылған тіндер семіп қалады, олардың атқаратын қызметтері бұзылады.

ҚЫСЫЛУ
Жұмсақ тіндер қысушы күшке өте сезімтал. Қысушы ықпал ұзақ әсер етсе, тіндердің тіршілігі жоғалады. Өсіп келе жатқан тіндер қасылып қалса, олардың өсуі тоқтайды. Мұндай әсерлерден тіндердің атрофиясы пайда болады.
Дене мүшелері ауыр заттың астында қысылып қалуынан организм тіршілігіне қауіпті жағдай дамиды. Бұндай адамдарды ауыр заттан босатып алғаннан кейін дамитын дертті ұзақ жаншылу синдромы д.а.

СОҒЫЛУ
Соққы әсерінен терінің, жұмсақ тіндердің, қан тамырларының ішкі ағзалардың жыртылуымен, сүйектердің сынуымен, шытынауымен көрінетін тіндердің тұтастығы бұзылады.
Соққы әсерінен пайда болған жарақаттардың түрі:
әсер еткен бүліндіргіш ықпалдың түрінен
қозғалып келіп тиген заттың жылдамдығынан және оның кинетикалық қуатынан
дененін зақымдаушы әсермен түйісу бетінен
жалпы организмнің және зақымданған тіннің жағдайларынан байланысты

ҚҰЛАУ
Үлкен биіктіктен құлау
Жазықтықта құлау

Үлкен биіктіктен құлаған кезде адамның денесінің әр жерінде жарақаттар пайда болады. Паренхималық ағзаларда жырықтар не жыртылулар пайда болады.
Дененің құлаған жерде орналасуына байланысты келесідей бөлінеді:
Түзу аяққа құлау
жамбасқа құлау
баспен құлау
түгел алдымен, қырымен не артпен құлау

Пайдаланылған әдебиеттер:
Ә. Нұрмұхамбетұлы, “Патофизиология”, 2011 ж., 23-25 беттер;
www.google.kz