Балалардағы өңештің сәулелік диагностикасы

Жоспар:
І Кіріспе
Өңештің сәулелік диагностикасы
ІІ Негізгі бөлім
Зерттеу әдістері
Балалардағы ерекшеліктері
ІІІ Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер.

Өңеш.
Қарама-қарсы бағытта түсірілген рентгенограммада өңеш жұтқыншақтан 6-шы 7-ші мойын омыртқалар деңгейінде басталады, омыртқа көлеңкесінің ортасында орналасқан, сәл төмен түскенде солға қарай ығысқан (қалқанша безді айналып өтеді).Кеуде қуысына кірер жерде 6-шы – 7-ші мойын омыртқалармен 1-ші кеуде омыртқасының деңгейінде өңештің мойын бөлімі көрінеді.Кеуде қуысына кірер жерде қайтып ортаға келеді, қолқа доғасының деңгейінде сәл ортаға ығысқан, төмендеген сайын сол жаққа қарай ығысқан, өңештің кеуде бөлімі 2ші – 10шы кеуде омыртқасының деңгейінде байқалады.Құрсақ қуысына кірер жерде қайтып ортаға келеді,диафрагмадан өткеннен кейін бірден солға қарай ығысқан.

Өңеште 3 физиологиялық тарылған жер байқалады:жұтқыншақтың өңешке өтетін жерде, қолқа жоғасының тұсында, диафрагманың өңеш өтетін тесігінде.
Рентгенологиялық қысылу:бронхтық бөлінген жерінде.

Зерттеу әдістері.
Қазіргі заманда ас қорыту мүшелеріне қолданылып жүрген сәулелік зерттеу әдістерін бірнеше топқа бөлуге болады: негізгілері, рентгеноконтрастық тәсілдері, қосымша және арнайылары, функционалдық тәсілдер.
Ас қорыту жолын (жұтқыншақ,өңеш, асқазан, ішектер) зерттеуде негізгі әдіске жататыны – рентгенологиялық тәсілдер (рентгеноскопия мен рентгенографияны қатар қолдану).

Тексеретін бір түтік болғандықтан өңеш, асқазан және ішектерді рентген сәулесімен зерттеудің ортақ қағидасы (негізгі) бар – ол контрастық зат беріп тексеру. Себебі медиастинум мен құрсақ қуысындағы мүшелердің барлығы қалыпты жағдайда рентген сәулесін теңге жақын өткізеді, сондықтан өңеш, асқазан, ішектердің қасында орналасқан мүшелердің көлеңкесінен зерттелуші мүшенің көлеңкесін көбіне ажыратуға мүмкін болмайды. Тек сәуле тоқтатпайтын газ жиналғанда, немесе тас, тағы басқа рентген сәулесін тоқтататын бөгде заттарды жұтқанда (темір т.б.) олардың көлеңкесі мен орнын байқауға болады.

Негізгі контрастыққ зат – барийдің күкірттегі сульфаты. Барийдің күкірттегі сульфаты – ақ түсті ұнтақ, дәріханада 100 гр мөлшерде қапталған түрінде сатылады. Дайындағанға дейін түйіршіктері болады. Науқасқа бере алдында күрделі дайындықтан өту керек.Суға салып қайнатады.Қайнатылған қойыртпақ науқасқа берер алдында миксер арқылы (ішетіні 100 гр қойыртпақ+100 мл қайнаған су;контрасты клизма – 600 гр қойыртпақ+100 мл қайнаған су) біртекті, түйіршіксіз – “қаймақ” түріне жеткізілуі керек.Барий күкірттегі сульфаты суға және ас қорыту сөлдеріне ерімейді, денеге сіңбейді,тітіркендірмейді,зақым келтірмейді,ішкен немесе клизма түрінде бұзылмастан ағзадан шығады.

Барийдің күкірттегі сульфатын беру мөлшеріне байланысты түтікті түрліше толтыруға болады, негізгі екі түрі бар: ол әбден толтыру және аздап ішкі қабатына жағу.Ас қорыту түтігін зерттегенде рентгенограммада үш кезеңін көру керек: шырышты қабатының суретін;барий күкірттегі сульфаты мен газдың түтікті қатарлас толтырған кезеңін;соңында антеградты зерттеуде немесе алдыңғы кезеңінде ретроградтық зерттеу контрастық затпен әбден толтырылған түтіктің көрінісін.

Өңеш пен асқазанды қараған кезде контрасты затты мөлшерлеп (шай қасықпен) беріп, бірінші кезеңін көреміз,содан кейін газ беретін дәрі-дәрмекпен асқазанды толтырады, аяқтаған кезде дайындалған барийдің күкірттегі сульфатын түгел беру керек.
Түтікті барий күкіртті сульфатына әбден толтырғанда көретініміз: орналасқан орны, көлемі, пішіні, шекарасы, ығыстырылуы, перистальтикасының деңгейі, эвакуацияның жылдамдығы.