Биополимерлер және олардың құрылымдық құрам бөліктері

Содержание

Слайд 2

Жоспар:
І. Кіріспе
1.1. Биополимерлер
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Биополимерлердің  маңызы
2.2. Биополимердің  түрлері
 2.2.1. Ақсылдар
2.2.2. Липидтер
ІІІ. Қорытынды
ІҮ. Пайдаланылған 

Жоспар: І. Кіріспе 1.1. Биополимерлер ІІ. Негізгі бөлім 2.1. Биополимерлердің маңызы 2.2.
әдебиеттер

Слайд 3

І. Кіріспе  1.1. Биополимерлер
 БИОПОЛИМЕРЛЕР - ерітінділері тірі ағзалардың негізгі құрылымы болып саналатын жоғары

І. Кіріспе 1.1. Биополимерлер БИОПОЛИМЕРЛЕР - ерітінділері тірі ағзалардың негізгі құрылымы болып
молекулалы қосылыс.
Биологиялық полимерлер, немесе макромолекулалар, молекулалары көп мәрте қайталанып отыратын буындардан — мономерлерден -құралған жоғары молекулалы (молекулалық массасы 103-109 дальтон) органикалық қосылыстар болып табылады. Биополимерлер молекулалары дифилді. Олар поляр және бейполяр топтардан тұрады. Бейполяр радикалдарда, мысалы, көмірсутек тізбектерінде полярлы еріткіш-суға ынтықтылық жоқ ал поляр топтарда ол өте үлкен.
Полисахаридтер бір жағынан бейполяр С-С, С-Н байланыстардан, екінші жағынан, С-О, О-Н полярлы байланыстардан тұрады.

Слайд 5

2.1. Биополимерлердің маңызы
Биополимерлер пішіні жағынан сызықты (ақсылдар, нуклеин қышқылдары, целлюлоза) немесе тармақты

2.1. Биополимерлердің маңызы Биополимерлер пішіні жағынан сызықты (ақсылдар, нуклеин қышқылдары, целлюлоза) немесе
(гликоген) тізбек болып табылады. Осымен байланысты олар тамаша қасиеттерге ие болады. Біріншіден, олардың өзара әсері барлық функционалдық топтарының бір-бірімен тығыз байланысуымен — кооперативтігімен, ерекшеленеді. Осынан полимердің бір тобының өзара әсерінен оның басқа топтарының өзара әсерлесу сипаты өзгереді. Оған мысал ретіңде гемоглобин ақузының оттегі молекуласын байланыстыруын келтіруге болады. Екіншіден, биополимерлер ішкі полимерлік кешендер құрай алады. Олар молекуланың әр түрлі бөліктері немесе әр түрлі молекулалар арасында пайда болуы мүмкін. Осындай кешендердің пайда болуының және биополимерлердің басқа да қасиеттерінің арқасында ақуыздар мен нуклеин қышқылдары биосинтезі, зат алмасу процесінің реттелуі, иммундық реакциялар және басқа да маңызды биологиялық процестер атқарылады.

Слайд 6

Биополимердің түрлері  2.2.1. Ақуыздар
Ақуыздар — көміртегі, сутегі, оттегі және азот, кейде күкірт элементтерінен

Биополимердің түрлері 2.2.1. Ақуыздар Ақуыздар — көміртегі, сутегі, оттегі және азот, кейде
құралған күрделі органикалық қосылыстар — биополимерлер. Олар әрбір жасуша мен оның цитоплазмасының негізін құрайды, сол себепті өмір текіті болып саналады, ақуызсыз тіршілік тоқтайды. Ақуыз ағза үшін ең маңызды органикалық заттар тобына жатады. Әр ақсылдың өзіне ғана тән құрылымдық ерекшеліктері болады, сондықтан да олар нуклеин қышқылдарымен бірлесе отырып, тірі табиғаттың, түрлік әртектілігінің материалдық негізін құрайды.
Ақуыз молекуласы табиғатына байланысты бір-бірімен берік ковалентті азот-көміртегі байланысы — пептидтік байланыс (-СО-N11-), арқылы біріккен 50-1500 амин қышқылдарынан түзілген ұзын тізбектен құралады. Осының нәтижесінде полипептидтік тізбек -ақуыздың бастапқы құрылымы  пайда болады. Сонымен, ақуыз молекуласы молекулалық массасы 5-150 мың дальтон не одан да көп полипептид болып табылады.
Құрылысына қарай ақсылдар қарапайым және күрделі болып бөлінеді. Қарапайым ақсылдар тек амин қышқылдарынан құралады, ал күрделі ақсылдар құрамында амин қышқылдарымен қатар нуклеин қышқылдары (нуклепротеиндер), липидтер (липопротеиндер), көмірсулар (гликопротеидтер), болады.

Слайд 7

Нәруыздың қасиеті

1. Нәруыз негіздік және қышқылдық қасиет көрсететін амфотерлі қосылыс болып

Нәруыздың қасиеті 1. Нәруыз негіздік және қышқылдық қасиет көрсететін амфотерлі қосылыс болып
табылады. Нәруыздарды қышқыл, негіз, және бейтарап деп ажыратады.

Слайд 8

2.Буферлік – нәруыздың Н+ беріп және қосып алатын қабілеті.Эритроциттегі гемоглобин қандағы рН

2.Буферлік – нәруыздың Н+ беріп және қосып алатын қабілеті.Эритроциттегі гемоглобин қандағы рН
ты тұрақты деңгейде ұстап тұратын мықты буфердің бірі

Слайд 9

3. Суда ерігіштігі Глобулярлы нәруыз
ериді. Ол зат алмасу
қызметін атқарады

Фибриллярлы нәруыз(миозин, креатин)ерімейді.

3. Суда ерігіштігі Глобулярлы нәруыз ериді. Ол зат алмасу қызметін атқарады Фибриллярлы
Құрылымдық қызмет атқарады.

Слайд 10

4. Белсенділігі
химиялық белсенді(ферменттер), химиялық белсенді емес нәруыздар бар.
5. Тұрақтылық.
Сыртқы ортаның әртүрлі жағдайларының

4. Белсенділігі химиялық белсенді(ферменттер), химиялық белсенді емес нәруыздар бар. 5. Тұрақтылық. Сыртқы
әсеріне тұрақты және тұрақсыз.Сыртқы факторлар (температураның өзгерісі, ортаның тұзды құрамы,рН,радиация) нәруыз молекуласының құрылымының бұзылуын болдыруы мүмкін

Слайд 11

6. Денатурация -
қыздырудың, сәулелендірудің, химиялық заттардың әсерінен және механикалық заттардың

6. Денатурация - қыздырудың, сәулелендірудің, химиялық заттардың әсерінен және механикалық заттардың әсерінен
әсерінен және механикалық әсер етудің салдарынан нәруыздың, алдымен, үшінші реттік, одан кейін екінші реттік құрылымдарының арасындағы байланыс үзіледі.Соңынан молекула пішіндерін өзгертеді. Бұл құбылысты денатурация деп атайды.

Слайд 12

1. Құрылымдық қызметі.
құрылымдық нәруыз кешенді түрде липидтермен бірге жасуша мен жасуша мембранасының

1. Құрылымдық қызметі. құрылымдық нәруыз кешенді түрде липидтермен бірге жасуша мен жасуша
құрылымдық негізі болып табылады.

Слайд 13

Нәруыз сыртқыжасушалық құрылымның түзілуіне қатысады: жүннің, шаштың, сіңірдің, қантамырлар қабырғасының құрамына кіреді.

Нәруыз сыртқыжасушалық құрылымның түзілуіне қатысады: жүннің, шаштың, сіңірдің, қантамырлар қабырғасының құрамына кіреді.

Слайд 14

эластин, коллаген

эластин, коллаген

Слайд 17

Майлар ол біздің ағзамыздағы маңызды компоненттердің бірі болып табылады.
Липидтер ағзада келесі

Майлар ол біздің ағзамыздағы маңызды компоненттердің бірі болып табылады. Липидтер ағзада келесі
қызметтерді атқарады:
Құрылымдық жасуша мембранасының құрамына кіреді.
Реттеушілік, кейбір липидтер витаминдердің және гормондардың алғызаттары немесе витаминді еріткіштер және жүйке импульстерінің берілуіне қатысады.
Тасымалдаушылық липопротеиндер, май қышқылдарының альбуминдермен комплексі.
Термореттеушілік, ағзаның жылу изоляциялау қызметіне қатысады.
Энергетикалық – энергияның және энергия жетіспеушілігінде қолданылатын заттардың шығу көзі.

МАЙЛАР

Слайд 19

Адам ағзасындағы майлардың қорытылуы

Адам ағзасындағы майлардың қорытылуы

Слайд 20

Липопротеиндік комплекс

Майлар суда ерімейді , ал қанда 90%- ке жуық судан тұрады

Липопротеиндік комплекс Майлар суда ерімейді , ал қанда 90%- ке жуық судан
,сондықтан майларды қан арқылы жасушаларға тасымалдайтын арнайы комплекстер бар. Оларды липопротеиндік комплекс деп атайды. Мұнда липо- “май” , протео- “белок” деген мағына береді.
Липопротеиндік комплекс шар пішінді, ядросы және қабығы бар. Ядросында полярлы емес липидтер (триацилглицериндер, ацилхолестерин), ал қабығында шамамен 2нм болатындай апопротеиндер мен амфифилді липидтер(фосфолипидтер және холестерин) болады.

Слайд 21

Липопротеиндік комплекстің құрлысы

Липопротеиндік комплекстің құрлысы

Слайд 30

ҚОРЫТЫНДЫ

БИОПОЛИМЕРЛЕР - ерітінділері тірі ағзалардың негізгі құрылымы болып саналатын жоғары молекулалы

ҚОРЫТЫНДЫ БИОПОЛИМЕРЛЕР - ерітінділері тірі ағзалардың негізгі құрылымы болып саналатын жоғары молекулалы
қосылыс.
Ақуыз — молекулалары өте күрделі болатын аминқышқылдарынан құралған органикалық зат; тірі организмдерге тән азотты күрделі органикалық қосылыс. Аминқышқылдары қалдықтарынан құралған жоғары молекуларлық органикалық түзілістер.
Липидтер — барлық тірі жасушалардың құрамына кіретін және тіршілік процестерінде маңызды рөл атқаратын май тәрізді заттар.